“นมควาย” คุณประโยชน์มากกว่าที่คิด แปรรูปได้หลากหลาย ตลาดต้องการสูง

หลายคนรู้จัก “นมควาย” แต่ไม่เคยดื่ม “นมควาย” อาจจะเป็นเพราะไม่คุ้นเคย กลัวเหม็นกลิ่นสาบ แต่รู้หรือไม่ว่า คุณประโยชน์หรือสารอาหารนมควายนั้นมีมากมายทั้งโปรตีน ฟอสฟอรัส วิตามินเอ ธาตุเหล็ก อีกทั้งไม่มีกลิ่นคาว มีรสชาติหวานมันแล้วมีคอเลสเตอรอลต่ำ นอกจากนั้น น้ำนมควายยังมีสารต้านอนุมูลอิสระจึงเหมาะกับคนที่แพ้แล็กโทสในนมวัว แล้วไม่ต้องการดื่มนมแพะ

 

หลายคนอาจไม่เคยดื่มนมควายเพราะยังไม่รู้ถึงคุณค่า ความจริงนมควายดื่มได้ ที่สำคัญมีคุณประโยชน์ทางโภชนาการมากมาย ทั้งโปรตีน ฟอสฟอรัส วิตามินเอ ธาตุเหล็ก อีกทั้งไม่มีกลิ่นคาว มี
รสชาติหวานมันแล้วมีคอเลสเตอรอลต่ำ นอกจากนั้น น้ำนมควายยังมีสารต้านอนุมูลอิสระจึงเหมาะกับคนที่แพ้แล็กโทสในนมวัว แล้วไม่ต้องการดื่มนมแพะ

คุณพรหมพิริยะ สอนศิริ หรือ คุณเอก อยู่บ้านเลขที่ 66/1 หมู่ที่ 2 ตำบลบางยาง อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี มีอาชีพเพาะเลี้ยงและจำหน่ายควายไทย ในชื่อ “สอนศิริฟาร์มควายไทย” เป็นฟาร์มควายที่ได้มาตรฐานทั้งสถานที่และวิธีการเลี้ยงจนทำให้ได้พันธุ์ควายที่มีรูปร่างขนาดใหญ่ สมบูรณ์ ถูกต้องตามคุณลักษณะควายไทยแท้ทุกอย่าง อีกทั้งยังได้ลูกควายที่สมบูรณ์แข็งแรง เป็นที่ต้องการของตลาด สามารถขายได้ในราคาสูง

จากนั้นยังต่อยอดด้วยการรีดนมควาย กับผลิตโยเกิร์ตขายให้แก่กลุ่มผู้รักสุขภาพในชื่อแบรนด์ “SIAM BUFF MILK” ด้วยการสนับสนุนส่งเสริมและช่วยเหลืออย่างเต็มที่จากปศุสัตว์จังหวัด

ก่อนที่จะมาอยู่บนเส้นทางของควาย คุณเอกเคยผ่านอาชีพเพาะเลี้ยงและจำหน่ายพันธุ์วัว แต่เมื่อถึงระยะหนึ่งพบว่าถูกกดราคาจากผู้รับซื้อ ขณะที่ตัวเองต้องลงทุนจำนวนมากเพื่อให้ได้วัวที่มาตรฐานคุณภาพ แต่กลับขายได้กำไรเพียงเล็กน้อย

ติดตั้งอุปกรณ์รีดนมให้เรียบร้อยและปลอดภัย

ควายไทยเลี้ยงง่าย ไม่ยุ่งยาก ใช้ทุนน้อย

ระหว่างเพาะพันธุ์วัวขายได้ไปเรียนรู้วิธีผสมเทียมเพิ่มเติม จนได้พบกับรุ่นน้องที่คลุกคลีอยู่กับวงการควาย พร้อมกับชี้ให้คุณเอกเห็นว่าการเลี้ยงควายดีกว่าวัว เพราะใช้ทุนน้อยกว่า ควายเลี้ยงง่ายกินหญ้าทุกชนิด และที่สำคัญควายเป็นสัตว์ประจำชาติไทยที่มีพันธุกรรมดั้งเดิมอยู่ในประเทศ แต่วัวต้องไปหาสายพันธุ์มาจากต่างประเทศจึงจะได้พันธุ์แท้

