คน สังคม สิ่งแวดล้อม ทำธุรกิจยุคใหม่อย่างไร กับ เทรนด์ความยั่งยืน 2024

คุณณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี รองผู้อำนวยการ ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Move)  บรรยายในหัวข้อ “เทรนด์ความยั่งยืน 2024: คน สังคม สิ่งแวดล้อม ทำให้ธุรกิจยุคใหม่ไปต่อได้อย่างไร” ในงาน ‘Press Conference Future Trends Ahead & Awards 2024’ เมื่อเร็วๆ ตอนหนึ่งว่า หลายคนเมื่อพูดถึงเรื่องความยั่งยืน มักนึกถึงแต่เรื่องสิ่งแวดล้อม แต่ความจริงยังมีมิติทางด้านสังคมและเศรษฐกิจด้วย ดังนั้น จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมากๆ ที่ต้องผลักดันเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน

“พัฒนาอย่างไรให้ยั่งยืน คือการพัฒนาที่ตอบสนองความต้องการของเราโดยที่ไม่ทำให้คนในอนาคตไม่สามารถตอบสนองความต้องการของตนเอง จึงเป็นที่มาของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ทั่วโลกพยายามที่จะผลักดันให้เกิดขึ้น เทรนด์ กฎหมายหลายๆ อย่าง ก็มาตอบรับโจทย์เหล่านี้”คุณณัฐวิคม เกริ่นนำอย่างนั้น

ก่อนบอกต่อ เรื่องความยั่งยืน มีอยู่เรื่องหนึ่งที่คิดว่าทุกคนรู้กันอยู่แล้ว และจะเข้ามามีบทบาทในชีวิตเรามากขึ้นคือ ประเด็นเรื่องการเปลี่ยนแปลงด้านภูมิอากาศ เชื่อว่าทุกคนกำลังประสบอยู่ไม่มากก็น้อย ไม่ว่าเรื่องอุณหภูมิและฝุ่น ประเด็นด้าน Climate Change นี้เอง ก็จะเริ่มมีกฎหมายต่างๆ เข้ามาเป็นข้อบังคับในแต่ละประเทศ เพื่อผลักด้นการพัฒนาต่างๆ เรื่องธุรกิจ

ในอนาคตที่เราจะทำการค้ากับหลายประเทศ อย่างกลุ่มอียู ก็ต้องแน่ใจว่าทำตามกฎหมายเขา เราลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ในประเทศเองก็จะมีอะไรหลายๆ อย่างที่จะเข้ามาผลักดันหรือควบคุมด้วย

“ในยุโรปมี CBAM ซึ่งเหมือนเป็นการเพิ่มภาษี สินค้าจากบริษัทที่ไม่มีการลดคาร์บอน นี่ยังไม่รวมไปถึง ประเด็นที่เกี่ยวกับเรื่องคาร์บอนเครดิตที่จะเข้ามาในอนาคตด้วย และเมื่อเราพูดถึงเรื่อง Climate Change อีกเรื่องที่ต้องไม่ลืมคือเรื่องการเปลี่ยนผ่านพลังงาน ไปสู่พลังงานที่ยั่งยืน Climate Change เราต้องการลดคาร์บอนไดออกไซด์ เลยเริ่มมีการใช้พลังงานที่ยั่งยืน”

“เพราะถ้าใครไม่ทำอาจกระทบถึงการลงทุน นักลงทุนหลายคนอาจมองว่าประเทศไหนน่าลงทุน ประเทศไหนที่ใช้พลังงานที่มีความยั่งยืน ที่ไหนที่ไม่ใช้พลังงานที่ยั่งยืนเขาอาจไม่มาลงทุน และเมื่อเขาเลือกไม่มาลงทุนในประเทศไทย จะเกิดอะไรขึ้นกับแรงงาน เกิดอะไรขึ้นกับคนทั่วไป น่าสนใจมาก เราตามเทรนด์โลกทันหรือยังในเรื่องพลังงาน” รองผู้อำนวยการ ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน กล่าว

