วันที่ 11 เมษายน 2560 ในฤดูแล้งมีประชาชนส่วนหนึ่งที่นิยมเข้าป่าหาเก็บไข่มดแดงมาเป็นอาหารและขายเป็นรายได้เสริมราคาดี จะมีแม่ค้านำไข่มดแดงมาขายตามตลาดสดท้องถิ่นเกือบทุกแห่ง ซึ่งเป็นอาหารป่ายอดนิยมในฤดูแล้งควบคู่กับผักหวานป่าเป็นอย่างดี ไข่มดแดงราคาเฉลี่ยอยู่ที่ กก.ละ 500-600 บาท

นางสุภาภรณ์ กลิ่นหอม อายุ 49 ปี ประชาชน หมู่ 1 ต.เชียงบาน อ.เชียงคำ จ.พะเยา แม่ค้าขายไข่มดแดงในตลาดสดสบบง อ.ภูซาง จ.พะเยา กล่าวว่า นายอดุลย์ สามีของตนจะใช้เวลาว่างจากการทำนาเข้าป่าหาไข่มดแดง เมื่อได้มาก็ให้ตนนำมาขายในตลาดสดสบบง ทำอาชีพเสริมหาและไข่มดแดงมาได้ประมาณ 3 ปี แล้ว ลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นคนในพื้นที่และพ่อค้าแม่ค้าตามหมู่บ้านห่างไกลมาซื้อไปทำอาหารหรือของฝาก บางรายก็ซื้อไปขายต่ออีกทอดหนึ่ง สำหรับราคาขายไข่มดแดง มี 2 ลักษณะ คือ ไข่ใหญ่หรือที่เรียกว่า เต้ง จะขายแก้วละ 20 บาท เป็นแก้วเล็กสำหรับทานยาน้ำทั่วไป ส่วนไข่เล็กหรือแยบ ขายแก้วละ 10 บาท ไข่ใหญ่นิยมนำไปทำอาหารได้หลายชนิด โดยเฉพาะแกงใส่ผักหวานป่า ทำไข่ป่ามหรือนึ่งกับไข่ไก่ หมกแบบพื้นบ้านทางเหนือ ผสมไข่ไก่ทอดฟูน่าทาน ส่วนไข่เล็กนำไปทำยำหรือตำแบบทางเหนือ เป็นที่นิยมกันมาก

แม่ค้าไข่มดแดง กล่าวต่อว่า ช่วงที่จะเริ่มมีไข่มดแดงคือต้นเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปียาวไปจนถึงหลังสงกรานต์หรือก่อนถึงฤดูทำนาปี ประมาณ 3 เดือน จะสามารถออกเก็บไข่มดแดงได้ทุกพื้นที่ ส่วนสามีของตนช่วง 3 เดือนดังกล่าว ทุกวันเวลา 05.00-05.30 น. จะตื่นแต่เช้าและเตรียมพร้อมอุปกรณ์หาเก็บไข่มดแดง เดินทางไปที่ป่าท้ายหมู่บ้านเขตติดต่อระหว่าง ต.สบบง อ.ภูซาง และ ต.อ่างทอง อ.เชียงคำ ป่าบ่อส้มโป่งนก จะเป็นป่าท้ายหมู่บ้านมดแดงจะทำรังตามต้นไม้สูง จนถึงเวลาประมาณ 13.00-14.00 น. สามีกลับมาพร้อมกับไข่มดแดงอยู่ในหม้อใหญ่ที่เก็บไข่มดแดง บางวันก็ไม่ได้ถ้าไปไม่พบรังมดแดง ถือว่าเป็นอาชีพเสริมในหน้าแล้งอย่างดี การหาไข่มดแดงที่ได้เฉลี่ยวันละไม่ต่ำกว่า 1,000 บาท

ด้านนายอินเต๊า ปัญจขันธ์ ประธานเครือข่ายป่าต้นน้ำกว๊านพะเยา กล่าวว่า ป่าชุมชนในพื้นที่จังหวัดพะเยา ส่วนใหญ่ที่อยู่ใกล้กับชุมชนจะเป็นป่าไม้ตึง ไม้กระยาเลย มดแดงจะใช้ทำรังโดยอาศัยใบไม้ตึงหรือใบไม้ต่างๆ ในป่าที่มีความสมบูรณ์มาสร้างเป็นรังที่อยู่อาศัย คนหาไข่มดแดงปัจจุบันจะรู้วิธีการหาไข่มดแดงอย่างอนุรักษ์ คือ การเก็บไข่มดแดงด้วยแป้งข้าวจ้าว จะไม่ใช้สารเคมีฉีดพ่นเพื่อฆ่าแม่พันธุ์ เมื่อได้ไข่มดแดงแล้วจะใช้แป้งข้าวจ้าวโรยไล่แม่มดแดงออกเพื่อให้สามรถกลับไปทำรังใหม่และออกไข่เก็บได้ในปีถัดไป เป็นเช่นนี้จึงทำให้วงจรชีวิตของมดแดงยั่งยืนไม่สูญพันธุ์ กลายเป็นแหล่งอาหาร แหล่งรายได้เสริมของชาวบ้านในฤดูแล้งอย่างดี

ที่มา มติชนออนไลน์