มีโอกาสไปสัมภาษณ์ คุณวิชาญ บำรุงยา เจ้าของสวนมะพร้าวแกง อยู่ที่ตำบลโป่ง อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี คุณวิชาญ เล่าว่า “การทำสวนมะพร้าวแกงเป็นอาชีพดั้งเดิมของครอบครัวตั้งแต่บรรพบุรุษ ปู่ ย่า ตา ยาย ทำมาให้ ซึ่งสมัยก่อนการปลูกมะพร้าวจะปลูกแบบสวนรวม มีพืชอื่นๆ ด้วย มะพร้าวเป็นรายได้หลักของครอบครัว สมัยก่อนการค้าขาย การขนส่งมะพร้าว ชาวสวนหรือเจ้าของสวนจะเก็บลงมาเอง แล้วบรรทุกเกวียนไปขายที่ตลาดนาเกลือ

การนำไปขายของคนสมัยก่อน คือการนำไปแลกปลา แลกหมู มาเก็บไว้ เพื่อใช้กินในครอบครัว สมัยก่อนการปลูกมะพร้าวไม่ได้มีการดูแลอะไรมากนัก ส่วนมากเกษตรกรจะปลูกแล้วให้เทวดาเลี้ยง เพราะเมื่อก่อนสภาพดินยังอุดมสมบูรณ์ ฝนฟ้าตกตามฤดูกาล ปลูกแล้วปล่อยไว้เลย คอยระวังก็แต่ด้วงแรดอย่างเดียว สมัยก่อนมะพร้าวยังไม่มีโรค มีแต่ด้วงแรด ด้วงงวง”

อาชีพเกษตกรรม ทำสวนมะพร้าวแกงของคุณวิชาญสร้างคนให้จบปริญญามาหลายรุ่น ญาติพี่น้องเป็นทนาย เป็นอาจารย์ ก็มาจากการขายมะพร้าวส่งเรียน

พื้นที่สวนมะพร้าวแกงของคุณวิชาญมีทั้งหมด 45 ไร่ มีมะพร้าวประมาณ 900 ต้น ปลูกค่อนข้างห่าง เพราะใช้พื้นที่ด้านล่างในการปลูกมันสำปะหลัง ทุกวันนี้มีมะพร้าวเป็นเงินเดือน มันสำปะหลังเป็นเงินปีหรือเงินก้อน สาเหตุหลักที่ปลูกต้นมันสำปะหลังในสวนมะพร้าวคือ จะได้ไม่ต้องทำความสะอาดสวน ไม่ต้องไถบ่อย ไม่ต้องพ่นยาฆ่าหญ้าหรือกำจัดวัชพืชบ่อย เพราะต้นมันสำปะหลังจะคลุมดินทั้งหมดไว้ไม่ให้เกิดวัชพืชรกรุงรัง แล้วเวลาใส่ปุ๋ยให้มันสำปะหลัง มะพร้าวก็จะได้รับปุ๋ยด้วย เพราะรากของมะพร้าวนั้นกระจายอยู่ทั่วบริเวณสวน

เกณฑ์การเลือกพันธุ์มะพร้าว

มะพร้าวที่คุณวิชาญปลูก เรียกว่า พันธุ์พื้นเมืองต้นสูง มะพร้าวจะมีพันธุ์พื้นเมืองต้นสูง กับพันธุ์ต้นเตี้ย อย่างพันธุ์ต้นเตี้ยคือมะพร้าวอ่อน มะพร้าวน้ำหอม ที่ขายผลสด แต่มะพร้าวที่สวนของคุณวิชาญจะเรียกว่าพันธุ์พื้นเมืองต้นสูง มะพร้าวแกง

การเลือกพันธุ์จะเลือกที่มีลักษณะลูกโต กะลาใหญ่ เพราะมะพร้าวบางลูกโตจริง แต่โตแค่เปลือกด้านนอก กะลาไม่โตตาม ดูเนื้อด้านในหรือที่เรียกว่ากล้าม หนาใช้ได้ เป็นที่ต้องการของตลาดถือว่าสมบูรณ์

การปลูกมะพร้าวแกง

ตามหลักวิชาการ การปลูกมะพร้าวแกง ระยะต้น กับระยะแถวจะห่างกันประมาณ 8.7 เมตร แต่ในสวนของคุณวิชาญ จะปลูกห่างกัน 9 เมตร เพื่อต้องการใช้พื้นที่ด้านล่างไว้สำหรับปลูกมันสำปะหลังผสม และไม่ให้ร่มเกินไป

