พระราชวังวินด์เซอร์ เป็น พระราชวังที่ยังคงมีผู้อยู่อาศัยซึ่งมีอายุเก่าแก่และมีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก เคยเป็นที่ประทับของกษัตริย์และราชินีของอังกฤษมาเกือบพันปี ปัจจุบันเป็นหนึ่งในที่พระทับของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สอง และเป็นสถานที่จัดพระราชพิธีต่าง ๆ รวมถึงพิธีต้อนรับสมาชิกราชวงศ์และผู้นำจากต่างประเทศ

พระราชวังวินด์เซอร์ มีเจ้าหน้าที่ประจำราว 150 คน และมีห้องโถงใหญ่ซึ่งเรียกว่าสเตทอพาร์ตเมนต์ เป็นสถานที่เก็บพระบรมฉายาลักษณ์และภาพศิลปะล้ำค่า รวมถึงหอสมุดหลวง

ภายในบริเวณพระราชวังวินด์เซอร์ เป็นที่ตั้งของโบสถ์เซนต์จอร์จ ถือเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งคณะอัศวินการ์เทอร์ ที่ก่อตั้ง ในปี 1348 โดยพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่สาม ซึ่งนับเป็นคณะอัศวินที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ในปัจจุบันคณะอัศวินนี้ มีสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สอง ทรงเป็นประธาน ส่วนสมาชิกประกอบด้วย เจ้าชายแห่งเวลส์ และสมาชิกพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง 24 พระองค์

• เกร็ดเล็ก ๆ ของเมืองวินด์เซอร์
• ลองวอล์ค หนึ่งในเส้นทางขบวนแห่

สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สอง เสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐานไปประทับ ณ พระราชวังวินด์เซอร์ในช่วงสุดสัปดาห์เป็นการส่วนพระองค์ ในบางโอกาส และจะประทับอยู่เป็นเวลาหนึ่งเดือนในช่วงฤดูใบไม้ผลิ หรือที่เรียกว่าอีสเตอร์คอร์ท และอีก หนึ่งสัปดาห์ในเดือนมิถุนายนของทุกปี เพื่อเป็นองค์ประธานในงานรอยัลแอสคอต และพิธีมิสซาฉลองคณะอัศวินการ์เทอร์ประจำปี

พระเจ้าวิลเลียมผู้พิชิต เป็นกษัตริย์พระองค์แรกที่ทรงเลือกสถานที่สร้างพระราชวังวินด์เซอร์ ซึ่งตั้งอยู่เหนือแม่น้ำเทมส์ และอยู่ติดเขตล่าสัตว์ของชาวแซกซัน การก่อสร้างเริ่มขึ้นเมื่อประมาณปี 1070 และเสร็จสมบูรณ์ในอีก 16 ปีต่อมา

เดิมทีเป็นป้อมปราการที่สร้างขึ้นเพื่อป้องกันด้านตะวันตกของกรุงลอนดอน แต่เนื่องจากการเดินทางไปมาที่สะดวกจากเมืองหลวง และอยู่ในพื้นที่ล่าสัตว์หลวง ทำให้พระราชวังวินด์เซอร์ถูกใช้เป็นสถานที่ประทับอย่างเป็นทางการ

ต่อมา ราชวงศ์ทิวดอร์ได้ต่อเติมและปรับแต่งตัวปราสาทเป็นบางส่วน แต่ยังคงเก็บรายละเอียดที่เชื่อมโยงกับราชวงศ์วินด์เซอร์เอาไว้ และพระศพของพระเจ้าเฮนรีที่แปด ถูกฝังที่อยู่โบสถ์เซนต์จอร์จ ร่วมกับพระนางเจน ซีมัวร์พระชายาองค์ที่สาม ซึ่งเป็นคนโปรดของพระองค์

พระราชวังวินด์เซอร์ผ่านช่วงสงครามโลกมาได้โดยปราศจากอันตราย แต่ได้รับความเสียหายหนักในอีก 50 ปีต่อมา จากเหตุเพลิงไหม้เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 1992 โดยไฟได้เริ่มลุกลามจากโบสถ์เล็กส่วนพระองค์ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียไปยังหลังคา ทำให้เพดานของห้องโถงเซนต์จอร์จ ห้องโถงรับรองใหญ่ รวมถึงโบสถ์เล็ก ห้องเลี้ยงรับรองอาหาร และห้องนั่งเล่นสีแดงเลือดหมูได้รับความเสียหาย ส่วนการซ่อมแซมพระราชวังวินด์เซอร์เริ่มขึ้นทันทีหลังจากนั้น โดยมีดยุกแห่งเอดินบะระ เป็นองค์ประธานคณะกรรมการบูรณะ

