ค้าชายแดนครึ่งปีแรกเจอมรสุมการค้า พบ 12 ด่านยอดส่งออกร่วงระนาว แบงก์ชาติเผยส่งออกไปเมียนมา- สปป.ลาว หดตัว 7.9% ด้านค้าชายแดนเชียงรายทั้งด่านแม่สาย-เชียงแสน-เชียงของลดฮวบ 52% เตรียมถกแก้ปัญหาปลายเดือน ส.ค.นี้ ผู้ประกอบการเมืองหนองคาย-อุดรฯโอดยอดตกต่อเนื่อง หลังทางการลาวเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม 10% ขณะที่ตัวเลขค้าชายแดนรวมไทยกับ 4 ประเทศเพื่อนบ้านเพิ่มแค่ 5.10% มูลค่า 5.3 แสนล้านบาท

กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ รายงานสถานการณ์การค้าชายแดนของไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน 4 ประเทศ (มาเลเซีย เมียนมา สปป.ลาว และกัมพูชา) ในช่วง 6 เดือนแรกของปี 2560 (ม.ค.-มิ.ย.) ว่า มีมูลค่าการค้ารวม 530,808.15 ล้านบาท เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีมูลค่า 505,056.31 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 5.10 โดยแบ่งเป็นการส่งออก มูลค่า 330,830.39 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 9.76

โดยมาเลเซียเป็นตลาดส่งออกใหญ่เป็นอันดับหนึ่งของไทย มีมูลค่า 157,539.13 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 47.62 ของการส่งออกชายแดนรวม รองลงมาคือ สปป.ลาว 66,058.02 ล้านบาท เมียนมา 57,424.38 ล้านบาท และกัมพูชา 49,808.86 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 19.97, 17.36 และ 15.06 ตามลำดับ

ขณะที่การนำเข้ามีมูลค่า 199,977.76 ล้านบาท เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีมูลค่า 203,634.46 ล้านบาท ลดลงร้อยละ 1.80 โดยไทยได้ดุลการค้ารวมทั้งสิ้น 130,852.63 ล้านบาท โดยได้ดุลการค้ากับมาเลเซีย 39,213.40 ล้านบาท กัมพูชา 35,609.86 ล้านบาท สปป.ลาว 30,924.52 ล้านบาท และเมียนมา 25,104.85 ล้านบาท

อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าสังเกตว่า ภาวะการค้าชายแดนไทย-เมียนมาในช่วง 6 เดือนแรกปีนี้ มีมูลค่าลดลงร้อยละ 7.59 โดยมีมูลค่าการค้ารวม 89,743.91 ล้านบาท เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีมูลค่า 97,117.85 ล้านบาท โดยเป็นการส่งออก 57,424.38 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.91 และการนำเข้า 32,319.53 ล้านบาท ลดลงร้อยละ 21.78 ไทยได้ดุลการค้า 25,104.85 ล้านบาท

เช่นเดียวกับการค้าชายแดนไทย-สปป.ลาว มีมูลค่าการค้ารวม 101,191.52 ล้านบาท เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีมูลค่า 99,636.36 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 1.56 โดยเป็นการส่งออก 66,058.02 ล้านบาท ลดลงร้อยละ 5.03 และการนำเข้ามูลค่า 35,133.50 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 16.80 ไทยได้ดุลการค้า 30,924.52 ล้านบาท

สำหรับภาวะการค้าชายแดนไทย-กัมพูชา มีมูลค่าการค้ารวม 64,007.86 ล้านบาท ลดลงร้อยละ 3.20 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีมูลค่า 66,125.72 ล้านบาท แบ่งเป็นการส่งออก 49,808.86 ล้านบาท ลดลงร้อยละ 5.09 และการนำเข้า 14,199 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.08 ไทยได้ดุลการค้า 35,609.86 ล้านบาท

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลของธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคเหนือ รายงานว่า การส่งออกสินค้าชายแดนไปประเทศเมียนมาและสปป.ลาว ยังหดตัว -7.9% โดยสินค้าที่ส่งไปเมียนมามียอดส่งออกลดลงในหมวดสินค้าโทรศัพท์พร้อมอุปกรณ์ เครื่องจักรกลการเกษตร และน้ำตาลทราย ขณะที่สินค้าหมวดอุปโภคบริโภค สุกรมีชีวิตและรถยนต์บรรทุกไป สปป.ลาวก็ลดลงเช่นกัน เนื่องจากทางการจีนเข้มงวดการนำเข้าสินค้าผ่านช่องทางชายแดนมากขึ้น

