ถั่วสมุนไพร อาชีพกู้วิกฤต สู่สินค้าวิสาหกิจชุมชน ช่วยคนตกงานได้อีกเพียบ

ใครจะคิดว่า อาชีพ ขายถั่วสมุนไพร จะกลายมาเป็นอาชีพกู้วิกฤตให้กับ คุณอารมณ์ เห่งนาเรนทร์​​​ วัย 54 ปี เจ้าหน้าที่เทรนพนักงาน ก่อนส่งไปทำงานบนเรือสำราญระหว่างประเทศอย่างถูกกฎหมาย

เธอเล่าถึงจุดเริ่มต้นในการหันมาขายถั่วสมุนไพร ว่า เธอทำงานเกี่ยวกับศูนย์เทรนนิ่ง เพื่อจัดหาและเตรียมความพร้อมให้กับพนักงานก่อนที่จะส่งไปทำงานบนเรือสำราญระหว่างประเทศ แต่เมื่อเจอโควิด เขตน่านน้ำทางทะเลปิด เธอจึงต้องกลับบ้านมาตั้งหลักใหม่

“เมื่อ 25 ปีที่แล้ว ทำงานเกี่ยวกับฝ่ายบุคคล-งานเรือสำราญ ที่ส่งพนักงานไปทำเรือสำราญรอบโลก จนมาถึงจุดหนึ่ง เหมือนกับว่า บริษัทเรือขอคนงานมาเยอะ แต่เราไม่สามารถซัพพอร์ตความต้องการได้ เนื่องจากพนักงาน ไม่สามารถพูดภาษาอังกฤษได้เท่าที่บริษัทกำหนด เลยตัดสินใจวางมือจากงานด้าน Recruit มาทำ Training เทรนพนักงานเพื่อไปลงงานเรือสำราญ HOH International เทรนพวกพนักงานเสิร์ฟ พนักงานบาร์ในช่วงระยะเวลาสั้น สำหรับคนที่ไม่มีประสบการณ์ตรง หรืออยากเปลี่ยนอาชีพไปในสายเสิร์ฟหรือสายบาร์ เราก็จะมีเทรนเนอร์ที่มีประสบการณ์ทางด้านเรือสำราญมาเป็นเทรนเนอร์ สอนตรงในด้านความรู้ที่จะไปใช้จริงๆ กับงานในเรือ ซึ่งงานตรงนี้มันไม่จำเป็นต้องเป็นงานในเรือสำราญอย่างเดียว สามารถไปทำงานร่วมกับการโรงแรม หรือร้านอาหารได้ด้วย ทำไปได้เกือบปี ก็ไปทำ MOU กับทางมหาวิทยาลัย เพื่อเตรียมความพร้อมให้กับนักศึกษาที่จะจบการศึกษา พอจบปุ๊บ สามารถสมัครงานเรือหรืองานโรงแรมได้เลย” คุณอารมณ์ เล่า

แต่เมื่อสถานการณ์โควิดแพร่ระบาด ทำให้บริษัทเทรนนิ่งได้รับผลกระทบเกือบ 100% เพราะสถานทูตอเมริกาปิดไม่ออกวีซ่า บริษัทเรือทุกบริษัทส่งพนักงานกลับ ทำให้พนักงานในเรือตกงาน ต้องเดินทางกลับบ้านกันเป็นแถบๆ

“พอออฟฟิศประกาศปิดปุ๊บ ก็เดินทางกลับบ้านกับหลาน ในช่วงที่นั่งรถกลับมาก็คือคุยกันว่า อยู่เฉยๆ ไม่ได้ เพราะเราทำงานมา 20 กว่าปี เราไม่เคยหยุดนานขนาดนี้ คิดว่าเราจะทำอะไรเป็นอาชีพเสริมดีอะไรแบบนี้ ซึ่งถั่วพี่ไม่เคยทำมาก่อนนะ ก็คุยกันว่าเราชอบกินถั่ว เรามาลองทำอันนี้ดูไหม ก่อนจะถึงบ้านก็แวะแม็คโครตรงศาลายานี้เลย เข้าซื้ออุปกรณ์ที่เราจะทำ เราอยากกินอะไรเราอยากใส่อะไร บางทีเราซื้อมา ไอ้กระเทียมหรือหอมมันไม่เป็นชิ้นๆ เหมือนที่เราอยากจะกิน ก็ลองทำดู อาทิตย์แรก ซื้อมาประมาณ 9 กิโลกรัม ก็ลองทำดู มีไหม้บ้าง เสียบ้าง อะไรบ้างกว่าจะมาเป็นจุดที่คิดว่ามันอร่อยแล้ว เราก็เลยลองโพสต์ที่เฟซบุ๊กดู ตอนนี้พี่ทำตรงนี้อยู่นะ ก็มีน้องๆ หรือคนในเฟซบุ๊กที่รู้จัก เขาก็จะสั่ง 1 ถุง 2 ถุง เมื่อก่อนมันยังไปไกลไม่ได้ มีถุงที่หลานมีอยู่ ก็แพ็กอย่างละครึ่งกิโลกรัม โลโก้อะไรก็ยังไม่มี แต่พอได้ขายออกไปแล้ว มันก็มีออร์เดอร์สั่งเข้ามาเรื่อยๆ ทางออนไลน์ แล้วก็จะมีเพื่อนๆ แวะเข้ามาซื้อ ซื้อฝาก พอเขากินแล้วเขาก็ชอบ เขาก็จะบอกต่อกัน ยอดในเดือนแรกก็คิดว่าดีพอสมควรเลย ก็เลี้ยงตัวเองได้” คุณอารมณ์ เล่า