เจ้าหน้าที่ตรวจสอบความเรียบร้อยก่อนส่งขาย

แม้คุณเอกจะได้รับรู้ข้อดี-ข้อเสียระหว่างการเลี้ยงควายกับวัว แต่ก็ยังไม่ปักใจเชื่อ จึงไปเสาะหาควายมาทดลองเลี้ยงสัก 2-3 ตัวร่วมกับวัว จนปรากฏผลเป็นจริงเมื่อพบว่าควายเลี้ยงง่าย ไม่ยุ่งยาก ควายกินหญ้าทุกชนิด ซึ่งบางชนิดวัวยังไม่กิน ทำให้รู้สึกว่าการเลี้ยงควายง่ายจริง แล้วช่วยให้ต้นทุนลดลง จากนั้นจึงตัดสินใจหาซื้อควายเข้ามาเลี้ยงเพิ่มอีก แล้วค่อยขายวัวออกไปเพื่อนำมาเป็นทุนซื้อควายแทน

คุณเอกผ่องถ่ายวัวออกไปจนเหลือแต่ควาย จนเวลาผ่านไป 1 ปี ได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกสมาคมผู้เลี้ยงควายไทย โดยหวังให้สมาคมเป็นแหล่งศูนย์กลางการติดต่อหาซื้อพันธุ์ควาย รวมทั้งยังเพื่อต้องการหาข้อมูลเรื่องการเลี้ยงควายเชิงพาณิชย์ด้วย แล้วการเข้าเป็นสมาชิกสมาคม ถือเป็นจุดเปลี่ยนทำให้คุณเอกเรียนรู้แล้วเข้าใจธรรมชาติของควายไทยมากยิ่งขึ้น

ใช้ผ้าอุ่นประคบเต้านมเพื่อกระตุ้นให้น้ำนมไหลง่าย

การออกตระเวนไปดูควายตามสถานที่ต่างๆ ทำให้คุณเอกพบเห็นควายที่มีรูปร่างสูงใหญ่ สมบูรณ์และมีความเพียบพร้อมด้วยคุณสมบัติของควายไทย แล้วมองว่ามีความต่างอย่างสิ้นเชิงกับควายที่เขาเลี้ยงอยู่ในฟาร์ม ด้วยเหตุผลนี้เองทำให้เขาตั้งใจที่จะพัฒนาควายที่เลี้ยงอยู่ทุกตัวให้มีคุณภาพ มาตรฐาน รวมถึงยังไปหาซื้อพันธุ์ควายที่เด่นที่สุดในประเทศ หรือควายที่ได้แชมป์เข้ามาเป็นพ่อ-แม่พันธุ์ แล้วตั้งเป้าหมายว่าฟาร์มของเขาจะต้องเพาะพันธุ์ควายไทยที่ได้คุณภาพมาตรฐานเพื่อขายให้แก่ชาวบ้านในราคาไม่แพง

“สอนศิริฟาร์มควายไทย” เป็นฟาร์มที่เลี้ยงควายแบบยืนโรง มีความประณีต ทุกคอกมีความสะอาด พร้อมกับการดูแลปรับอุณหภูมิในคอกเลี้ยงให้มีความเหมาะสมด้วยการตั้งสเปรย์ละอองน้ำเป็นจังหวะอัตโนมัติไว้ อาหารที่ให้วันละ 3-4 กิโลกรัมร่วมกับหญ้าและฟางทำให้ควายมีสุขภาพดี อ้วน ส่วนที่พื้นคอกจะมีที่นอนฟองน้ำสำหรับให้ควายนอนหรือเมื่อลุกขึ้นยืนแบบชันเข่าจะได้ไม่มีแผล ส่วนภายนอกโรงเรือนคลุมด้วยมุ้งอีกชั้นเพื่อป้องกันยุงและแมลงเข้ามา

ตลอดจนจ้างเจ้าหน้าที่เป็นสัตวบาลจำนวน 8 คนเข้ามาทำงาน เพราะตั้งใจใช้บุคลากรมืออาชีพที่มีความชำนาญมารับผิดชอบในหน้าที่ต่างๆ ในที่สุดผลแห่งความสำเร็จทำให้ฟาร์มแห่งนี้มีพันธุ์ควายไทยทั้งเพศผู้-เมีย ที่ล้วนแต่มีความสมบูรณ์ สวยงาม ตามคุณลักษณะควายไทยแท้ จนได้รางวัลจากการประกวดมากมาย อีกทั้งลูกควายทุกตัวที่เกิดใหม่ล้วนมีคุณภาพ มีความสมบูรณ์ตามมาตรฐาน ลูกควายที่มีอายุ 1 ปีได้น้ำหนักอย่างน้อยตัวละประมาณ 300 กิโลกรัม

