วันที่ 9 กุมภาพันธ์ เมื่อช่วงเข้าสู่หน้าแล้งของทุกปี ชาวบ้านที่บ้านทนงรัตน์ หมู่ 8 ต.เมืองที อ.เมือง จ.สุรินทร์ จะถือโอกาสที่ว่างเว้นจากการทำไร่นา รวมกลุ่มกันประมาณ 10 คน จับจอบจับเสียมพร้อมคุถัง ลงลุยทุ่งนาเพื่อหาขุดแมงป่องช้าง หรือแมงป่องนา หรือภาษาพื้นบ้านท้องถิ่นเขมรสุรินทร์ เรียกว่า คยา (คะ-ยา) ตามคันนาที่มีแมงป่องขุดรูอาศัยอยู่ โดยการสังเกตรูของแมงป่อง จะมีลักษณะแบนๆ เป็นวงรี เมื่อหาเจอก็ทำการขุดลงไปไม่ลึกมาก ก็จะเจอตัวแมงป่องอาศัยอยู่ บางรูพบอาศัยอยู่รวมกัน 2-3 ตัวเลยก็มี เมื่อเจอตัวแมงป่องแล้วก็จะใช้เหล็กคีบ คีบตัวออกมาใส่ไว้ในคุถัง คัดเอาเฉพาะตัวที่โต ส่วนตัวเล็กก็จะปล่อยไว้ให้ขยายเผ่าพันธุ์ต่อไป ซึ่ง 1 ปี จะมีเพียงช่วงนี้เท่านั้นที่จะหากินแมงป่องกันได้

หลังจากได้ตัวแมงป่องมากพอที่จะนำมาประกอบอาหารแล้ว ก็นำมาล้างน้ำให้สะอาดแช่น้ำเกลือเอาไว้สักพัก จึงนำออกมาและนำไปทอดจนกรอบได้ที่ ตักใส่ถาดโรยด้วยพริกไทยและปรุงรส เท่านี้ก็เป็นอันเสร็จขั้นตอนของการทอดกรอบแมงป่องนา ซึ่งรสชาติจะหอมมันกรอบอร่อยกินได้หมดทั้งตัว หรือจะนำมาตำน้ำพริกก็ได้ ส่วนผสมก็จะมี พริกแห้ง ตะไคร้ หอมแดง ยอดมะขามอ่อน นำมาตำรวมกันให้ละเอียดใส่แมงป่องที่ทอดแล้วลงไป เติมปลาร้าลงไปนิดหน่อยหรือจะไม่ใส่ก็ได้แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน ปรุงรสตามใจชอบ ซึ่งรสชาติของน้ำพริกแมงป่องจะออกมันๆ อร่อยเด็ดไปอีกแบบ นอกจากนี้ ยังสามารถนำไปประกอบอาหารได้อีกหลายอย่าง เช่น ห่อหมก และอ่อม เป็นต้น

นอกจากนี้ ชาวบ้านยังเชื่อว่าเมื่อได้กินแมงป่องแล้ว จะช่วยรักษาโรคหอบหืดและหวัดได้อีกด้วย และนอกจากเมนูที่ทำจากแมงป่องแล้ว วันนี้ชาวบ้านยังได้ทำเมนูเด็ดอีกอย่างนั้นก็คือ ปูนาผัดผงกะหรี่ ซึ่งก็อร่อยไปอีกแบบ ก่อนที่จะล้อมวงร่วมกันรับประทานเมนูเด็ดที่ทำจากแมงป่องกันอย่างเอร็ดอร่อยและอบอุ่นเป็นอย่างยิ่ง

นายศรชัย สุภิมารส นายก อบต.เมืองที ซึ่งได้ลงพื้นที่ตรวจสอบภัยแล้ง ก็ได้ร่วมหาแมงป่องกับชาวบ้านด้วย โดยนายศรชัยกล่าวว่า หลังจากเก็บเกี่ยวเสร็จช่วงเดือนกุมภาพันธ์-พฤษภาคม จะเป็นช่วงที่ชาวบ้านว่างเว้นจากการทำนาไร่ ก็จะหาสิ่งที่นำมาประกอบอาหาร แต่ที่นี้ก็จะมีเรื่องที่แปลกอยู่คือจะมีแมงป่อง ซึ่งชาวบ้านจะรวมตัวกันหลายครัวเรือน ขุดหาแมงป่องกันในช่วงนี้ แต่ปีนี้รู้สึกแล้งมากน้ำน้อยตั้งแต่ฤดูกาลที่แล้ว แมงป่องจึงมีจำนวนไม่มากนัก ชาวบ้านที่ขุดเสร็จก็จะนำไปประกอบอาหาร ส่วนมากจะนำไปทอด ตำน้ำพริก แบ่งปันกันไป คงไม่ได้ขายหรอกปีนี้ สำหรับชาวบ้านทนงรัตน์ หมู่ 8 นี้ เป็นหมู่บ้านเข้มแข็ง ชาวบ้านและผู้นำสามัคคีรักใคร่กัน ในช่วงนี้ก็จะพากันออกหาแมงป่องกัน ใช้เวลา 2-3 ชั่วโมง จากนั้นนำมาประกอบอาหารกินร่วมกัน ซึ่งปีที่แล้วจะมีแมงป่องเยอะกว่านี้ เพราะน้ำปีที่แล้วเยอะแต่ปีนี้ค่อนข้างแล้งจัด ส่วนในเรื่องของการสูญพันธุ์คงไม่มี เพราะชาวบ้านเขาก็มีวิธีการที่จะอนุรักษ์ โดยภูมิปัญญาท้องถิ่นของเขา อย่างตัวเล็กๆก็จะไม่เอาก็จะปล่อยไว้ให้เจริญเติบโตสืบสายพันธุ์ต่อไป