“สมุย” เมื่อเอ่ยชื่อนี้ขึ้นมาครั้งใด คนส่วนใหญ่จะนึกถึงเมืองท่องเที่ยว หลับตามองเห็นภาพชายหาด มีทิวมะพร้าวเรียงราย เต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศนุ่งน้อยห่มน้อย เดินนวยนาดเล่นน้ำทะเลกันอย่างสนุกสนาน

น้อยคนนักที่จะนึกถึง “งานเกษตรกรรม” โดยเฉพาะการเพาะปลูกพืชอย่างอื่นนอกจากมะพร้าว

อันที่จริง สมุยมีพืชเกษตรจำพวกไม้ผลขึ้นชื่อ อาทิ ทุเรียน ลางสาด มีสวนเงาะและมังคุดอยู่ไม่น้อย อาจมียางพารา ปาล์มน้ำมันอยู่บ้างในระยะหลังๆ นี้

โดยเฉพาะบ้านเลขที่ 151/9 หมู่ที่ 1 บ้านสระเกษ ตำบลตลิ่งงาม อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี นี่คือบ้านของ ร.ต.ต.ไตรวิช สุขไชยศรี และคุณอุทัยวรรณ สุขไชยศรี เมื่อได้พบสวนข้างบ้านอันร่มรื่น เห็นแล้วชวนหลงใหลย่อมรับประกันว่า ใครไปเยือนก็จะหลงใหลไม่ต่างกัน ยิ่งได้เจอเจ้าของบ้านมีอัธยาศัยไมตรีแล้วยิ่งประทับใจ

ร.ต.ต.ไตรวิชในวัย 63 ปี ทว่ายังกระฉับกระเฉง คุยเก่ง กับศรีภริยาคือคุณอุทัยวรรณ อดีตคุณครูโรงเรียนเซนต์โยเซฟเกาะสมุย ผู้เป็นเจ้าของบ้านยิ้มแย้มแจ่มใสต้อนรับ และตอบทุกคำถามที่สงสัย

“ปลูกทุกอย่างที่กิน กินทุกอย่างที่ปลูก” ข้อความเขียนต้อนรับแขกผู้มาเยือนอยู่ทางเข้าบ้าน บริเวณที่เป็นส่วนเก็บสัมภาระ วัสดุอุปกรณ์การทำสวน

อันที่จริงบริเวณนี้คือถังเก็บน้ำสูงตระหง่าน เดิมมีเพียงอาคารเป็นเสาคอนกรีตสูงค้ำยันถังน้ำประมาณ 20,000 ลิตร ด้านบนซึ่งติดที่ดิน 2 ไร่ ที่เจ้าของเดิมสร้างไว้แล้ว แต่เมื่อ ร.ต.ต.ไตรวิชซื้อที่ดินมาก็ได้หอสูงถังน้ำนี้มาด้วย เขาได้ต่อเติมหลังคาให้สามารถใช้คุ้มแดดฝนได้ ใช้เก็บวัสดุอุปกรณ์การทำสวนได้ ต่อเติมฐานของถังน้ำให้เป็นห้องสำหรับเก็บอุปกรณ์ที่มีค่า ด้านหลังต่อเติมเป็นห้องน้ำและใช้กระเบื้องที่เหลือจากงานสร้างบ้านมาปู-ปิดพื้นและผนัง ทำให้เป็นห้องน้ำที่มีกระเบื้องหลากสีหลายแบบ แม้แต่รั้วบ้าน เสารั้ว ก็ใช้กระเบื้องที่เหลือจากงานสร้างบ้านพักมาปิดไว้ ไม่ต้องทิ้งกระเบื้องที่เหลือกองไว้โดยเปล่าประโยชน์