น้ำนมดิบที่เพิ่งรีด

นมควายและโยเกิร์ต ขายดีในกลุ่มรักสุขภาพ แต่ผลิตไม่ทัน

ในช่วงต้นปี 2561 จุดเปลี่ยนในอาชีพก็เกิดขึ้นอีกเมื่อมีควายคลอดลูก แต่ลูกควายถูกตะขาบกัดตาย ขณะที่แม่ควายก็เจอปัญหานมคับเต้า จึงต้องนำมารีดนมออกเพื่อป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นกับแม่ควาย แล้วนำไปให้ลูกควายตัวอื่นกินแทน ประจวบเหมาะกับในช่วงเวลานั้นมีคนงานที่อยู่ในละแวกแถวนั้นต้องการนมให้ลูกกินเพราะผู้เป็นแม่ป่วย จึงได้แบ่งนมควายที่คัดจากแม่ไปให้เด็กทารกดื่ม

คุณเอกได้นำนมควายไปผ่านกระบวนการแบบพาสเจอไรซ์พร้อมกับนำมาดื่มในครอบครัวก็พบว่ามีรสอร่อย มัน หอม แต่จากการรีดนมควายเช้า-เย็น แล้วได้ปริมาณถึงวันละประมาณ 8 ลิตรจากแม่ควายเพียงตัวเดียว จึงทำให้จำเป็นต้องใช้กระบวนการเดียวกันแล้วแจกจ่ายให้แก่คนใกล้ตัวลองดื่มซึ่งหลายคนพอใจในคุณภาพ รสชาตินมควาย

(ขวา) น้ำนมสด (ซ้าย) โยเกิร์ต แบรนด์ SIAM BUFF MILK

เมื่อเป็นเช่นนั้นเลยเกิดเป็นความคิดใหม่ผลิตนมควายสดขาย รวมถึงยังพัฒนาเป็นโยเกิร์ต จากนั้นได้นำไปเปิดตัวในงานของทางปศุสัตว์ พร้อมแจกให้ผู้สื่อข่าวกินกัน ทำให้เริ่มเป็นที่รู้จักเพิ่มมากขึ้น จนกระทั่งมีกลุ่มสุขภาพได้มารู้จักกับนมควาย แล้วรู้ดีถึงคุณค่าทางโภชนาการของนมควายเป็นอย่างดี จึงติดต่อมาซื้อเหมา และนั่นคือจุดเริ่มต้นของการขายนมควายในเชิงธุรกิจ

จากแนวโน้มความสนใจผู้บริโภคนมควายเพิ่มขึ้น คุณเอกจึงหาซื้อแม่พันธุ์เข้ามาเสริมการผลิตนมสดอีกหลายตัว พร้อมกับการปรับปรุงและพัฒนาวิธีรูปแบบ ตลอดจนกระบวนการเลี้ยงควายและรีดนมควายให้มีความสะอาด สะดวก ปลอดภัย ด้วยการเปลี่ยนจากคนรีดมาใช้อุปกรณ์รีดนมแทน ทั้งนี้ เพื่อทำให้เกิดความรวดเร็วต่อการผลิต จนถึงตอนนี้มีแม่ควายที่ใช้รีดนมอยู่จำนวน 29 ตัว พร้อมกับเตรียมเสริมเข้ามาอีกนับสิบตัว

พ่อพันธุ์แก้วฟ้า น้ำหนัก 1,400 กิโลกรัม ราคา 5 ล้านบาท

ทุกวันนี้สามารถผลิตน้ำนมควายสดได้ปริมาณเฉลี่ย 70 กิโลกรัม ต่อวัน และจำหน่ายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านกระบวนการพาสเจอไรซ์เพื่อจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 250 บาท ทำให้มีรายได้วันละประมาณ 20,000 บาท จากกลุ่มผู้รับซื้อเพียงรายเดียว แล้วยังมีความต้องการอีกกว่าหมื่นราย แต่สามารถผลิตขายได้เพียงวันละ 2,000 ขวดเท่านั้น