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ด่านการค้าที่มูลค่าการส่งออกลดลงประมาณ 12 ด่าน ได้แก่ ด่านแม่สอด จ.ตาก ด่านสังขละบุรี จ.กาญจนบุรี ด่านแม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ด่านหนองคาย ด่านแม่สาย/ด่านเชียงแสน/ด่านเชียงของ จ.เชียงราย และด่านช่องเม็ก/ด่านเขมราฐ จ.อุบลราชธานี ด่านคลองใหญ่ จ.ตราด ด่านจันทบุรี ด่านช่องจอม จ.สุรินทร์

หนองคายเจอพิษแวตลาว 10%

นายนิมิต แสงอำไพ นายด่านศุลกากรหนองคาย เปิดเผยว่า การค้าชายแดนระหว่างไทย-ลาว ที่ผ่านด่านศุลกากรหนองคาย ในช่วง 3 ไตรมาสแรกของปีงบประมาณ 2560 ต.ค 59-มิ.ย. 60 ว่า มีมูลค่าการค้ารวม 48,345 ล้านบาท แยกเป็นการส่งออก 41,888 ล้านบาท นำเข้า 6,465 ล้านบาท ซึ่งคาดว่าเมื่อสิ้นปีงบประมาณ 2560 มูลค่าการค้ารวมจะต่ำกว่าหรือใกล้เคียงกับปีงบประมาณ 2559 อยู่ที่ 66,602 ล้านบาท

สินค้าที่ส่งออกมาที่สุด คือ น้ำมันเชื้อเพลิงและผลิตภัณฑ์น้ำมัน มูลค่าสูงถึง 6,481 ล้านบาท กลับมาแซงรถยนต์นั่งพร้อมเครื่องปรับอากาศขับเคลื่อน 4 ล้อ ที่มีมูลค่าการส่งออก 4,782 ล้านบาท

สำหรับสถานการณ์การค้าชายแดนที่ได้รับผลกระทบจากการที่รัฐบาลลาวเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) 10% อย่างเป็นทางการมาตั้งแต่เดือน พ.ย. 2559 นั้น ชาวลาวมาซื้อสินค้าของไทยน้อยลง ส่งผลให้มูลค่าการค้าชายแดนลดลงกว่าปีก่อนมาก เนื่องจากการจับจ่ายใช้สอยของชาวลาวก็ลดลง และหันมาซื้อสินค้าภายในประเทศมากขึ้น

นายสุรชัย ดิ่งสวัสดิ์ เจ้าของร้านจำหน่ายโทรศัพท์และอุปกรณ์เสริมในจังหวัดหนองคายและสปป.ลาว เปิดเผยถึงผลกระทบหลังจากที่ทางการลาวเริ่มเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มว่า ผู้ประกอบการใน จ.หนองคายและอุดรธานี ได้รับผลกระทบจากมาตรการนี้ โดยยอดขายสินค้าลดลง ซึ่งจำนวนชาวลาวที่เข้ามาไม่ได้ลดลง แต่ปริมาณการซื้อลดลง เพื่อไม่ให้เกินกฎหมายกำหนด

“ร้านค้าต่างๆต้องปรับตัวหันมาขายสินค้าให้หลากหลายมากขึ้น และให้ความสำคัญกับลูกค้าในจังหวัดหนองคายเพิ่มขึ้น จากเดิมที่ไม่ได้ให้ความสำคัญเท่าที่ควร ซึ่งสามารถชดเชยยอดขายที่หายไปจากลูกค้าชาวลาวได้ในระดับหนึ่ง“นายสุรชัยกล่าว

การค้าด่านแม่สอดทรงตัว

ด้านนายชวพันธ์ ชวเจริญพันธ์ ประธานหอการค้าจังหวัดตาก เปิดเผยกับ “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า ภาพรวมการค้าชายแดนด่านแม่สอดยังคงทรงตัว โดยมูลค่าค้าชายแดนเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 7,000 ล้านบาท/เดือน หรือประมาณ 80,000 ล้านบาท/ปี ซึ่งตั้งแต่ต้นปี 2560 เป็นต้นมา มูลค่าการส่งออกลดลง ได้แก่ สินค้าอุปโภคบริโภค เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจทั้งของไทยและเมียนมายังไม่ดีนัก รวมถึงเศรษฐกิจในภูมิภาคด้วย ส่วนสินค้าด้านการก่อสร้าง เช่น วัสดุก่อสร้างต่าง ๆ ยังคงส่งออกได้ดี นอกจากนี้ยังมีส่งออกผ่านเมียนมาไปยังจีนด้วย ได้แก่ น้ำตาล เป็นต้น ขณะที่การนำเข้านั้นมีไม่มากนัก มูลค่าราว 4,000 ล้านบาท/เดือน ส่วนใหญ่ประมาณ 70-80% เป็นสินค้าด้านการเกษตร