บริเวณที่ได้รับความเสียหายหนักจากเพลิงไหม้ เช่น ท้องพระโรงเซนต์จอร์จ ได้ถูกออกแบบใหม่เป็นสถาปัตยกรรมโกธิค ในขณะที่ส่วนอื่น ๆ ถูกบูรณะให้กลับไปเหมือนตามแบบเดิมในรัชสมัยของพระเจ้าจอร์จที่หก

การซ่อมแซมพระราชวังวินด์เซอร์ครั้งนั้นใช้เวลาห้าปี โดยใช้งบประมาณจากการเก็บค่าเข้าชมบริเวณโดยรอบตัวปราสาท และค่าเข้าชมพระราชวังบักกิงแฮม ซึ่งเปิดให้สาธารณะได้เห็นกันเป็นครั้งแรกเมื่อปี 1993

ในรัชสมัยของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่หนี่ง (ค.ศ.1558-1603) มีหลายส่วนของพระราชวังที่ต้องได้รับการซ่อมแซม ซึ่งงานบูรณะเริ่มขึ้นเมื่อช่วงปี 1570 โดยระเบียงไม้ ซึ่งทุกวันนี้เรียกว่านอร์ท เทอร์เรซ ถูกปรับปรุงใหม่ให้เป็นหินแทน และมีการต่อเติมทางเดินยาวให้สมเด็จพระราชินีฯ สามารถเสด็จพระราชดำเนินในช่วงที่อากาศหนาวหรือฝนตกได้ ซึ่งต่อมาในศตวรรษที่ 19 ส่วนนี้ถูกปรับปรุงต่อให้รวมอยู่ในห้องสมุดหลวง

• ท้องพระโรงเซนต์จอร์จ
• ฟร็อกมอร์เฮาส์

ในช่วงสงครามกลางเมืองอังกฤษ โอลิเวอร์ ครอมเวลล์ ใช้พระราชวังวินด์เซอร์เป็นฐานที่มั่น และเป็นเรือนจำคุมขังผู้ที่ภักดีต่อราชวงศ์

ต่อมาในปี 1660 พระเจ้าชาลส์ที่สองขึ้นครองราชย์ (ค.ศ.1660-1685) จึงได้ทรงฟื้นฟูสถาบันกษัตริย์ และมีพระราชประสงค์ให้พระราชวังวินด์เซอร์ เป็นสถานที่ประทับหลักที่อยู่นอกเมือง โดยได้ทรงแต่งตั้งนายฮิว เมย์ เป็นสถาปนิกผู้ดูแลงานบูรณะพระราชวังวินด์เซอร์ให้ทันสมัย จนงานแล้วเสร็จเมื่อปี 1683 ทำให้ส่วนรอยัล อพาร์ตเมนต์ กลายเป็นโถงขนาดใหญ่ที่สุดในอังกฤษที่ตกแต่งสถาปัตยกรรมบาโรก

สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ทรงใช้เวลาส่วนใหญ่ประทับอยู่ที่พระราชวังวินด์เซอร์ โดยใช้เป็นสถานที่รับรองกษัตริย์ เอกอัครราชทูต และรัฐมนตรีจากต่างชาติ ทำให้พระราชวังวินด์เซอร์กลายเป็นจุดเด่นของจักรวรรดิอังกฤษ และของยุโรปซึ่งมีหลายราชวงศ์ที่เป็นพระญาติของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย

ส่วนในรัชสมัยของพระเจ้าจอร์จที่หก ทรงเปรียบพระราชวังวินด์เซอร์ว่าเป็นเหมือนบ้าน เนื่องจากก่อนหน้าการเสด็จขึ้นครองราชสมบัติ ก็ทรงประทับอยู่พร้อมด้วยพระธิดาทั้งสองพระองค์ ณ รอยัลลอดจ์ ในอุทยานวินด์เซอร์อยู่แล้ว