สำหรับการใส่ปุ๋ย คุณวิชาญจะให้ปุ๋ยปีละ 2 ครั้ง ครั้งแรกจะเป็นปุ๋ยคอกที่มาจากมูลไก่ จะโรยพร้อมกับการปลูกมันสำปะหลัง แล้วอีกครั้งหนึ่งจะเป็นการใส่ปุ๋ยช่วงต้นฝนกับปลายฝน คุณวิชาญจะทำได้ในช่วงปลายฝน เพราะแรงงานมีน้อย จึงสามารถทำได้ครั้งเดียวโดยการใส่ปุ๋ย จะใส่ต้นละประมาณ 2 กิโลกรัม ต่อปี ใช้ปุ๋ยสูตรเสมอ หรือไม่ก็ สูตร 13 กับ 21 ที่เชื่อถือได้เท่านั้น

ปัจจุบัน คุณวิชาญ กำลังทดลองใช้ปุ๋ยเติมอากาศ คือปุ๋ยมูลสัตว์ นำไปเข้าหมักโดยใช้วิธีเติมอากาศไม่ต้องกลับกอง ใช้เวลาหมักประมาณ 2 เดือน แล้วจึงนำมาใช้ คุณภาพของปุ๋ยเติมอากาศใกล้เคียงกับปุ๋ยอินทรีย์ อ้างอิงจากกรมส่งเสริมการเกษตร ทดลองมาประมาณ 2 สัปดาห์ เพราะคุณวิชาญมีโครงการที่จะทำปุ๋ยตัวนี้ไว้ใช้เองเพื่อเป็นการลดต้นทุนจากการซื้อปุ๋ย

ดูแลดี 4 ปี ก็เก็บผลได้

ตั้งแต่เริ่มปลูกมะพร้าวแกง จะสามารถเก็บผลได้ก็อายุของต้นประมาณ 6 ปี แต่ ณ ปัจจุบัน เกษตรกรมีการให้น้ำ ดูแลดี ก็จะสามารถเก็บผลได้ตั้งแต่ต้นมะพร้าวมีอายุประมาณ 4 ปี มะพร้าวแกงให้ผลผลิตได้ครั้งหนึ่งไม่ต่ำกว่า 20 ลูก ต่อ 1 ต้น แต่ต้องมีการดูแลอย่างดี

ศัตรูของต้นมะพร้าว

ปัจจุบัน ที่เห็นชัดเจน ก็จะมี หนอนหัวดำ การทำลายของหนอนหัวดำคือ จะทำให้ต้นมะพร้าวมีใบแห้ง วิธีการกำจัดหนอนหัวดำคือ การใช้สารเคมี อิมาเม็กตินเบนโซเอต (Emamectinbenzoate) ใช้ 1.92 เปอร์เซ็นต์ ต้นละ 30 มิลลิลิตร จะทำโดยการใช้เครื่องมือเจาะเข้าที่ลำต้น ลึกประมาณ 15 เซนติเมตร จำนวน 2 รู แล้วนำสารเคมีฉีดเข้าไป รูละ 15 มิลลิลิตร แล้วใช้ดินน้ำมัน ขนาด 1 ลูกบาศก์นิ้ว อุดรูที่เจาะไว้ ซึ่งวิธีนี้ใช้ได้ผล แต่ราคายาค่อนข้างสูง คุณวิชาญจึงมีการลดต้นทุนโดยการผลิตแตนเบียนบราคอน เข้ามาช่วยในการกำจัดหนอนหัวดำ และยังกำจัดแมลงดำหนาม โดยการที่ตัวเมียของแตนเบียนจะไปเจาะแล้วไข่ไว้ในตัวหนอน ทำให้หนอนตายได้อีกด้วย