“มองว่ามูลค่าการค้าชายแดนในปี 2560 นี้ น่าจะไม่ต่ำกว่า 80,000 ล้านบาท เนื่องจากเมียนมามีกำลังซื้อค่อนข้างสูง ขณะเดียวกันจากการที่รัฐบาลมีมาตรการด้านแรงงานออกมานั้น มองว่าในระยะยาวจะเป็นผลดีต่อพื้นที่ที่เขตเศรษฐกิจพิเศษตาก เพราะทำให้ต้นทุนต่อหัวของแรงงานที่จะใช้ในพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษต่ำกว่าพื้นที่ชั้นใน ทั้งนี้จะมีผลต่อการตัดสินใจเข้ามาลงทุนของเซ็กเตอร์ที่มีความต้องการแรงงานราคาถูกเป็นหลัก”

3 ด่านเชียงรายลดฮวบ 54%

น.ส.ผกายมาศ เวียร์ร่า รองประธานหอการค้าจังหวัดเชียงราย เปิดเผยว่า ในช่วงครึ่งปี 2560 นี้ การค้าชายแดนด้าน จ.เชียงราย ลดลงอย่างมากพร้อมกันทั้ง 3 ด่าน โดยกรณีด่านแม่สาย ชายแดนไทย-เมียนมา เกิดจากค่าเงินจ๊าตของประเทศเมียนมาอ่อนค่าลงจากไตรมาสที่ 3 ของปีก่อนแลกเงินสกุลไทยได้ 0.0345 บาท ก็ลดลงเหลือเพียง 0.02475 บาท

นอกจากนี้ยังมีการปรับระบบภาษีนำเข้าสินค้าของรัฐบาลเมียนมาที่ทำให้การค้าลดลง และเส้นทางคมนาคมที่สะดวกขึ้น ทำให้ผู้บริโภคนิยมเดินทางไปซื้อสินค้าที่ตลาดชายแดนโดยตรง รวมทั้งสาเหตุจากเศรษฐกิจชายแดนของประเทศเพื่อนบ้านชะลอตัวและมีแรงงานเดินทางกลับประเทศมากขึ้นด้วย

สำหรับด่านเชียงแสน ซึ่งเป็นการค้าทางเรือแม่น้ำโขงนั้น เกิดจากเดิมมีการขนสินค้าไปยังเมืองท่าสบเหลย ประเทศเมียนมา เพื่อขนผ่านชายแดนเมียนมา-จีน หรือไปยังรัฐฉานตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ต่อมามีการแจ้งยกเลิกการใช้เมืองท่านี้ ด้านด่านพรมแดนเชียงของนั้นเป็นการขนส่งสินค้าข้ามสะพานแม่น้ำโขงไทย-สปป.ลาว

แห่งที่ 4 ไปตามถนนอาร์สามเอไทย-สปป.ลาว-จีนตอนใต้ แต่พบปัญหามีการตั้งศูนย์เปลี่ยนถ่ายสินค้าตรงเชิงสะพานในฝั่ง สปป.ลาว ซึ่งมีการเก็บค่าธรรมเนียมไม่แน่นอนและเวลาเปิดปิดไม่ชัดเจน และยังเจอการตรวจละเอียดที่ด่านเมืองบ่อเต็น แขวงหลวงน้ำทา ติดกับจีนอีกต่อหนึ่งด้วย

ดังนั้นเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวจะมีการประชุมในวันที่ 27-28 ส.ค.นี้ ที่โรงแรมแม่โขง เดลต้า บูติค อ.แม่สาย โดยจะมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วม 10 กว่าหน่วยงานจากเขตปกครองตนเองสิบสองปันนา และบ่อหาน มณฑลยูนนาน ประเทศจีน

รายงานข่าวจากสำนักงานพาณิชย์ จ.เชียงราย แจ้งว่า ตั้งแต่เดือน ม.ค.-มิ.ย. 2560 หรือครึ่งปีแรกของปีนี้มีการค้าชายแดนผ่านด่านศุลกากรแม่สาย เชียงแสน และ สปป.ลาว มีมูลค่ารวม 44,820.20 ล้านบาท ลดลงจากปีก่อน 54.54% โดยเป็นการส่งออกมูลค่า 18,013.63 ล้านบาท ลดลง 52.63% และนำเข้ามูลค่า 2,359.95 ล้านบาท ลดลง 65.25% ทำให้ดุลการค้าลดลงเหลือเพียง 15,653.67 ล้านบาท ลดลง 49.89% ส่วนการค้ากับจีนตอนใต้ลดลง 51.71% ขณะที่การค้ากับ สปป.ลาวก็ลดลง 61%