กัญชา ให้ติดตามข้อมูลรอบด้าน อย่าตัดสินทุกอย่าง ด้วยเหตุการณ์เดียว

เมื่อเร็วๆ นี้ ดร.ภก.อนันต์ชัย อัศวเมฆิน ประธานคณะอนุกรรมการด้านการศึกษาวิจัยผลจากการใช้กัญชาทางการแพทย์และสุขภาพ กล่าวว่า ในการประชุมร่วมกันเพื่อติดตามความก้าวหน้าการศึกษาวิจัยกัญชา วานนี้ มีประเด็นที่สำคัญ 3 เรื่อง คือ สถานการณ์การวิจัย ผลการศึกษาผลกระทบต่อสังคม สุขภาพ และเศรษฐกิจ และเกณฑ์มาตรฐานวัตถุดิบกัญชาเพื่อการส่งออก

โดยภาพรวมข้อมูล ณ ปัจจุบัน มีงานวิจัยกว่า 175 เรื่อง ซึ่งมีทั้งดำเนินการแล้วเสร็จ อยู่ในระหว่างดำเนินการ และอยู่ในระหว่างการพัฒนาโครงร่างงานวิจัย

ดร.ภก.อนันต์ชัย กล่าวว่า สถานการณ์การวิจัยขณะนี้ พบว่ามีความก้าวหน้าไปมาก โดยเฉพาะในส่วนภูมิภาค เนื่องจากกระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญ โดยกำหนดให้มีการศึกษาวิจัยและจัดการความรู้ในส่วนกลาง ทำให้เห็นแนวโน้มที่เด่นชัดในการนำมาวางแผนวิจัยในกลุ่มโรคที่เป็นประโยชน์ ได้แก่ ผู้ป่วยระยะท้าย ผู้ป่วยในกลุ่มโรคหายาก เช่น ลมชักรักษายากในเด็ก ปลอกประสาทเสื่อมแข็ง

โดยการศึกษาความปลอดภัยและประสิทธิภาพของการใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์ เกรดยาตัวแรกของประเทศไทย ในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้าย การศึกษาเชิงทดลองพบว่า ผู้ป่วยร้อยละ 50 ที่มีระดับความปวดปานกลางถึงรุนแรง มีอาการปวดลดลง ผู้ป่วยมีอาการนอนหลับดีขึ้นทั้งหมดและผู้ป่วยมีความอยากอาหารเพิ่มขึ้น

ส่วนผลของการใช้ยากัญชาสกัดชนิด THC เด่น ในผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลาม การศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา พบว่า ผู้ป่วยนอนหลับดีขึ้น การลดความเจ็บปวด และความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้น

และในส่วนของโรคพาร์กินสัน มีงานวิจัยการประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้สารสกัดกัญชาในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาการของโรคอยู่ในระยะที่ 3 ได้รับกัญชา 2-5 หยดต่อวัน การใช้น้ำมันกัญชาตามขนาดยาที่ระบุข้างต้น ในกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นผู้สูงอายุ ปลอดภัย และมีแนวโน้มที่จะลดอาการและความรุนแรงของโรค ลดความเครียด และเพิ่มคุณภาพการนอนหลับ

ส่วนงานวิจัยผลกระทบทางด้านสังคม สุขภาพและเศรษฐกิจที่มีเป้าหมายเริ่มต้นที่นำยากัญชามาใช้รักษาโรค  สุดท้ายพบว่า เมื่อยาใช้รักษาโรค หรือเพิ่มคุณภาพชีวิตได้ จะลดรายจ่ายของครัวเรือน และยิ่งเมื่อยาไปอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องเสียค่ายา และทำให้ผู้ประกอบการรู้ว่าต้องผลิตผลิตภัณฑ์อะไร  วัตถุดิบก็ปลูกได้ รวมถึงมาตรฐานการผลิตวัตถุดิบเพื่อการส่งออก ก็มีการแลกเปลี่ยนเรื่องมาตรฐานที่จำเป็นต้องมีเพื่อให้เกิดการยอมรับของต่างประเทศ

ดร.ภก.อนันต์ชัย กล่าวด้วยว่า ประเด็นที่ให้ความสนใจมาก คือ ผลกระทบต่อสุขภาพ สังคม เศรษฐกิจ เพราะมีคนถามมามาก การศึกษาวิจัยของกระทรวงสาธารณสุข พบว่า กัญชาทางการแพทย์มีประโยชน์มาก โดยเฉพาะในโรครักษายาก ที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตผู้ป่วย รวมถึงการลดค่าใช้จ่ายด้านยาของตัวผู้ป่วยและครอบครัว รวมถึงการวิจัยและพัฒนาตำรับยาเพื่อถ่ายทอดให้ผู้ประกอบการ ซึ่งตรงนี้เราก็ขอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปประเมินมูลค่าทางเศรษฐศาสตร์มาเพื่อใช้ในการตัดสินใจการดำเนินงานด้านนโยบาย

ในส่วนผลกระทบด้านลบ ก็พบว่า การใช้กัญชาก็เหมือนยาอื่นๆ ที่ต้องใช้ให้เหมาะสม การศึกษาวิจัยจะช่วยให้เราเข้าใจมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะผลกระทบด้านลบต่อสังคม ที่ต้องศึกษาให้นานขึ้น เพราะบทเรียนในต่างประเทศก็เห็นว่าในการเปลี่ยนแปลงด้านสังคมจะเร็วมากในช่วงแรก แต่ในระยะยาวเมื่อสังคมเกิดการเรียนรู้ผลกระทบจะลดลง

“ในต่างประเทศผู้ป่วยที่มีปัญหาสุขภาพจิตมักจะไปเลือกหาผลิตภัณฑ์กัญชา กระท่อม มาใช้ ซึ่งเขาก็มีกลไกมาป้องกันการเข้าถึง โดยการตรวจสอบบัตรประชาชน เราก็พบในประเทศไทยเช่นกัน และก็จะนำมาตรการเช่นเดียวกันมาใช้ ก็ต้องศึกษาต่อว่าได้ผลเช่นเดียวกับต่างประเทศหรือไม่ อยากให้สังคมได้ติดตามข้อมูลอย่างรอบด้าน อย่าตัดสินทุกอย่างด้วยเหตุการณ์เดียว” ดร.ภก.อนันต์ชัย กล่าว