ใครๆ ก็ว่าธุรกิจสิ่งพิมพ์เป็นธุรกิจอัสดงคต มองไม่เห็นความหวังว่าจะรุ่งเรืองอีกแล้ว เพราะคนอ่านลดน้อยถอยลงไปเรื่อยๆ ตามกระแสความนิยมของยุคสมัย

หลังจากที่มีสื่อทางเลือกอื่นมาให้บริโภคมากมาย โดยเฉพาะสื่อออนไลน์ประเภทต่างๆ ที่เริ่มตั้งแต่เว็บไซต์ข่าว เว็บบล็อก สื่อสังคมออนไลน์โซเชียลมีเดีย เฟซบุ๊ก อินสตาแกรม หรือแม้แต่แอพพลิเคชั่นในการรายงานข่าวสารเฉพาะกลุ่มหรือบุคคลในกลุ่มไลน์ เป็นต้น

ครูบาอาจารย์ที่สอนหนังสือด้านวิชาชีพสื่อ ต่างก็ยอมรับกันว่า ความเป็น “สื่อ” หรือ ข่าวสาร นั้นไม่ได้หายไปไหนหรอก คนจะยังคงหิวกระหายเสพข่าวสารอยู่เรื่อยๆ ตราบเท่าที่มนุษย์เป็นสัตว์สังคม มีความอยากรู้อยากเห็นเช่นนี้ไม่สิ้นสุด เพียงแต่ยุครุ่งอรุณจนแดดกล้าของสื่อสิ่งพิมพ์นั้นหมดสิ้นลงไปแล้ว

ในฐานะคนที่เคยทำสื่อสิ่งพิมพ์ และเป็นนักหนังสือพิมพ์มาตลอดชีวิตก็รู้สึกใจหายไม่น้อย อดนึกไม่ได้ว่าในอีกสี่สิบห้าสิบปีข้างหน้าจะยังมีหนังสือพิมพ์กระดาษเหลือให้อ่านอีกไหม หรือว่าเราจะต้องเปลี่ยนพฤติกรรมมาบริโภคข่าวสารต่างๆ ผ่านแอพพลิเคชั่นที่ใช้ในโทรศัพท์มือถือ หรือเครื่องมือสื่อสารที่จะพัฒนาขึ้นในอนาคตอีกมากมายที่ยังไม่รู้จักแต่เพียงอย่างเดียว

คิดย้อนกลับไปถึงยุคอียิปต์เมื่อหลายพันปีก่อน ที่เริ่มมีการผลิตกระดาษใช้และคนได้บันทึกอะไรต่างๆ มากมายไว้เป็นลายลักษณ์อักษร บัดนี้จะถึงกาลสูญสิ้นการบันทึกลงบนกระดาษแล้วหรือไร

……………

ระหว่างรอคอยการเปลี่ยนผ่านนี้ เรามาทำอะไรสนุกกับกระดาษหนังสือพิมพ์เก่าที่จะเอาไปทิ้งดีกว่า

มีคนออกแบบไอเดียไว้หลากหลาย เพื่อจะนำกระดาษหนังสือพิมพ์เก่าไม่ใช้แล้ว หรือกระดาษนิตยสารที่พิมพ์ 4 สีสวยงาม กลับมาใช้ประโยชน์ซ้ำอีกครั้ง

แทนที่จะเอากระดาษเหล่านี้ทิ้งไปเปล่าๆ หรือเอาเข้าโรงงานเพื่อผลิตเป็นกระดาษรีไซเคิลแล้ว เรายังสามารถนำมันมาทำเป็นชิ้นงานได้อีกมากมายได้อย่างคาดไม่ถึงเลยนะ ไม่ว่าจะเป็นเก้าอี้ โต๊ะ ม้านั่ง เครื่องประดับ แจกัน ของตกแต่งบ้าน หน้าตาสวยงาม มีดีไซน์

สิ่งเดียวที่จะต้องใช้คือความคิดสร้างสรรค์และการลงแรงเปลี่ยนแปลงกระดาษเปื้อนหมึกและเปื้อนสี ให้กลายเป็นข้าวของเครื่องใช้ตามต้องการ โดยให้ออกมาเป็นงานฝีมือล้วนๆ

ภาพชุดเฟอร์นิเจอร์จากกระดาษหนังสือพิมพ์นี้รวบรวมมาจากหลากหลายที่ ต่างรูปแบบ ต่างแนวคิด และยากง่ายต่างกันตามแต่ความสามารถในการสร้างสรรค์ของช่างฝีมือแต่ละคนที่ใช้มือทำล้วนๆ

ชิ้นงานที่น่าสนใจมากคือ การนำเอาหนังสือพิมพ์มาม้วนวางชิดกันเป็นแท่ง แล้วมัดรวมกันให้แน่น ก็สามารถใช้เป็น Coffee table เก๋ๆ ได้ด้วยลวดลายของม้วนหนังสือพิมพ์ ซึ่งถ้าต้องการได้ความรู้สึกต่างกันชัดเจนก็ให้เลือกไปเลยระหว่างหนังสือพิมพ์ขาวดำกับหนังสือพิมพ์ 4 สี