เธอเล่าต่อว่า ในการขายเดือนแรกนั้น ขายดีมาก มียอดสั่งเข้ามากว่า 100 กิโลกรัม จากเพื่อนๆ และคนรอบตัวที่ได้ลองชิม เพราะเธออาศัยขายส่ง คิดราคารวมค่าส่งแล้วก็ยังถูก แต่กำไรในการขายช่วงแรกๆ เรียกว่าแทบไม่เหลือ เหตุเพราะต้นทุนวัตถุดิบเยอะ

“พี่ไม่ใช่คนทำอาหาร ก็มีลองผิดลองถูก ทำกันกับหลานแค่สองคน ทำไปเตรียมไป ก็ทิ้งไปก็เยอะเหมือนกันค่ะ กว่าจะถึงบางอ้อว่า ต้องซอยต้องหั่นยังไงถึงจะได้รสชาติที่พอดีเมื่อกินกับถั่ว ต้องใช้ไฟเท่าไหร่ ทอดยังไงถึงจะไม่เกรียมไป คนสั่งเข้ามาเยอะ แต่กำไรช่วงแรกแทบไม่ได้เลย เพราะเรายังคิดเรตราคาไม่ถูก ว่าต้องขายเท่าไหร่ แล้ววัตถุดิบบางอย่างมันต้องลงทุนนะ หอมเจียว 3 โล เจียวออกมาได้แค่ 6 ขีด เพราะถั่วสมุนไพรของพี่จะใส่เครื่องสมุนไพรเข้าไปให้แบบไม่อั้นเลย ก็ยอมนะ อยากให้ลูกค้ากินของดีๆ ทำสดใหม่ แล้วคนเขาก็ชอบสินค้าของเราตรงที่ทำสดใหม่แล้วส่งเคอรี่ให้เลย มันเลยทำให้ถั่วยังใหม่ กรอบ แล้วเครื่องสมุนไพรเราก็ให้เยอะ ก็กลับมาซื้อซ้ำกันเยอะเหมือนกันค่ะ”

จากที่ทำกัน 2 คน ป้าหลาน กิจการถั่วสมุนไพรของคุณอารมณ์ เริ่มขยับขยายใหญ่โตขึ้น มีการจ้างงานคนแถวบ้านที่ตกงาน หรือผู้เฒ่าผู้แก่ที่อยู่บ้านเฉยๆ แล้วเกิดอาการเบื่อ ให้มาช่วยทำด้วยเช่นกัน ทำให้ตอนนี้กิจการเล็กๆ กลายเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ถั่วสมุนไพรอารมณ์ดีดี และ ผลผลิตตามฤดูกาล
ณ 50/1 ม.2 ต.มหาสวัสดิ์ อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม 73170

“ทำไปเรื่อยๆ พอมีออร์เดอร์ เลยลองปรึกษาผู้ใหญ่ดูว่า มันจะไปต่อยอดอะไรได้บ้าง เพราะว่าเดือนที่สองเดือนที่สาม โควิดมันก็ยังอยู่ ก็คิดว่าคงจะต้องจับตรงนี้ ทำไปก่อนเรื่อยๆ ก็ไปปรึกษาทางผู้ใหญ่ เขาก็บอกว่าลองไปจด อย. ดูไหม แต่มันต้องใช้เงินส่วนหนึ่งเพื่อสร้างโรงเรือน พี่ก็บอกไม่มีทุนเพราะเราก็ตกงาน เขาก็แนะนำว่าลองเอาคนในชุมชนสักประมาณ 7 คน มาตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชน คือช่วยกันทำช่วยกันขาย แล้วทางเกษตรอำเภอเหมือนเขาจะมีคอนแทรกต์กับทางห้าง เขาก็จะมีสถานที่ให้เราไปขาย ส่วน อย. ก็จะเป็นหลังจากนี้ไป ขั้นตอนในการทำวิสาหกิจชุมชนก็ไม่ยาก เราก็ไปชวนคนมาว่าเราจะทำแบบนี้ๆ นะ แล้วก็ยื่นเอกสารไปประมาณ 1 เดือน แล้วเขาก็จะบอกว่าเราจะต้องทำอะไรต่อ เราจะต้องทำการตลาด ต้องพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้วย” คุณอารมณ์ ว่าอย่างนั้น

