ผู้เขียน | ไมตรี ลิมปิชาติ |
---|---|
เผยแพร่ |
ผมมีโอกาสได้เดินทางไปกับการท่องเที่ยวภาคตะวันออก ไปสำรวจเส้นทางท่องเที่ยว โครงการเที่ยววันธรรมดา ที่ระยองและจันทบุรี
การเดินทางครั้งนี้เจ้าหน้าที่ได้พาผมกับคณะสื่อมวลชนไปยังแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆ หลายแห่ง แหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจกลายเป็นชุมชนทะเลน้อย อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
ที่น่าสนใจก็เพราะได้ไปเห็นการประกอบอาชีพของคนในชุมชน ที่มีชื่อเสียงหลายอย่างมาก เช่น ปลูกกล้วยน้ำว้า 3 น้ำ ที่มีรสชาติหวานมันยังกับไม่ใช่กล้วย
นอกจากนี้ก็มีการทำปลาเค็ม กะปิ น้ำปลา และผลิตภัณฑ์งานฝีมือพวกจักสาน แต่ที่น่าสนใจกว่าใครเพื่อนก็เห็นจะเป็นการปลูกผักกระชับ ซึ่งมีแห่งเดียวในประเทศไทย
แค่ชื่อของผักว่ากระชับก็น่าสนใจแล้ว
หลังจากชมและดูงานอย่างอื่นๆ ครบถ้วน เจ้าภาพได้เลี้ยงอาหารกลางวัน โดยมีผักกระชับเป็นหลัก เช่น แกงส้มผักกระชับ ยำผักกระชับ ผักกระชับผัดน้ำมันหอย และผักกระชับสดจิ้มน้ำพริกกะปิ ทุกคนกินผักกระชับกันอย่างเอร็ดอร่อยโดยเฉพาะผมชอบเป็นพิเศษเพราะรสชาติดีเหลือเกิน
ลักษณะของผักกระชับ ถ้าดูเผินๆ จะเหมือนกับผักที่เพาะจากเมล็ดทานตะวัน รสชาติและคุณค่าของผักทั้งสองชนิดนี้อาจใกล้เคียงกัน เช่น ลดความดัน ลดไขมันในเส้นเลือด แต่สำหรับผักกระชับที่ทำให้ผู้เพาะผักกระชับขายได้ดีและไวก็เพราะมีคุณสมบัติเหมือนชื่อคือ
ถ้าผู้หญิงกินแล้วทำให้ช่องคลอดกระชับ
เมื่อผมถามว่า ถ้าผู้ชายกินผักกระชับล่ะจะมีอะไรเกิดขึ้นคนที่พาไปกินผักกระชับอมยิ้มก่อนตอบว่า “ถ้าผู้ชายกินก็จะกระชับเหมือนกันคือกระชับมิตร” เขาอธิบายเพิ่มเติมว่า เพียงแค่ให้นักท่องเที่ยวพากันมากินผักกระชับที่ร้าน หรือซื้อผักกระชับไปฝากญาติมิตรก็ถือว่าเป็นการกระชับมิตรได้แล้ว
ผักกระชับมีหน้าตาอย่างไร ขอผู้อ่านและไม่ได้อ่านดูจากภาพประกอบก็แล้วกัน
วันนั้นผมอร่อยลิ้นอย่างเดียวไม่พอขอตามไปที่บ้านของคนเพาะผักกระชับขายด้วย จึงได้รู้ได้เห็นของจริงพร้อมได้รับคำอธิบายจากนาย ประสาน ถวิล อายุ 51 ปี ซึ่งเป็นเจ้าของกิจการคร่าวๆ ว่า
การปลูกผักกระชับจะต้องเริ่มต้นด้วยการปลูกต้นเพื่อเอาผลหรือเอาเมล็ดของมันก่อน ก่อนนำเมล็ดมาเพาะเป็นผัก โดยปลูกต้นกระชับลงในนาข้าว หลังจากเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ตั้งแต่หยอดเมล็ด จนเก็บผล ต้องใช้เวลาประมาณ 4 เดือนได้เมล็ดกระชับแล้วต้องเอามาแช่น้ำ นานถึง 3 เดือนจนเปลือกเมล็ดแตกฉีก