ม้วนมัดให้แน่นแล้วจะเอากระจกวางด้านบนสักหน่อยเพื่อเพิ่มการใช้งานให้ได้สะดวก คงทนยิ่งขึ้น ก็จะเก๋ไก๋กลายเป็นงานเฟอร์นิเจอร์ร่วมสมัยได้เลย และยังสามารถปรับให้เป็นเก้าอี้เข้าชุดกันได้อีกต่างหาก แค่ม้วนกระดาษให้โค้งไปตามเส้นวงกลมอีกชั้นหนึ่งสำหรับทำเป็นพนักพิง ก็จะได้เก้าอี้ทันสมัยสุดฮิปอีก 1 ตัว

ปัญหาคือต้องอาศัยความชำนาญในการลองประดิษฐ์ให้ม้วนกระดาษทำได้เรียบร้อย สวยงาม ประณีตและมัดติดกันได้แน่นสนิทได้โดยไม่หลุดหรือคลายตัวง่าย โดยเฉพาะในส่วนพนักพิงที่ต้องยึดให้แน่นกับฐานเก้าอี้ด้านล่าง เพราะถ้าม้วนกระดาษคลายตัวออกแค่ชิ้นเดียว งานทั้งหมดก็จะเสียหายไปเลย เรื่องนี้คงต้องอาศัยฝีมือและทักษะในงานช่างกันพอสมควรทีเดียว

งานม้วนกระดาษเป็นแท่งๆ แล้วเอาไปมัดรวมกันให้แน่นยังสามารถประยุกต์เป็นม้านั่งแบบสตูล เคลื่อนไหวง่าย ใช้งานสะดวกได้อีกด้วย เทคนิค คือบังคับให้ม้วนกระดาษอัดแน่นอยู่ในโครงที่เป็นวัสดุทรงกลม อาจทำด้วยหวาย ไม้ไผ่ พรือพลาสติกก็ได้ แต่ยังคงใช้กระดาษหนังสือพิมพ์หุ้มด้วยการสานแบบม้วนพันโปร่งๆ ให้เกิดเท็กซ์เจอร์ที่น่าสนใจและสวยงาม

ไอเดียคล้ายคลึงกันที่เอาไปทำม้านั่ง (รูปผู้หญิงอ่านหนังสือพิมพ์) แค่เปลี่ยนจากการม้วนกระดาษกลมแน่นๆ มาเป็นการพับให้ได้รูปร่างลักษณะเท่ากัน แล้วนำมาเรียงต่อกันขึ้นเป็นโครงม้านั่งแสนสบายและสวยงาม ดูโก้ ทันสมัยมาก อันนี้น่าจะเป็นงานยากอยู่แต่ก็ดูดีและรู้สึกได้ถึงความแข็งแรงทนทาน

อีกอันที่สวยงามมากๆ คือการพับจีบกระดาษหนังสือพิมพ์นำมาเรียงซ้อนกัน ติดกาวให้แน่น ขึ้นรูปเป็นกรวยแหลม ด้านบนวางกระจกทำเป็นโต๊ะข้าง หรือโต๊ะกาแฟที่งามบรรเจิด เห็นปุ๊บก็รู้สึกได้เลยว่าเป็นงานฝีมือสูงค่า แต่กว่าจะสำเร็จออกมาเป็นชิ้นงานนี้ได้ ผู้ประดิษฐ์คงใช้เวลาและความเพียรพยายามอย่างยิ่ง

เห็นแล้วนึกถึงการพับธนบัตรเป็นรูปต่างๆ ที่คนไทยแสนเก่งไม่แพ้ชาติใดในโลก

เทคนิคอีกอย่างที่ทำให้การใช้กระดาษเก่ามาดัดแปลงเป็นข้าวของเครื่องใช้ สามารถเพิ่มความแข็งแรงทนทานมากขึ้นก็คือ การนำกระดาษมาตัดเป็นริ้วแล้วถักเปียยาว จากนั้นค่อยนำเปียกระดาษเหล่านั้นมาสร้างสรรค์งานขึ้นรูปเป็นงานเฟอร์นิเจอร์หลากหลายรูปแบบอีกที เช่น ฉากกั้นห้อง เก้าอี้ กรอบรูป เป็นต้น

หรือจะเอามาพับเป็นแผ่นกว้างหน่อย สำหรับใช้สานหุ้มห่อวัสดุอื่น เช่นในภาพที่เห็น สานเป็นรูปลูกเต๋า ใช้เป็นเก้าอี้นั่งเล่นได้สบาย

สุดท้าย งานง่ายๆ ที่ใครๆ ก็ทำได้ คืองานเปเปอร์มาเช่ เอากระดาษหนังสือพิมพ์มาฉีกและแปะกาวลงบนภาชนะหรือเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ ที่ต้องการ เสร็จแล้วพ่นเคลือบรักษาเนื้อกระดาษไม่ให้เปื่อยยุ่ย สามารถนำไปใช้งานได้หลายรูปแบบ

ขอให้ทุกท่านที่ยังสนุกกับการอ่านหนังสือพิมพ์ ช่วยกันอุดหนุนสื่อสิ่งพิมพ์กันต่อไปเรื่อยๆ นะคะ เรา (นิตยสารเส้นทางเศรษฐี) จะได้อยู่ต่อกันไปได้นานๆ