ก่อนบอกต่อ นอกจากเรื่องพลังงาน Climate Change และเทรนด์เรื่องความยั่งยืน ยังนำไปสู่อีกเรื่องหนึ่ง คือเรื่องอาหาร ซึ่งประเทศไทยเราส่งออกอาหารเยอะมาก และเราให้ความสำคัญกับเรื่องสินค้าอาหารเยอะมาก ซึ่งเป็นเทรนด์ที่มีความสำคัญมาก กฎหมายหรือความร่วมมือระหว่างประเทศหลายๆ อย่าง จะเข้ามามีบทบาทอย่างมากในการผลิตอาหารของเรา การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กำลังเกิดขึ้นเช่นเดียวกัน

จึงมีการตั้งคำถามว่า แล้วทำอย่างไรประเทศของเราผลิตอาหารมากมาย เราขาย เราส่งออก แต่เรามีความมั่นคงทางอาหารหรือยัง เป็นคำถามที่น่าสนใจ นอกจากความมั่นคงทางอาหาร อีกประเด็นหนึ่งที่เกี่ยวกับอาหารคือ เรามีอธิปไตยทางอาหารหรือยัง หมายถึงอะไร เราผลิตอาหารตั้งเยอะ แต่ทำไม่เรายังต้องนำเข้าสินค้าจากต่างชาติอยู่ ทำไมเราต้องนำเข้าอาหารจากต่างชาติอยู่

“นอกจากนี้ มีเทรนด์ที่เข้ามาใหม่ที่เราอาจสามารถเข้ามามีบทบาท คือ Local food การท่องเที่ยวเชิงอาหาร เรามีอาหารตั้งมากมาย หลายภาคในประเทศ หลายจังหวัด อาจมีเทรนด์อาหารของตนเอง เราส่งเสริมอะไรได้บ้าง หรือแม้กระทั่งเทรนด์ Future food เช่น โปรตีนจากแมลง การผลิตโปรตีนในห้องแล็ป อีกอย่างที่น่าสนใจ คือ การผลิตอาหารจากสาหร่ายที่มีโปรตีนสูง หรือ ใช้สาหร่ายในการผลิตอาหาร”

“พอพูดถึงเรื่องอาหารเราอาจจะนึกถึงบรรจุภัณฑ์ที่เราใช้ มันทำมาจากพลาสติก ซึ่งประเทศไทยมีขยะจากพลาสติกสูงมาก ลองคิดดูว่า ถ้าหลายๆ บริษัทเริ่มจริงจังกับเทรนด์ความยั่งยืน การลดขยะ โดยเฉพาะขยะพลาสติกที่จะลงไปสู่ทะเล นอกจากช่วยทำให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้นแล้ว ยังสามารถลดต้นทุน ทำให้สามารถได้กำไรมากยิ่งขึ้นด้วยหรือไม่ อันนี้ก็เป็นเทรนด์ที่น่าสนใจ”คุณณัฐวิคม บอกอย่างนั้น

และว่า เมื่อมาดูเทรนด์เรื่องการใช้ดิจิทัล การเปลี่ยนผ่านไปสู่สังคมดิจิทัล เอามาใช้กับสิ่งเหล่านี้ได้หมด เทคโนโลยีดิจิทัลเอามาใช้ในการช่วยผลิตอาหารได้ คนรุ่นใหม่เริ่มไม่อยากทำงานในฟาร์ม แล้วเราจะใช้ดิจิทัลเข้ามาช่วยในการผลิตอาหารได้อย่างไร ดิจิทัลเข้ามาช่วยในการทำงานต่างๆ ได้อย่างไร

เช่น ประเทศมาเลเซียเริ่มมีการสอนให้นักศึกษาออกแบบระบบการรดน้ำ ระบบการให้ปุ๋ยที่ชาวไร่ไม่จำเป็นจะต้องเดินทางเข้าไปในฟาร์ม เพียงแค่กดปุ่ม หรือเพียงแค่ดูระบบน้ำ ดิจิทัลยังเข้ามามีบทบาทในชีวิตของเราอย่างมากมาย ช่วยสร้างความยั่งยืนได้มากยิ่งขึ้น

“อย่าลืมว่า sustainability ไม่ใช่แค่สิ่งแวดล้อมเพียงอย่างเดียว การพัฒนาที่ยั่งยืนเราต้องให้ความสำคัญทั้งด้านสังคมและเศรษฐกิจ ไปพร้อมกับสิ่งแวดล้อมด้วย”คุณณัฐวิคม กล่าว