ปรับตัวรับปีใหม่ อยู่กับโควิด ยาวๆ อย่างมีสติ นักวิชาการ ห่วงวิกฤตทุกช่วงวัย

2 ปีที่ผ่านมา COVID-19 ให้บทเรียนต่างๆ กับทุกคนบนโลกนี้ ต้องเรียนรู้ปรับตัวมากมาย โดยเฉพาะการแพร่ระบาดของสายพันธุ์โอมิครอน และวัคซีนที่ไม่ใช่ สามเข็มจบ เหมือนจะส่งสัญญาณว่า การต่อสู้ระหว่างคนกับ โรคระบาดใหญ่ คงไม่จบลงง่ายๆ วัคซีนที่ไม่ใช่ “สามเข็มจบ” วิถีชีวิตใหม่อาจไม่เพียงพอ แต่ต้องเปลี่ยนกระบวนทัศน์กันใหม่ เพื่ออยู่ร่วมกันแบบยาวๆ

รศ.ดร.ภูเบศร์ สมุทรจักร อาจารย์ประจำสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้เชี่ยวชาญประชากรศาสตร์ด้านการวิเคราะห์ช่วงวัย กล่าวว่า วิกฤต COVID-19 ส่งผลกระทบต่อทุกช่วงวัย ทำให้ต้องมีการปรับตัวครั้งใหญ่ เพื่อให้สามารถไปต่อได้ในยุค New Normal ไม่ว่าจะเป็น Silent Generation (รุ่นทวด) Baby Boomer Generation (รุ่นปู่-ย่า-ตา-ยาย) Generation X (รุ่นพ่อ-แม่) Generation Y (รุ่นพี่-น้า/อา) และ Generation Z (รุ่นลูกอายุประมาณไม่เกิน 17 ปี)

จากการที่กิจกรรมทางสังคมต่างๆ ต้องปรับเปลี่ยนไปสู่รูปแบบออนไลน์เกือบ 100% ตามมาตรการรักษาระยะห่าง พบว่า ประชากรในกลุ่มที่ไม่สามารถปรับตัวจะได้รับผลกระทบมากที่สุด

เริ่มตั้งแต่ Silent Generation ที่มักพบว่าถูกทอดทิ้งให้อยู่อย่างโดดเดี่ยว เหมือนเป็น Island Generation เนื่องจากส่วนใหญ่ยังขาดทักษะทางเทคโนโลยี เช่นเดียวกับ Baby Boomer Generation ซึ่งอยู่ในวัยเกษียณ มีบางส่วนที่ยังปฏิเสธการใช้เทคโนโลยี และบางส่วนใช้เทคโนโลยี แต่ขาดความเท่าทัน โดยพบว่ามักตกเป็นเหยื่อของข่าวลวงจากโลกโซเชียล

ในขณะที่ Generation X ซึ่งอยู่ตรงกลางของทุกช่วงวัย  มีบางส่วนอยู่ในวัยทำงานช่วงใกล้เกษียณ ซึ่งเป็นถึงผู้บริหาร หรือผู้ประกอบการ เปรียบเหมือนหัวเรือใหญ่ขององค์กร อาจพาองค์กร หรือกิจการล่มได้ หากไม่มีการปรับตัววางแผนล่วงหน้าแบบ Proactive ที่ดีพอ เพื่อรองรับสังคมแบบ New Normal

นอกจากนี้ ใน Generation Y ซึ่งถึงแม้ไม่ได้เกิดในยุคดิจิทัล แต่โตมาพร้อมการเติบโตของโลกดิจิทัล ในบางรายที่เรียนมาในสาขาที่ไม่มีพื้นฐานทางดิจิทัล อาจประสบปัญหาในการประกอบวิชาชีพ จึงต้องมีการปรับตัวด้วยการ Upskill หรือเรียนรู้ทักษะทางดิจิทัลเพิ่มเติม ถึงจะสามารถไปต่อได้อย่างราบรื่น

ในขณะที่ Generation Z ซึ่งถึงแม้เกิดในยุคดิจิทัล และท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง เรียกได้ว่าเป็น Digital Native แต่ในทางกลับกัน อาจตกเป็นเหยื่อของโลกโซเชียลได้อย่างง่ายดาย จากการขาดความเท่าทันได้ เนื่องจากเป็นวัยที่มีประสบการณ์ชีวิตยังไม่มากพอ

“สถานการณ์ COVID-19 ดึงเอากิจกรรมของทุกคน ทุก Generation เข้าไปอยู่ในโลกดิจิทัล ซึ่งมีทั้งด้านมืด และด้านสว่าง กระบวนทัศน์ที่สำคัญ คือ การทำให้ทุกคนดำเนินชีวิตในโลกดิจิทัลอย่างชาญฉลาด ทำมาหากินได้ อยู่ร่วมกันได้ ไปพร้อมกันได้ ร่วมงานกันได้ ช่วยเหลือกันได้ ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง และเหลือใครเป็นเหยื่อ สร้างทุนทางสังคมให้พื้นที่ดิจิทัล เป็นพื้นที่ของทุก Generation อย่างเท่าเทียมและแท้จริง” รศ.ดร.ภูเบศร์ กล่าว