สำหรับผลิตภัณฑ์โยเกิร์ตได้แบ่งนมสดที่รีดไว้ เพื่อนำมาผลิตเป็นโยเกิร์ตแบบโฮมเมด พร้อมกับติดแบรนด์ตัวเองว่า สยาม บัฟ มิลก์ (Siam Buff Milk) ทั้งนี้ ได้รับการแนะนำ ส่งเสริม แล้วให้ความช่วยเหลือเป็นอย่างดีจากทางปศุสัตว์ และกำหนดราคาขายขวดละ 55 บาท ขนาดบรรจุ 180 ซีซี ส่วนโยเกิร์ตผลิตบรรจุใส่ขวดแบรนด์ขนาด 70 ซีซี ขายราคาขวดละ 45 บาท

ตั้งเป้าสร้างผลิตภัณฑ์จากนมควายให้ครบทุกด้าน พร้อมชูฟาร์มเป็นสถานที่เที่ยว

การเป็นผู้มีวิสัยทัศน์ทำให้คุณเอกมองถึงศักยภาพของนมควายว่าไม่เพียงผลิตเป็นนมสดและโยเกิร์ต แต่ยังสามารถนำไปสร้างผลิตภัณฑ์ได้อีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นไอศกรีม กาแฟ ชา หรือแม้แต่มอสซาเรลล่าชีสหรือเนยแข็ง และบลูชีส เนื่องจากพบว่าชีสที่ผลิตจากนมควายมีคุณภาพได้มาตรฐานทัดเทียมกับชีสจากต่างประเทศ แล้วหากทำสำเร็จจะช่วยลดการนำเข้าชีสจากต่างประเทศ ทั้งนี้ หากเป็นไปตามแผนและเป้าหมายก็จะรวบรวมผลผลิตจากเกษตรกรผู้เลี้ยงควายในแบบเป็นระบบได้มาตรฐานเข้ามาเป็นพันธมิตรร่วมกัน

มื้อเที่ยง

คุณเอก บอกต่อว่า อีกตลาดที่กำลังมองอยู่คือตลาดคนเลี้ยงสัตว์สวยงาม โดยเฉพาะสุนัข-แมว เพราะมองเห็นว่าน่าจะมีความต้องการสูงมากเช่นกัน เพราะอย่างที่ผ่านมาเคยมีเจ้าของฟาร์มสุนัขเคยนำสุนัขที่มีราคาหลัก 4-5 หมื่นบาทมาให้นมควาย ก็พบว่ามีความสมบูรณ์มาก จึงติดใจว่าจะมาขอซื้ออีก แต่ต้องปฏิเสธเพราะคงแบ่งไม่ได้เพราะที่มีอยู่ต้องนำไปให้กับกลุ่มผู้บริโภคก่อน โดยเฉพาะลูกค้าสูงอายุที่มีปัญหาสุขภาพ

นอกจากนั้น ยังมีแผนในอนาคตว่าจะจัดสร้างเป็นสถานที่ท่องเที่ยว พร้อมสร้างเป็นแหล่งเรียนรู้การศึกษาเรื่องควายไทยแบบครบวงจร อีกทั้งยังเปิดการเรียนรู้วิธีทำอาหารจากผลิตภัณฑ์นมควาย พร้อมกับเปิดจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากนมควายอีกหลายชนิด

คุณเอกกับพ่อพันธุ์มณีแดง

คุณเอก บอกว่า ผลิตภัณฑ์นมถือเป็นรายได้ที่ต่อยอดมาจากการเพาะพันธุ์ควายขาย ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการวางระบบ ขั้นตอน วิธีการเลี้ยง การสร้างคอก ล้วนแต่เกิดจากความคิดของเขา ซึ่งยังไม่มีใครทำมาก่อน ทั้งนี้ จากควายที่รีดนมจำนวน 29 ตัว มีรายได้เดือนละ 500,000 บาท

แล้วยังให้รายละเอียดเพิ่มอีกว่าความสมบูรณ์ของปริมาณนมที่แม่พันธุ์มีให้ โดยปกติแล้วจะอยู่ประมาณ 10 เดือน หรือ 300 วัน แต่สำหรับการเลี้ยงในฟาร์มตามแนวทางของเขาต้องการนมจากแม่ควายประมาณ 180 วัน ส่วนที่เหลือต้องการแบ่งให้ลูกควายกิน

