ผลิตสินค้า มีขั้นตอนอะไร ทำไมยังไม่เป็นที่รู้จัก ทำไมกำไรไม่ถึงเป้า

ผลิตสินค้า มีขั้นตอนอะไร ทำไมยังไม่เป็นที่รู้จัก ทำไมกำไรไม่ถึงเป้า

เคยตั้งข้อสงสัยไหมว่า การผลิตสินค้าต้องมีขั้นตอนอะไรบ้าง ทำไมสินค้าเราถึงยังไม่เป็นที่รู้จัก หรือขายแล้วทำไมผลกำไรถึงยังไม่เป็นไปตามที่คิด มีส่วนไหนที่ยังขาดหรือต้องเพิ่มเติม มาร่วมเรียนรู้ทำความเข้าใจกับขั้นตอนของการเป็นผู้ประกอบการชุมชน ได้ตาม 7 ขั้นตอนนี้

1. หาลูกค้าให้เจอ เพื่อขายให้ถูกที่

ประตูด่านแรกของการขายคือ “ต้องรู้จักลูกค้า” สินค้าขายให้ใคร อายุเท่าไหร่ ทำงานอะไร ลักษณะนิสัยเป็นอย่างไร เมื่อรู้จักลูกค้าแล้วต่อมาต้องหาให้เจอว่าลูกค้าของเราอยู่ที่ไหน เพื่อวางสินค้าได้ถูกตำแหน่งที่ลูกค้าอยู่ เช่น กลุ่มคนวัยทำงาน ไม่มีเวลาทำอาหาร เน้นความสะดวกสบายชอบใช้เทคโนโลยี สินค้าอาจเป็นอาหารแปรรูปทำง่าย ไม่ยุ่งยาก แหล่งวางจำหน่ายทางออนไลน์ เพื่อสร้างโอกาสในการมองเห็นสินค้าบนแพลตฟอร์มออนไลน์ที่ลูกค้านิยมใช้เทคโนโลยี เป็นต้น

2. ต้นทุนที่มี / สิ่งที่ไม่มี

ในการผลิตสินค้าต้นทุน คือ สิ่งสำคัญอย่างแรกของการผลิต ถ้าไม่มีต้นทุนก็ไม่สามารถผลิตสินค้าได้ ซึ่งต้นทุนที่ว่านับตั้งแต่ทรัพยากร วัตถุดิบ เงินทุน แรงงานคนที่มีพอต่อการผลิต และรวมไปถึงต้นทุนทางความคิดสร้างสรรค์สินค้า สำรวจต้นทุนที่มีอยู่และสิ่งที่ยังขาดก่อนลงมือผลิต

3. มีค่าใช้จ่ายอะไรบ้าง

ในการผลิตย่อมมีค่าใช้จ่าย เป็นอีกสิ่งที่ต้องคำนวณ เมื่อคำนวณรายจ่ายทั้งหมดได้แล้ว ต่อมาคือการคำนวณราคาขายที่คุ้มค่ากับรายจ่ายที่เสียไป นับตั้งแต่ เงินลงทุนซื้อวัตถุดิบอุปกรณ์ ค่าจ้างแรงงานในการผลิต เงินปันผล และอีกรายจ่ายสำคัญที่มักถูกมองข้ามคือ ‘ต้นทุนแอบแฝง’ เป็นรายจ่ายเล็กๆ น้อยๆ เช่น ค่าส่งของ ค่าน้ำ-ไฟ ในการผลิต ค่าน้ำมันในการขนส่งสินค้า เป็นต้น

4. วิธีการผลิต

‘เพราะทุกการผลิตย่อมมีความสำคัญ’ สำหรับผู้ผลิตหรือคนขายต้องมองให้ครบทุกขั้นตอน ตั้งแต่เริ่มต้นผลิต จนสินค้าส่งถึงมือลูกค้า มีขั้นตอนอะไรบ้าง ประกอบไปด้วยอะไร ต้องใช้ใครบ้างในแต่ละขั้นตอน เช่น

  • รอบการผลิตเป็นอย่างไร วัตถุดิบเพียงพอหรือไม่
  • เทคนิคและอุปกรณ์ที่ใช้ในการผลิตมีอะไร
  • ในการผลิตใครมีส่วนเกี่ยวข้อง บทบาทหน้าที่ของแต่ละคนเป็นอย่างไร (เพื่อคำนวณค่าแรงงานของแต่ละคน แต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกันออกไป)
  • ในการจัดส่งสินค้า จะส่งอย่างไร เช่น ส่งผ่านบริษัทขนส่ง หรือบริการขนส่งเอง

5. การเชื่อมโยงชุมชน

หัวใจสำคัญของสินค้า ต้องมี ‘การเชื่อมโยงชุมชน’ ตั้งแต่การใช้วัตถุดิบ ทรัพยากร แรงงานคน สถานที่ในการผลิตที่มีอยู่ในพื้นที่ รวมไปถึงการคืนกำไรหรือขยายผลประโยชน์ร่วมกันในชุมชน เช่น การรับซื้อวัตถุดิบจากชุมชนในพื้นที่ แล้วคืนผลประโยชน์เป็นค่ารับซื้อวัตถุดิบ เป็นต้น

6. สร้างคุณค่าให้สินค้า มากกว่าการตั้งราคา

‘สินค้ามีข้อดีอะไรทำไมต้องซื้อ?’ เป็นอีกโจทย์ช่วยดึงเอกลักษณ์หรือคุณค่า และยังช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าได้ โดยนำเสนอผ่านตัวสินค้า อาจเป็นการเล่าที่มาของสินค้า กระบวนการผลิตที่ใส่ใจ ความพิเศษของวัตถุดิบที่ใช้ นำเสนอให้เห็นว่าสินค้ามีคุณค่าและแตกต่างจากแหล่งอื่นๆ อย่างไร ทำให้ลูกค้ารู้สึกคุ้มค่าที่ต้องจ่ายเงินซื้อ

7. รายได้มาจากอะไร

ขายอะไรบ้าง สินค้ามีกี่ชนิด ที่มาของรายได้มาจากไหน และช่องทางจำหน่ายแบบไหนที่จะทำให้เงินเข้ากระเป๋า การขายแบบปลีก/ส่ง ขายแบบออนไลน์หรือตั้งหน้าร้าน เช่น ขายแคบหมูแบบส่งให้ร้านก๋วยเตี๋ยวในชุมชน ทุกอาทิตย์ ขนส่งด้วยเอง เป็นต้น

.

ทั้งหมด คือ 7 ขั้นตอนในการกระบวนการผลิต ที่คนเป็นผู้ประกอบการชุมชนควรคำนึงถึง และอาจจะมีมากกว่าหรือน้อยกว่า ขึ้นอยู่กับเทคนิคและการนำไปปรับใช้ของตัวผู้ประกอบการเอง แต่หัวใจสำคัญของการผลิตสินค้าคือ ‘การใส่ใจทุกขั้นตอน’

.

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จากห้างหุ้นส่วนจำกัดปัญญาอาสา (WIT Volunteer) จังหวัดเชียงใหม่ หนึ่งในสมาชิกทุนพัฒนาอาชีพและนวัตกรรมที่ใช้ชุมชนเป็นฐาน (กสศ.) ปี 2564