“ลุงป่วน” มือหนึ่งเครื่องเงินโบราณภาคอีสาน อวดฝีมือวาดลวดลายบนเข็มขัดกรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ผลิตเครื่องเงินขายดี สวนกระเเสเศรษฐกิจ 

ผู้เขียนไปเที่ยวจังหวัดสุรินทร์ นอกจากได้ไปตักบาตรบนหลังช้าง ยังได้ไปดูและชมการทำเครื่องเงินโบราณ  ซึ่งสถานที่ผลิตเครื่องเงินโบราณ ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 68 บ้านโชค ตำบลเขวาสินรินทร์ อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ เจ้าของมีชื่อว่า “ป่วน” แต่ทุกคนจะเรียกแกว่า ลุงป่วน

เหตุที่เครื่องเงินของลุงป่วนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก มาจากการที่ลุงป่วนได้ทำเข็มขัดเงินทูลเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ปกติเข็มขัดเงินเส้นหนึ่งจะมีเพียงลายเดียว ส่วนใหญ่ก็จะเป็นลายที่มีชื่อว่า ดอกรังหอก แต่ที่ลุงป่วนทำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายมีลายถึง 13 ลาย นับเป็นเข็มขัดที่นอกจากสวยงามแล้วยังมีเพียงเส้นเดียวในโลกด้วย

หลังจากลุงป่วนได้ทูลเกล้าฯ ถวายเข็มขัด สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานเข็มขัดคืน เพื่อไว้ให้คนที่มาชมเครื่องเงินจากฝีมือของลุงป่วนได้เห็นด้วยตาตัวเองชัดๆ

ผมคนหนึ่งเป็นคนโชคดีที่ได้เห็นเข็มขัด 13 ลายที่สวยงามยิ่งเส้นนี้ด้วย ผมพยายามถ่ายรูปมาเป็นภาพประกอบเรื่องเพื่อให้ผู้อ่านและไม่ได้อ่านได้เห็นเท่าที่จะทำได้ แต่ปรากฏว่าเป็นภาพที่ไม่ชัด เพราะเข็มขัดอยู่ในกล่องเก็บอย่างดี ก็ดีเหมือนกัน เผื่อคนที่อยากเห็นเข็มขัดสายนี้จะได้ไปดูด้วยสายตาตัวเองถึงสถานที่ทำ

เครื่องเงินโบราณจากฝีมือลุงป่วนมีทั้งที่ทำเป็นสร้อยคอ สร้อยข้อมือ แหวน ต่างหู กำไล เข็มกลัด เข็มขัด แต่ละอย่างนอกจากมีขนาดต่างกันแล้ว ยังมีลวดลายที่เป็นลายประดิษฐ์งดงามต่างกันด้วย

ผู้รู้คนหนึ่งบอกผมว่าเครื่องเงินที่มีชื่อเสียงของประเทศไทยมีอยู่ในหลายจังหวัด ภาคใต้ก็จะมีที่นครศรีธรรมราช ภาคเหนือก็มีที่สุโขทัย น่าน ส่วนภาคอีสานก็มีที่สุรินทร์นี้แหละ สำหรับที่ภาคอีสาน ลายที่ได้รับความนิยมก็มีลายดอกรังหอก ลายไข่แมงดา

สำหรับที่ภาคอีสาน ลายที่ได้รับความนิยมก็มีลายดอกรังหอก ลายไข่แมงดา ถ้ามาถึงที่นี่แล้ว แทบทุกคนมีสิทธิ์ซื้อกลับไป ทั้งใช้เองและเป็นของฝาก เพราะมีตั้งแต่ราคา 500 บาทไปจนถึง 200,000 บาท เลือกซื้อได้ตามฐานะการเงินในกระเป๋า

เครื่องเงินทุกชิ้นถือว่าราคาถูก เพราะมาซื้อถึงแหล่งที่ทำ หากไปซื้อที่อื่น โดยเฉพาะในกรุงเทพฯ หรือที่เป็นเมืองท่องเที่ยวทั่วไป จะมีราคาสูงขึ้นเป็นเท่าตัว

แม็ก ลูกสาวคนเดียวของลุงป่วน ที่มาช่วยพ่อทำงานในหน้าที่ผู้จำหน่าย บอกว่า

ถ้าลูกค้าต้องการเครื่องเงินที่มีราคาสูง ต้องสั่งล่วงหน้าเพื่อตกลงราคาและนัดเวลามารับ หรือให้ส่งไปให้ก็ได้

การจำหน่ายนอกจากมีคนมาซื้อถึงบ้านแล้ว ก็จะให้ลูกค้าสั่งทางเพจ ลุงป่วนเครื่องเงิน

สิ่งที่ลูกค้าจะได้ก็คือ จะซื้อได้ในราคาขายส่ง ทุกคนได้ราคาเดียวกัน

อีกทางหนึ่งไปซื้อได้ที่ตลาดเขียว อบจ.สุรินทร์ ทุกวันเสาร์ จากเช้าถึงเที่ยง ก็ได้

ขณะที่ผมได้พูดคุยเพื่อหาข้อมูลจากลูกสาวของลุงป่วน พบว่าแกนั่งทำงานอยู่เงียบๆ คนเดียวด้วยใจจดจ่อ