เจ้าของฟาร์มควายบอกว่าขั้นตอนการรีดนม หลังจากแม่ควายอาบน้ำสะอาดเรียบร้อยแล้วจะรอให้ตัวแห้ง จากนั้นนำเข้าซองรีด ใช้เชือกมัดขาหลังสองข้างให้ติดกับหลักเพื่อป้องกันการดิ้นหรือสะบัด ระหว่างนั้นอาจให้อาหารหรือสเปร์ยละอองน้ำเพื่อไม่ให้ควายเครียด ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นประคบเต้าเพื่อช่วยกระตุ้นให้นมออกง่าย การรีดนมแต่ละครั้งใช้เวลาประมาณ 30 นาที ต่อตัว เมื่อได้น้ำนมดิบแล้วจึงใช้ผ้าขาวบางกรองก่อน โดยน้ำนมดิบส่วนหนึ่งนำไปเข้ากระบวนการทำพาสเจอไรซ์ อีกส่วนไว้ใช้สำหรับทำโยเกิร์ต

“ดังนั้น ในแต่ละวันประมาณ 2 ทุ่มจะแยกลูกควายกับแม่ออกมาอยู่ต่างคอกเพื่อไม่ต้องการให้ลูกควายกินนมแม่ในช่วงกลางคืน ขณะเดียวกัน จะมีอาหารข้นกับน้ำไว้ให้ลูกควายหลังจากที่จับแยกกับแม่ควายแล้ว พอในตอนเช้าจะอาบน้ำให้แม่ควายด้วยแชมพูอย่างสะอาด รอให้ตัวแห้งสนิท แล้วจึงนำเข้าช่องรีดนมต่อไป”

อยู่ระหว่างรีดนม

ส่วนปัญหาเต้านมอักเสบและการแก้ไข ทางเจ้าของฟาร์มควายบอกว่าเมื่อรีดนมแม่ควายเสร็จจะปล่อยให้ลูกควายดูดนมจากเต้าต่อ ซึ่งวิธีนี้ช่วยป้องกันไม่ให้มีน้ำนมตกค้างในเต้าจนเกิดการอักเสบ จึงทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้ยาเพื่อป้องกันเต้านมอักเสบ แล้วที่ผ่านมาก็ไม่เคยใช้ยาเลย โดยจะรีดนมเพียงตัวละ 1 ครั้ง ต่อวัน ดังนั้น จึงไม่ทำให้ควายเกิดความเครียดจากการยืนนาน จึงส่งผลต่อน้ำนมที่ออกมาเป็นน้ำนมที่มีคุณภาพ อีกทั้งในช่วงเวลา 180 วันที่รีดนมจากควาย จะมีการนำตัวอย่างนมไปตรวจสัปดาห์ละครั้ง ทั้งนมดิบและนมพาสเจอไรซ์

ผัดสะตอใส่กุ้ง แล้วใส่นมควายช่วยทำให้รสชาติเผ็ด มันอร่อยขึ้นทันที

ในปี 2560 คุณพรหมพิริยะ สอนศิริ ได้รับการคัดเลือกให้ดำรงตำแหน่งนายกสมาคมอนุรักษ์และพัฒนาควายไทย จึงมีความตั้งใจและมุ่งมั่นว่าจะอนุรักษ์ควายไทยสมบัติของชาติไว้ รวมถึงยังตั้งใจจะให้ความช่วยเหลือแก่ชาวบ้านเกษตรกรในการจัดหาควายไทยที่มีคุณสมบัติสมบูรณ์เข้ามาเลี้ยงเพื่อหารายได้ยังชีพ

อุปกรณ์เตรียมให้พร้อมแล้วต้องสะอาด

คุณเอก ทิ้งท้ายว่า สุขภาพที่ดีควรเริ่มจากการดื่มนมที่มีคุณภาพ และนมที่มีคุณภาพสูงก็ต้องเป็นนมควายเท่านั้น และหากท่านใดสนใจซื้อผลิตภัณฑ์นมควาย ให้ติดต่อโดยตรงผ่านผู้แทนจำหน่ายที่โทรศัพท์ (094) 626-9561 หรือสนใจเข้าเยี่ยมชมหาความรู้ ติดต่อได้ที่ “สอนศิริฟาร์มควายไทย” โทรศัพท์ (061) 287-1545