จากนั้นนำเมล็ดขึ้นมาเพาะโดยฝังกลบลงในดินที่เตรียมไว้ เป็นดินร่วน ฝังเสร็จให้ใช้ทรายโรยอีกครั้ง สถานที่เพาะควรอยู่ในที่ร่มมีหลังคา เพราะถ้าอยู่กลางแจ้งอาจมีนกมากินได้ อีกทั้งถ้าถูกฝนใบอ่อนที่งอกออกมาจะเน่าเสียก่อน รดน้ำให้เมล็ดเพียงครั้งเดียวในวันเพาะ จากนั้นมันก็เริ่มงอก ใช้เวลาเพียง 7 วันงอกขึ้นมาเป็นต้น ผลิใบ แล้วค่อยๆงอกงามขึ้น จนมีต้นสูงประมาณ 6 นิ้วก็เก็บมากินมาจำหน่ายได้แล้ว
เจ้าของโรงเพาะผักกระชับบอกว่าที่หมู่บ้านทะเลน้อยมีคนทำอาชีพนี้ 13 ครัวเรือน
ทำเท่าไรก็ขายได้หมด เพราะมีทั้งพ่อค้าและแม่ค้ามารับซื้อไปขายต่อ แต่ถ้าต้องการขายให้ได้ราคาดีก็จะนำผักกระชับไปขายที่ตลาดในอำเภอแกลงเอง ปกติราคาขายกิโลกรัมละ 100 บาท แต่บางเดือนถ้าผักกระชับออกน้อย ก็ขึ้นไปถึง 200 บาทก็มี
เมื่อเราอยากจะรู้ถึงถึงความเป็นมาของผักกระชับ และทำไมเจ้าของโรงเพาะรายนี้ ซึ่งหันมามีอาชีพเพาะผักกระชับขาย นายประสานเจ้าของโรงเพาะผักกระชับ จึงเล่าให้ฟังค่อนข้างยาว แต่ผมขอนำมาสรุปสั้นๆ ได้ว่า
ผักกระชับมีขึ้นที่บ้านทะเลน้อยนานแล้ว ต้นกระชับจะงอกตามธรรมชาติอยู่ตามทุ่งนาและที่ดินที่ไม่มีน้ำขังชาวนาจะถอนต้นกระชับซึ่งมีเมล็ดเต็มต้นทิ้งไว้ตามคูคลอง เมล็ดบางส่วนที่หลุดจากขั้วและฝังในดินก็จะงอกขึ้น มีคนนำมากินปรากฏว่าอร่อยโดยเฉพาะใช้จิ้มน้ำพริกกะปิ
จากนั้นทำให้ชาวนาบางคนแทนที่จะถอนต้นกระชับทิ้งลงคูคลองทั้งต้นทั้งเมล็ดเหมือนเคย ก็เอาแต่เมล็ดมาเพาะโดยฝังดินไว้ที่บ้าน แล้วก็ได้พัฒนาการเพาะมาจนถึงวันนี้เนื่องจากผักกระชับมีรสชาติอร่อย จึงทำให้มีคนเพาะผักกระชับมากขึ้นเรื่อยๆ จากเพาะกินก็เพาะขายมีคนถิ่นอื่น โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวพากันสนใจผักกระชับ วัดจากเวลามาที่บ้านทะเลน้อยจะต้องถามหาซื้อฝักกระชับ
สำหรับนายประสาน ถวิล นั้น เดิมมีอาชีพหลักทำนา โดยปลูกผักกระชับเป็นอาชีพเสริมทว่าในปัจจุบันการปลูกผักกระชับกลายเป็นอาชีพหลัก ทำนาเป็นอาชีพเสริม สลับกัน
แต่นายประสานบอกว่า ถึงอย่างไรก็ต้องทำนา เลิกไม่ได้ เพราะจะต้องใช้เนื้อที่นาปลูกต้นกระชับไว้เอาเมล็ดมาเพาะเป็นผักกระชับนั่นเอง สำหรับนักท่องเที่ยวผู้ใดต้องการซื้อผักกระชับไว้กินหรือเป็นของฝากให้ไปหาซื้อโดยตรงได้ที่บ้านเลขที่ 94 หมู่ 6 ตำบลทางเกวียน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง หากไปไม่ถูกโทรศัพท์ถามได้ที่ 081 983 1325
หรือจะแวะซื้อที่ตลาดสดที่อำเภอแกลงก็ไม่ถือว่าผิดกติกาแต่ประการใด