Soft Power พิพิธภัณฑ์ สร้างคลังสมอง ขับเคลื่อนไทย สู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์

เมื่อเร็วๆ นี้ นายอิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม กล่าวเนื่องในวันพิพิธภัณฑ์สากลประจำปี 2565 ที่ได้กำหนดทิศทางในหัวข้อ พลังของพิพิธภัณฑ์ Power of Museums ว่า สำหรับประเทศไทย “วัฒนธรรม” นับเป็น Soft Power ที่โดดเด่น เป็นที่ประจักษ์ในระดับโลก จากสถิติที่ผ่านมาประเทศไทยอยู่ในลำดับต้นในการจัดลำดับแหล่งวัฒนธรรมที่นักท่องเที่ยวใฝ่ฝันจะมาเยี่ยมเยียนของหลายสถาบันอยู่เสมอ

ไม่เพียงด้านการท่องเที่ยว ด้านอาหาร ต้มยำกุ้ง ก็เป็นที่รู้จักทั่วโลก เช่นเดียวกับศิลปะการแสดงโนรา ที่ยูเนสโกขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกที่จับต้องไม่ได้ ซึ่งองค์ความรู้ทางศิลปวัฒนธรรมดังกล่าวบันทึก อนุรักษ์ เก็บรักษา และจัดแสดงเผยแพร่

ในพิพิธภัณฑ์โนราเติม วิน วาด จังหวัดสงขลา การแสดงเรื่องราวของศิลปินหมอลำท้องถิ่นเมืองร้อยเอ็ดที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ร้อยเอ็ด รวมถึงเรื่องราวของแม่ฉวีวรรณ ดำเนิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง เป็นต้น

พิพิธภัณฑ์ จึงนับเป็นแหล่งทุนทางวัฒนธรรมสำคัญ เป็นทุนทางปัญญาในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ที่ผ่านมากระทรวงวัฒนธรรมได้เข้าทำงานกับพิพิธภัณฑ์ชุมชนหลายแห่ง เช่น พิพิธภัณฑ์นราธิวาส พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร เป็นต้น

เพื่อเป็นภาคีเครือข่ายองค์ความรู้ ในการขับเคลื่อนโครงการ “วิถีถิ่น วิถีไทย” ที่มุ่งประชาสัมพันธ์นำวิถีวัฒนธรรมพื้นถิ่นเป็นทุนทางวัฒนธรรมที่สร้างให้เกิดรายได้ เสริมคุณค่า และพัฒนาสังคมในเวลาเดียวกัน

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวถึงความสำคัญของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ทั้ง 42 แห่ง ของกรมศิลปากร ว่าเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงคุณภาพที่สำคัญ ในช่วงปีที่ผ่านมา ได้พัฒนาปรับปรุงการจัดแสดงที่ทันสมัย เช่น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ บ้านเก่า หรือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

ซึ่งกระตุ้นให้คนไทยเข้าเที่ยวชมพิพิธภัณฑ์มากขึ้นโดยเฉพาะในช่วงที่ปิดประเทศ ด้วยเหตุโควิด-19 ระบาด หลังเปิดประเทศ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จึงมีความพร้อมรองรับนักเรียน นักศึกษา นักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างประเทศ ที่สำคัญ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ยังเป็นคลังสมองทางวัฒนธรรมจากอดีต ที่ให้โอกาสการเรียนรู้ สืบทอดภูมิปัญญานำไปพัฒนา สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่แสดงเอกลักษณ์ไทย

เช่น โครงการพิพิธภัณฑ์บันดาลไทย ที่กรมศิลปากร จัดขึ้น โดยชวนน้องนักเรียนมัธยมปลายเข้าแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับภัณฑารักษ์ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร และเชิญนักออกแบบคลิปอาร์ต มาร่วมให้ความรู้เทคนิคการสร้างสรรค์สื่อคลิปอาร์ตจากแรงบันดาลใจศิลปกรรมโบราณที่พบในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ

นายอิทธิพล กล่าวอีกว่า พลังของชาวพิพิธภัณฑ์ไทย จึงเป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในหลายมิติ ซึ่งกระทรวงวัฒนธรรม ให้ความสำคัญกับการสนับสนุนพัฒนาและดำเนินงานเป็นภาคีเครือข่ายร่วมกันกับพิพิธภัณฑ์ในทุกภูมิภาคของประเทศไทย