“จริงๆ แล้วถั่วสมุนไพรอารมณ์ดีดี มันก็จะต่อยอดมาจากที่พี่มีร้านอาหารอยู่ตรงบางนา ชื่อร้าน ชิลลี่ลาโลนี เขาก็จะทำถั่วตัวนี้ซึ่งจะคล้ายๆ กันแต่ส่วนผสมจะไม่เหมือนกัน ซึ่งแขกชอบมาก เราก็เอาตัวนี้มาต่อยอดกับสิ่งที่เราชอบเลยกลายเป็นถั่วสมุนไพรอารมณ์ดีดี ซึ่งชื่อแบรนด์ก็มาจากชื่อเรา ที่คนง่ายๆ อารมณ์ดี ก็เลยมาจากตรงนั้น”

นอกจากถั่วสมุนไพรแล้ว คุณอารมณ์ยังผลิตสินค้าขายอีกหลากหลาย ทั้งแคบหมูสมุนไพร หนังปลากรอบสมุนไพร ปลาหมึก น้ำปลา น้ำพริก รวมถึงกะปิ ก็มี ซึ่งเธอบอกว่า วัตถุดิบที่นำมาทำ เป็นวัตถุดิบจากบ้านของคนในกลุ่มที่ตกงานนั่นเอง

“พูดตรงๆ มันก็ยังมีลูกเรือที่ตกงานอีกเป็นหมื่นคนเลยนะ ก็เปิดตลาดออนไลน์แล้วช่วยสั่งของเขามาขายช่วยๆ กัน ไหนจะคนรอบๆ ตัวที่ตกงานเพราะโควิดอีก ก็ชวนมาทำถั่วขายด้วยกัน แล้วมันก็จะมีกรณีว่า พอส่งให้ลูกค้าเสร็จปุ๊บ เขาก็จะถามว่ามีปลากรอบไหม ปลากรอบสมุนไพร เราก็จะทำให้ เพราะมันใช้ส่วนผสมอันเดียวกัน แล้วก็จะมีปลาหมึกกรอบแก้ว ก็จะทำตรงนี้ไปด้วย แล้วก็มีแคบหมูสมุนไพร เพราะบางทีกินแคบหมูอย่างเดียวมันเลี่ยนเนอะ เขาก็จะถามว่าเอาสมุนไพรใส่ไปด้วยได้ไหม แล้วก็มีหนังปลาแซลมอนสมุนไพรอีกอย่างที่ทำอยู่” คุณอารมณ์ กล่าว

แน่นอนว่า สินค้าอย่างถั่วสมุนไพร ไม่ใช่สินค้าแปลกใหม่อะไร อีกทั้งในตลาดก็มีขายกันทั่วไปหลายเจ้า จึงอดถามไม่ได้ว่าจะสู้เจ้าอื่นๆ และสามารถอยู่ในตลาดได้นานหรือไม่ ประธานกลุ่มวิสาหกิจ กล่าวว่า เธอยอมรับว่าถั่วสมุนไพรนั้นไม่ใช่สินค้าแปลกใหม่อะไร ใครๆ ก็หันมาทำขายได้ เพียงแต่ แต่ละเจ้าจะมีสูตร จุดแข็ง และเทคนิคเฉพาะแตกต่างกันไป เธอเล่าว่า ตอนแรกเธอก็ไม่รู้ว่าไฟมันจะประมาณไหน ใช้น้ำมันเท่าไหร่จะพอดีกับถั่วเท่านี้ มีการลองผิดลองถูกมาพอสมควร จนพอจับจุดได้ว่า กระทะน้ำมันควรจะร้อนเท่านี้แล้วใส่ถั่วไป พอออกมาแล้วมันจะกรอบ