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง มีการนำภาพวาดและงานศิลปะออกจากพระราชวังวินด์เซอร์ เพื่อไปเก็บรักษายังสถานที่ปลอดภัย ส่วนพระเจ้าจอร์จที่หกและสมเด็จพระราชินี ทรงตั้งพระทัยว่าจะประทับอยู่ ณ พระราชวังบักกิงแฮม ในขณะที่กรุงลอนดอนถูกโจมตีทางอากาศ แต่ทั้งสองพระองค์ ยังคงใช้เวลาในช่วงค่ำและสุดสัปดาห์ที่พระราชวังวินด์เซอร์ กับเจ้าหญิงเอลิซาเบธ และเจ้าหญิงมาร์กาเร็ต

สถิติน่ารู้

•พระราชวังวินด์เซอร์มีเนื้อที่ทั้งหมด 52,609 ตารางเมตร

•มีผู้เข้าชมกว่าหนึ่งล้านคน ระหว่างปี 2010 และ 2011

•ห้องที่ใหญ่ที่สุดในพระราชวังวินด์เซอร์ คือท้องพระโรงเซนต์จอร์จ มีความยาว 55.5 เมตร กว้าง 9 เมตร และสามารถรองรับแขกได้ถึง 162 คน สำหรับงานพระราชทานเลี้ยงรับรองอย่างเป็นทางการ

•เคยเป็นที่ประทับของกษัตริย์อังกฤษ มาแล้วถึง 40 พระองค์ รวมถึงสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สองในปัจจุบัน

•ส่วนที่เก่าแก่ที่สุดของประราชวังวินด์เซอร์ คือรั้วโดยรอบป้อมปราการทรงกลม และส่วนที่ใหม่ที่สุด คือห้องโถงแลนเทิร์นทรงกลม ซึ่งอยู่ภายในสเตทอพาร์ตเมนต์

•กระจกเคลือบที่เก่าแก่ที่สุดในพระราชวัง มีอายุนับย้อนกลับไปได้ถึงปี 1236 โดยเชื่อกันว่าเป็นของขวัญพระราชทานจากพระเจ้าเฮนรีที่สาม แก่พระนางเอลานอร์แห่งโพรวองซ์ ซึ่งเป็นพระชายา เนื่องในโอกาสพระราชพิธีอภิเสกสมรส

•เหตุเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ที่พระราชวังวินด์เซอร์ เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 1992 ต้องใช้เวลา 15 ชั่วโมง และน้ำ 1.5 ล้านแกลลอนเพื่อดับไฟ

•เพลิงไหม้สร้างความเสียหายให้กับพระราชวังวินด์เซอร์ 20%

•ในปัจจุบัน ห้องครัวใหญ่ในพระราชวังวินด์เซอร์ เป็นห้องครัวที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศ โดยเคยถูกใช้ประกอบอาหารให้กับกษัตริย์อังกฤษมาแล้ว 32 พระองค์ รวมถึงสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สอง

•สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สอง ทรงมีเจ้าหน้าที่ประจำครัว 33 คน เชฟและรองเชฟ 20 คน เชฟทำขนม 3 คน และพนักงานยกของ 10 คน

•นาฬิกาในห้องครัวใหญ่จะถูกตั้งเวลาให้เร็วกว่าปกติห้านาทีเสมอ เพื่อให้แน่ใจว่าอาหารที่ประกอบถวายสมเด็จพระราชินีนาถฯ จะไม่ล่าช้า

•เครื่องตีไข่ในห้องครัวหลัก สามารถตีไข่ได้ถึง 250 ฟองต่อครั้ง

•ห้องเก็บไวน์ของพระราชวังวินด์เซอร์ ปัจจุบันอยู่ในหอคอยทรงกลม โดยมีไวน์อยู่ประมาณ 18,000 ขวด

•ในรัชสมัยของพระเจ้าจอร์จที่สี่ หอคอยทรงกลมถูกปรับยกฐานให้สูงขึ้นราว 30 ฟุต เพื่อให้พระราชวังดูสวยงามขึ้น และเหมาะกับแนวการตกแต่งที่โรแมนติกของปราสาทโกธิค

•หอคอยทรงกลม เป็นเพียงแต่ชื่อเท่านั้น โดยที่จริงแล้วไม่ได้มีทรงกลม แต่เป็นทรงเหลี่ยม ตั้งอยูทางด้านใต้ของพระราชวัง และฐานทางด้านใต้มีขนาดกว้างกว่าด้านเหนือ