รอบตัวของลุงป่วนจะมีช่างผู้ช่วยทั้งหญิงและชายอยู่ 3 คน ที่จริงคงมีมากกว่า แต่ผมเห็นเพียงแค่นี้

ที่ผนังห้องมีป้ายบอกถึงวัตถุดิบและขั้นตอนการผลิตเครื่องเงินไว้คร่าวๆ ว่า

เริ่มต้นจะต้องมีเม็ดเงิน น้ำประสานทองเอาไว้เชื่อม เบ้าหลอม เครื่องรีด แป้นดึง เหล็กตัดดอก เหล็กตุ๊ดตู่ คีม กรรไกร น้ำมันเบนซิน แปรงทองเหลือง น้ำยาเครื่องเงิน เป็นต้น

จากนั้นก็ทำตามขั้นตอนซึ่งมีรายละเอียดมาก แค่อ่านจะได้เพียงรู้แต่ไม่มีทางทำได้ นอกจากมาเรียนรู้ด้วยการลงมือทำจริงๆ ซึ่งลุงป่วนยินดีรับสอนให้

ที่ผ่านมา ลุงป่วนได้สอนลูกศิษย์มาแล้วจำนวนหลายสิบคน บางคนพอเรียนจบแล้วก็ไปมีอาชีพทำเครื่องเงินต่อ แต่บางคนก็เลิกทำไปเลย ไปประกอบอาชีพอื่น เพราะการเป็นช่างเครื่องเงินต้องมีใจชอบจริงๆ

ปัจจุบันลุงป่วนซึ่งมีนามสกุลว่า เจียวทอง มีอายุ 78 ปี เป็นคนจังหวัดบุรีรัมย์ ได้มาอยู่ที่สุรินทร์เมื่ออายุ 13 ปี โดยการมาทำงานเป็นช่างทองกับพี่เขย

งานทุกอย่างพี่เขยเป็นผู้สอนให้ ที่ลุงป่วนสนใจทำเครื่องเงินมาตั้งแต่หนุ่มจนถึงทุกวันนี้ก็เพราะเห็นว่าดีกว่าการทำนา อีกทั้งยิ่งทำก็ยิ่งมีประสบการณ์มากขึ้น

เดิมทีลุงป่วนจะทำเครื่องเงินทุกอย่างตามแบบที่เคยมีแต่โบราณ ต่อมาก็ได้ออกแบบดัดแปลงให้ดูดีและทันสมัยยิ่งขึ้น จนได้รับความนิยมไปทั่ว แต่ก็ไม่ทิ้งความเป็นโบราณไว้

ผมลืมเล่าไปว่า เดิมทีลุงป่วนเป็นช่างทำทองก็ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี

ต่อมาต้องเปลี่ยนจากทองเป็นเงิน ทั้งนี้ก็เพราะทองคำมีราคาแพงขึ้นอย่างรวดเร็ว ต้องลงทุนสูง จึงหันมาเป็นช่างทำเครื่องเงินแทน

เม็ดเงินที่นำมาทำเครื่องเงินส่วนใหญ่ซื้อจากเวียดนามโดยมีคนเอามาขายให้ถึงบ้าน และที่สั่งซื้อจากกรุงเทพฯ ก็มี

ลุงป่วนมีอาชีพทำเครื่องเงินจนมีชีวิตครอบครัวที่มั่นคง มีที่ดิน มีบ้าน มีรถยนต์ใช้เป็นของตัวเอง เพราะมีลูกค้าต้องการเครื่องเงินฝีมือของลุงป่วนมาก จนทำขายแทบไม่ทัน

ลุงป่วนมีลูกชาย 1 คน ลูกสาว 2 คน เสียชีวิตไปคนหนึ่ง เหลือลูก 2 คน คนหนึ่งรับราชการ ส่วนคนสุดท้องได้มาช่วยพ่อทำเครื่องเงินขาย ซึ่งทั้งลงมือทำเองด้วย แล้วยังมีหน้าที่ขายทั้งส่งและปลีกอีกต่างหาก

ปัจจุบัน ร้านลุงป่วนเครื่องเงินโบราณได้รับการสนับสนุนจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ด้วยการโฆษณาประชาสัมพันธ์ให้ จนเป็นที่รู้จักของคนไทยและเทศ จึงทำให้ขายได้มากขึ้น

อาชีพทำเครื่องเงินก็ดีอย่างนี้ ถึงเศรษฐกิจจะไม่ดีอย่างไร อย่างน้อยๆ ที่บ้านของลุงป่วนก็ไม่เคยขาดเงิน

ผู้ใดสนใจอยากจะซื้อเครื่องเงินโบราณของลุงป่วน หรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม โทรศัพท์ติดต่อที่ (089) 043-6794 ได้เลยครับ