“ทำขายมาได้หลายเดือนแล้วค่ะ ตอนแรกก็ไม่คิดว่าจะทำมาได้นานขนาดนี้เหมือนกัน แต่มาทำแล้วมันไปได้ แถมดีกว่านั่งทำงานในออฟฟิศอีก มีคนทักมา สั่งให้ส่งไปให้ญาติเขาทานที่ต่างประเทศ เขาก็บอกว่าถั่วสมุนไพรยังกรอบอยู่ ตอนนี้ก็รอจดเป็นกลุ่มวิสาหกิจให้เรียบร้อย แล้วจะสมัครไปขายตามห้าง บู๊ธอะไรให้ได้มากขึ้น คู่กับขอ อย. เพื่อขยับเป็นสินค้าโอท็อปของชุมชนต่อไป กะว่าถ้าโควิดหายก็คิดว่าคงต้องทำต่อ เพราะตอนนี้ก็มีคนติดคนทานแล้ว พี่ก็ยังมีเวลา ช่วงเย็นทำช่วงเช้าส่ง ส่วนเครื่องก็ยังมีคนที่บ้านช่วยเตรียมให้ได้ พี่ก็กลับมาปรุง ก็จะบอกเขาว่าช่วยเด็ดใบมะกรูด ใบกะเพรานะ วันนี้มีออร์เดอร์เท่านี้ๆ กลับมาพี่ก็จะมาทอดมาเตรียมของ หลานก็จะเป็นคนแพ็กของ รุ่งเช้าเราก็จะเอาไปส่ง ถึงมือคนทานเร็ว มันก็จะได้ความกรอบความใหม่ของเครื่อง”

“รายได้ต่อเดือน เดือนแรกน่าจะสักประมาณ 5 หมื่นได้แต่ยังไม่ได้หักต้นทุน เพราะว่าเราใส่เต็มที่เลย ฉะนั้น พอมาหักต้นทุน แพ็กเกจ ค่าส่งที่ส่งให้ฟรี เรารับผิดชอบให้ หักแล้วก็ไม่เหลือสักเท่าไหร่หรอก แต่ยอดมันดูสูงแต่พอมาหักเรื่องต้นทุน ก็พออยู่ได้ พอซื้อกับข้าว พอเลี้ยงครอบครัวไม่เดือดร้อน กำไรไม่ได้เยอะ ด้วยที่ว่าหอมกระเทียมเราเจียวเองหมด เราเคยลองนะไปซื้อหอมสำเร็จมา มันไม่ได้รสชาติตามที่เราอยากกิน ก็คิดว่าคนที่ซื้อเราไปก็คงไม่ชอบแบบนี้เหมือนกัน ซึ่งแบบนี้มันกรอบ มันได้รสชาติ มันมัน แล้วก็ใหม่ๆ เพราะบางทีซื้อมามันชุบแป้ง มันไม่ได้รสชาติแบบที่เราเป็นอยู่นี้ แล้วเราก็ทอดสดใหม่ทุกวัน พี่ว่าเอกลักษณ์ของเราก็น่าจะเป็นตรงนี้แหละ ที่เป็นจุดเด่น” เจ้าของถั่วสมุนไพรอารมณ์ดีดี กล่าว

“คือทำงานออฟฟิศมันทำงานกับคนก็ต้องมีความรับผิดชอบสูง เพราะมันเหมือนกับคนแต่ละคนฝากอนาคตไว้กับเรา เพราะเราอยู่ตรงนั้น แล้วเรือแต่ละลำมันก็จะวิ่งไปแต่ละที่ ฉะนั้น เอกสารทุกอย่างมันก็ต้องเป๊ะหมด ฉะนั้น ทุกคนที่ทำงานต้องมีความรับผิดชอบ ก็เหมือนกันกับถั่ว พอเราทำเราก็ต้องใส่ใจรายละเอียด ถ้าสมมติเราส่งไปแล้วมันไม่ได้คุณภาพ หรือไม่อร่อยตามที่เขาตั้งเป้าหมายไว้ ฟีดแบ็กมันกลับมาลูกค้าเขาก็ไม่แฮปปี้กับตรงนั้น ทำอะไรก็ให้ใส่ใจ ตั้งใจทำจริงๆ ผลมันก็จะออกมาดี โควิดมันเป็นไปทั่วโลก ลูกเรือจำนวนมากหรือว่าคนทั่วไปก็จะโดนผลกระทบเช่นกัน พี่ก็จะให้กำลังใจเนอะว่า สู้ๆ ในทุกอย่างที่โพสต์ในเพจอะไรแบบนี้ ก็ขอให้สู้ ให้ทุกคนผ่านไปด้วยดี”

สามารถสอบถามสั่งซื้อได้ที่ เฟซบุ๊ก ถั่วสมุนไพรอารมณ์ดีดี

 

หมายเหตุ : เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อ 14 ต.ค. 2563