ตรุษจีน 2566 เช็กวันจ่าย-วันไหว้ พร้อมแนะวิธีไหว้เจ้าเสริมเฮง!

เทศกาลตรุษจีน เป็นเทศกาลเกี่ยวกับประเพณีและวัฒนธรรมของเอเชียที่มีชื่อเสียงที่สุด อีกทั้งยังเป็นเทศกาลที่บรรดาพ่อค้าแม่ค้ารอคอย เพราะเป็นช่วงที่สามารถกอบโกยรายได้จากลูกค้าได้มากสุดช่วงหนึ่งของปี

วันตรุษจีนหรือวันขึ้นปีใหม่ของชาวจีน

ในอดีต วันตรุษจีนจะไม่ตรงกันในแต่ละแคว้น แต่ละยุคสมัย เนื่องจากปฏิทินที่ใช้ในแต่ละยุคของจีน กำหนดวันตรุษจีนแตกต่างกัน บางยุคใช้แบบสุริยคติ บางยุคใช้แบบจันทรคติ จึงทำให้วันขึ้นปีใหม่ของชาวจีนไม่ตรงกันเลย

สมัยจีนยุคโบราณจะให้ความสำคัญกับ “วันลี่ชุน” ซึ่งเป็นวันเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ มากกว่าวันที่ 1 เดือน 1 โดยในวันดังกล่าวจะมีการเฉลิมฉลองและอัญเชิญเทพเจ้า ถือเป็นวันบวงสรวงสวรรค์ ประกอบพิธีเข้าเฝ้าจักรพรรดิ รวมถึงมีการเสี่ยงทายการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และขอพรจาก “เทพเจ้าการเกษตร”

ส่วนจุดเริ่มต้นที่กำหนดให้วันที่ 1 เดือน 1 ของทุกปี ตามปฏิทินจีน เป็นวันเริ่มต้นปีใหม่ของจีนและใช้กันมาจนถึงทุกวันนี้ กำเนิดขึ้นในยุคสมัยราชวงศ์ฮั่น ราวปี พ.ศ. 439 (ก่อนคริสต์ศักราชประมาณ 104 ปี) ถือเป็นจุดกำเนิดของวันตรุษจีนที่ชาวจีนในไทยยึดถือจนถึงปัจจุบัน

ตามปฏิทินจีน “วันตรุษจีน” หรือวันขึ้นปีใหม่ของชาวจีน จะอยู่ช่วงระหว่างปลายเดือนมกราคม ถึงช่วงกลางเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งแต่ละปีอาจคลาดเคลื่อนแตกต่างกันไป (เนื่องจากจำนวนวันในเดือนของปฏิทินจีน บางเดือนมี 29 วัน บางเดือนมี 30 วัน แตกต่างกับปฏิทินสากล) ตามข้อมูลจากมติชนอคาเดมี 

วันจ่าย วันไหว้ วันเที่ยว ตรงกับวันไหน

สำหรับวันตรุษจีนประจำปี 2566 นั้น ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม 2566 โดยก่อนที่จะถึงวันตรุษจีน หรือ “วันเที่ยว” ยังมีอีก 2 วันสำคัญของเทศกาลตรุษจีน คือ “วันจ่าย” และ “วันไหว้”

– วันจ่าย ตรงกับวันศุกร์ที่ 20 มกราคม 2566

– วันไหว้ ตรงกับวันเสาร์ที่ 21 มกราคม 2566

– วันเที่ยว วันตรุษจีน ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม 2566

อย่างไรก็ตาม ปีนี้รัฐบาลไม่ได้ประกาศให้วันตรุษจีนเป็นวันหยุดยาวเหมือนในปี 2564 ซึ่งกำหนดให้วันที่ 12 กุมภาพันธ์ เป็นวันหยุดราชการกรณีพิเศษ

กิจกรรมวันจ่าย–วันไหว้

วันจ่าย คือ วันก่อนวันสิ้นปี เป็นวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะต้องไปซื้ออาหารผลไม้และเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ก่อนที่ร้านค้าทั้งหลายจะปิดร้านหยุดพักผ่อนยาว ไม่จำเป็นจะต้องมีการจุดธูปอัญเชิญเจ้า ให้ลงมาจากสวรรค์เพื่อรับการสักการบูชาของเจ้าบ้าน

วันไหว้ ตอนเช้ามืด จะไหว้เทพเจ้าต่างๆ เครื่องไหว้คือ เนื้อสัตว์ 3 อย่าง ได้แก่ หมู เป็ด ไก่ หรือเพิ่มตับ ปลา เป็นเนื้อสัตว์ 5 อย่าง เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง

ตอนสาย จะไหว้บรรพบุรุษ พ่อแม่ญาติพี่น้องที่ถึงแก่กรรมไปแล้ว เป็นการแสดงความกตัญญูตามคติจีน การไหว้ครั้งนี้จะไหว้ไม่เกินเที่ยง เครื่องไหว้จะประกอบด้วย อาหารคาวหวาน (ส่วนมากจะทำตามที่ผู้ที่ล่วงลับเคยชอบ) รวมทั้งการเผากระดาษเงินกระดาษทอง เสื้อผ้ากระดาษ เพื่ออุทิศแก่ผู้ล่วงลับ

หลังจากนั้น ญาติพี่น้องจะมารวมกันรับประทานอาหารที่ได้เซ่นไหว้ไปเป็นสิริมงคล และถือเป็นเวลาที่ครอบครัวหรือวงศ์ตระกูลจะรวมตัวกันได้มากที่สุด จะแลกเปลี่ยนอั่งเปาหลังจากรับประทานอาหารร่วมกันแล้ว

ตอนบ่าย จะไหว้ผีพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว เครื่องไหว้จะเป็นพวกขนมเข่ง ขนมเทียน เผือกเชื่อมน้ำตาล กระดาษเงินกระดาษทอง พร้อมทั้งมีการจุดประทัดเพื่อไล่สิ่งชั่วร้ายและเพื่อเป็นสิริมงคล

เปิดดวงรายปี 2566 ดวงปัง แซงทุกโค้ง แนะเสริมดวงเด่นทุกราศี รับเฮงปีกระต่าย

วิธีไหว้ตรุษจีน แบ่งเป็น 3 ช่วง 

– เช้ามืด คือ การไหว้เทพเจ้าต่าง ๆ ด้วยเครื่องไหว้ที่เป็นเนื้อสัตว์ 3 อย่าง คือ หมูสามชั้นต้ม ไก่ต้ม เป็ดต้ม พร้อมทั้งเหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง โดยจะกระทำในช่วง 7-8 โมงเช้า

– สาย คือ การไหว้บรรพบุรุษที่เสียชีวิตแล้ว ด้วยซาแซ อาหารคาว–หวาน รวมถึงเผากระดาษเงินกระดาษทอง พร้อมเสื้อผ้า ให้กับบรรพบุรุษ กระทำไม่เกินเที่ยงวัน นอกจากนี้ หลังจากที่ทุกคนในครอบครัวร่วมรับประทานอาหารไหว้บรรพบุรุษเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการแลกเปลี่ยนอั่งเปากันอีกด้วย

– บ่าย คือ การไหว้ผีไม่มีญาติ ด้วยข้าว กับข้าว ขนม เช่น ขนมเข่งกับขนมเทียน และกระดาษเงินกระดาษทอง รวมถึงมีการจุดประทัดเพื่อปัดเป่าไล่สิ่งชั่วร้ายด้วย (ประมาณบ่ายโมงถึง 4 โมงเย็น)

9 ข้อห้ามสำคัญในวันตรุษจีน

1. ห้ามทำความสะอาดบ้าน คนจีนจะถือว่าการทำความสะอาดบ้านในวันนี้จะเป็นการเอาโชคลาภออกไปจากบ้าน

2. ห้ามสระผมหรือตัดผม การตัดผม หรือสระผม เหมือนเป็นการนำความมั่นคงออกไป ทางที่ดีสระก่อนวันสองวัน

3. ห้ามพูดคำหยาบ การพูดสิ่งไม่ดี คำหยาบ พูดโกหก ในวันตรุษจีนนี้หมายถึงจะนำความเดือดร้อนมาสู่คุณ

4. ห้ามร้องไห้ กุศโลบายจะทำให้ร้องไห้ทั้งปี และเจอเรื่องเสียใจไปตลอด

5. ห้ามเข้าห้องนอนคนอื่น ความเชื่อนี้ระบุชัดว่าจะทำให้โชคร้าย

6. ห้ามทำของแตก หมายถึง ลางร้ายกำลังมาเยือน ครอบครัวจะแตกแยก

7. ห้ามใช้ของมีคม เพราะจะทำให้เหมือนกับตัดความโชคดีออกไป

8. ห้ามให้ยืมเงิน ว่ากันว่าจะต้องให้ยืมไปตลอด และสำหรับคนเป็นหนี้หรือไปยืม ก็ว่าจะติดหนี้สินไปตลอดเช่นกัน

9. ห้ามใส่ชุดขาว–ดำ คนจีนมีความเชื่อเรื่องการใส่เสื้อขาว–ดำในวันตรุษจีนจะเป็นเหมือนลางร้าย

ขอบคุณ : ประชาชาติธุรกิจ, มติชนอคาเดมี