อีกสองศัตรูตัวฉกาจคือ ด้วงงวง และด้วงแรด สวนของคุณวิชาญมีการกำจัดโดยใช้สารฟีโรโมนล่อ ฟีโรโมน (pheromone) เป็นสารดึงดูดเพศจะสามารถดักได้ทั้งตัวผู้และตัวเมีย สารตัวนี้มีประสิทธิภาพค่อนข้างสูง เพราะเป็นการดักจับแบบตัดวงจร เพราะด้วงแรดกับด้วงงวงต้องทำงานร่วมกัน หากขาดตัวใดตัวหนึ่งก็จะไม่สามารถทำลายต้นมะพร้าวได้ ด้วงแรดจะเป็นตัวกัดต้นมะพร้าวแกงเพื่อที่จะให้ด้วงงวงเจาะเข้าไปไข่ทิ้งไว้ในต้น วิธีนี้ถือเป็นการทำลายแบบตัดวงจร เพื่อไม่ให้ด้วงแรดมาทำลายได้สะดวก

การรักษาดูแล

การดูแลสวนมะพร้าวถือเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ต้องหมั่นทำความสะอาด อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง และในบริเวณสวนก็ไม่ควรมีกองขยะ ต้นมะพร้าวที่ตายจะต้องตัดแล้วเผาทำลายให้หมด หลังจากเผาเสร็จจะใช้สารเคมีราดโคนต้นไว้ เพื่อไม่ให้เจ้าด้วงแรดกับด้วงงวงเจาะเข้ามาวางไข่ทิ้งไว้

เจ้าของสวนต้องคอยสังเกตมะพร้าวของตัวเองว่า มีรอยกัดทำลายหรือเปล่า คุณวิชาญ เล่าว่า สารเคมีใช้ได้แต่ไม่แนะนำ เพราะมันมีสารตกค้าง แต่อย่างหนอนหัวดำที่ใช้สารเคมีครั้งแรก อิมาเม็กตินเบนโซเอต ทางกรมวิชาการเกษตรรับรองแล้วว่าไม่มีสารตกค้าง หรือถ้าตกค้างก็จะตกค้างนิดเดียว น้อยกว่าผักตามท้องตลาดทั่วไป

สร้างรายได้ ทั้งเงินเดือนและเงินปี

สวนของคุณวิชาญ มีมะพร้าวจำนวนหลายต้นและมีลูกที่ใหญ่ ในการขายแต่ละครั้งก็จะมีคนมาสอยเองจากสวน โดยที่คุณวิชาญมานับอย่างเดียว ราคาขายปัจจุบัน ตกลูกละ 16 บาท และมีแนวโน้มว่าราคาจะสูงขึ้น เพราะช่วงนี้มะพร้าวแกงขาดตลาด

ระยะห่างการเก็บผลผลิตมะพร้าว อยู่ที่ระยะเวลา 45 วัน ถึงจะเก็บผลได้ครั้งหนึ่ง รายได้จากการเก็บมะพร้าวของคุณวิชาญ ต่อครั้งก็ตกอยู่ที่ประมาณ 70,000 บาท

นอกจากจะปลูกมะพร้าวแกงอย่างเดียว คุณวิชาญก็ยังใช้พื้นที่ที่เหลือให้เป็นประโยชน์ในการหารายได้เพิ่ม คือการปลูกมันสำปะหลังผสมไปด้วย คุณวิชาญ เล่าว่า “มันสำปะหลังทำคู่กับมะพร้าวแกงมาตั้งแต่บรรพบุรุษ แต่ผมเคยทำสับปะรด เพราะเกษตรกรบางคนปลูกสับปะรด แต่ดวงผมกับสับปะรดไม่ถูกกัน เพราะสับปะรดต้องพึ่งโควต้าจากโรงงาน ถ้าไม่มีโควต้ารับก็จะนำไปขายไม่ได้ แต่มันสำปะหลังลงทุนน้อยกว่า หาวิธีลดต้นทุนได้เยอะ” เงินรายปีที่ได้จากมันสำปะหลังของคุญวิชาญ หักทุกอย่างแล้ว ก็ตกปีละแสนกว่าบาท

การทำสวนมะพร้าว ถือเป็นการสร้างรายได้ที่สูงในระดับหนึ่ง แต่ก็ขึ้นอยู่กับเจ้าของสวน ที่ต้องคอยดูแลเอาใจใส่อยู่เสมอ ช่วงแรกของการเริ่มต้นทำสวนมะพร้าวอาจต้องใช้เวลาสักหน่อย แต่หากถึงช่วงที่มะพร้าวแกงโตเต็มที่ ก็จะสามารถสร้างรายได้ให้กับเจ้าของได้ในระยะยาว

สนใจติดต่อสอบถาม หรือขอคำแนะนำได้ที่ คุณวิชาญ บำรุงยา โทร. (062) 956-3629