“ที่เดิม 5 ไร่ ในรั้วบ้าน ส่วนข้างนอกอีก 2 ไร่ เพิ่งซื้อเพิ่มเติม” ร.ต.ต.ไตรวิช อดีตเจ้าหน้าที่ตำรวจฝ่ายการเงิน สภ.เกาะสมุย เจ้าของบ้าน อธิบายถึงที่ดินที่ตั้งบ้านซึ่งมีรั้วกั้นแบ่งแยกจากกัน แต่ที่ดินทั้งสองแปลงที่ข้างบ้านนั้นเต็มไปด้วยไม้กินได้หลากชนิด ไม่ว่าจะเป็นกล้วย มะละกอ ชะอม มังคุด ลองกอง มะนาว สับปะรด เตย

เสื้อกันแดดสีส้มคลุมรูปร่างสันทัดไว้ มีสีหน้าแววตาผ่องใส ยิ้มแย้มสดชื่น ร.ต.ต.ไตรวิช ละจากสวนมาคุยด้วย

“ลงสวน 2 ช่วง ตื่นเช้า 2 ชั่วโมง เย็นห้าหกโมงเย็นจนค่ำ อีกรอบหนึ่ง” ร.ต.ต.ไตรวิชเผยถึงกิจวัตรประจำวัน

ก่อนเกษียณอายุราชการ เขาและภริยาพักอยู่ที่บ้านตำบลแม่น้ำ ต้องข้ามภูเขาแหลมใหญ่ที่คั่นสองตำบลมาทำงานและกลับที่ตำบลอ่างทองที่ตั้งของ สภ.เกาะสมุย แต่เมื่อใกล้เกษียณก็เริ่มหาลู่ทางขยับขยายที่อยู่ ด้วยว่าที่อาศัยอยู่เดิมในตลาดบ้านแม่น้ำมีรถราวิ่งขวักไขว่แม้ยามกลางคืน

เขาเริ่มปลูกไม้ยืนต้นไว้ในที่ดินที่ภริยารับมรดกมาจากพ่อ เพราะเห็นว่าบริเวณนี้สงบกว่า เหมาะแก่การอยู่อาศัย

เริ่มปลูกต้นไม้ เริ่มสร้างบ้าน เมื่อมีเวลาว่าง เช้าหรือเย็น ในวันราชการบ้าง วันเสาร์-อาทิตย์บ้าง จะพกข้าวห่อมากินกลางวันและทำสวนเตรียมไว้ ช่วงที่ช่างมาก่อสร้างบ้านก็มาควบคุมงานก่อสร้าง กระทั่งบ้านสร้างเสร็จ พอดีกับไม้ยืนต้นเติบโตให้ร่มเงา

ที่สุดเมื่อเกษียณอายุในปี 2556 เขาจึงชักชวนภริยาย้ายมาอยู่ที่นี่เป็นการถาวร ส่วนบ้านที่ตลาดแม่น้ำมีผู้มาเช่าทำการค้าขาย ด้วยว่าเป็นทำเลตลาดของชุมชนบ้านสวน “วิชชุวรรณนาวิน” ชื่อบ้านมาจากชื่อตัวเองและภริยา

ส่วน “นาวิน” เป็นชื่อของลูกชาย

ทั้งสองสามีภริยาแต่งงานอยู่กินด้วยกันเป็นครอบครัวหลายปีกว่าจะมีบุตรได้ใช้เงินไปไม่น้อย ร.ต.ต.ไตรวิชกล่าวถึงความพยายามกว่าจะมีบุตรได้ ที่สุดจึงมีลูกชายลูกสาวฝาแฝดสมใจ ตอนนี้กำลังเรียนมหาวิทยาลัยชั้นปีที่ 4 ใกล้สำเร็จการศึกษา ลูกชายเรียนด้านวิทยาศาสตร์การกีฬาที่มหาวิทยาลัยมหิดล ลูกสาวเรียนด้านไอทีที่สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า เจ้าคุณทหารลาดกระบัง

ร.ต.ต.ไตรวิชเป็นข้าราชการบำนาญ แม้คุณอุทัยวรรณจะไม่ได้รับราชการ แต่สองตายายไม่มีอะไรต้องห่วง อยู่บ้านทำสวนรอบๆ บ้านด้วยกันอย่างมีความสุข ยิ่งเมื่อพืชผลที่ปลูกไว้เติบโตให้ผลทุกวัน กินได้ทุกวัน ขายได้ทุกวัน หรือหยิบฉวยมาประกอบอาหารภายในครอบครัวได้ทุกวัน ย่อมเป็นการลดรายจ่ายไปในตัว

“เศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวง” เป็นอีกข้อความที่เขาเขียนไว้ บ่งบอกถึงสิ่งที่เขากำลังทำอยู่รอบๆ บ้าน

ต้นมะพร้าวบริเวณรอบๆ บ้าน บางต้นมีความจำเป็นต้องตัดออกไป ร.ต.ต.ไตรวิชเลือกจะทิ้งตอไว้โดยไม่ขุดตอออก แล้วใช้วิธีปลูกพืชล้อมรอบเอาไว้

“ถ้าขุด ก็ต้องจ่ายค่าจ้างขุด ค่าต้องขนไปทิ้ง ตั้งกี่ตอละ” เขาให้เหตุผล สะท้อนความเป็นคนคิดถี่ถ้วน ก่อนจะอธิบายต่อว่า ครั้นเมื่อไม่ขุดแต่ปล่อยทิ้งไว้ก็เกรงจะมีใครถอยรถมาชนจนเกิดความเสียหาย (แก่รถ) จึงปลูกพืชอื่นๆ ล้อมไว้

ในบริเวณบ้านจึงมีหย่อมพืชล้อมตอมะพร้าวไว้หลายแห่ง

สับปะรดมีรอบๆ บ้าน ทั้งบริเวณรั้วบ้าน และที่รวมกลุ่มเป็นแปลงปลูก เมื่อมีหน่อแตกออกมาจากกอก็นำไปขยายพันธุ์นำไปปลูกเพิ่มเติม

ปลูกข้างบ้านเป็นแนวบริเวณชายคา ใกล้กับห้องนอนเมื่อเดินเฉียดเข้าไปใกล้ส่งกลิ่นหอม รอให้ตัดไปขาย และยังมีที่อื่นๆ กระจายไปทั่ว

กล้วยมีอยู่หลายจุด ทั้งกล้วยน้ำว้า กล้วยไข่ กล้วยหอม ออกเครือใหญ่ลำต้นทานไม่ไหวต้องใช้ไม้ค้ำยันช่วย

มะละกอต้นเตี้ย ออกลูกอวดอยู่เต็มต้น

มะรุมต้นเดียวแต่ให้ฝักสอยไปแกงส้มแก่ผู้มาเยือนไม่เว้นวัน

มะแว้งหรือมะเขือพวงวันนี้ ใครไปใครมาก็มีให้เด็ดไปแกงได้

มะนาวในวงบ่อแม้ไม่มากนักแต่กำลังมีลูกให้ทำน้ำพริกได้เมื่อต้องการ ตะลิงปลิงข้างบ้านกำลังโต

มะม่วงต้นโตขนาดให้ผลได้แล้ว ลองกอง มังคุดกำลังโตใกล้จะให้ผลได้ในเวลาอีกไม่นาน

วันที่ไปเยือน สะตอกำลังหย่อนฝักสองสามต้น หลากหลายวัย หลากหลายขนาด ทั้งวัยอ่อน วัยเด็ก และที่แก่จัดได้ที่แล้ว

ผลผลิตจากสวนรอบบ้านไม่ได้คิดเก็บขาย เจ้าของบ้านบอกว่าเริ่มต้นปลูกไว้เพียงหวังใช้สอย กินเอง และเผื่อแผ่พรรคพวกเพื่อนฝูงที่แวะเวียนมาเยี่ยม แต่ไม่วายมีแม่ค้ามาถามหารับซื้อถึงบ้าน โดยเฉพาะสับปะรดหลังๆ เมื่อออกมากจะมีแม่ค้ามารับซื้อถึงบ้าน

ต่อไปกล้วย มะละกอที่มีมากต้น ย่อมจะมากผล นอกจากแบ่งปันแล้วคงมีให้ได้ขายด้วย ยังไม่นับกระท้อนพุ่มใหญ่ๆ ข้างบ้านที่พร้อมจะออกลูกให้ได้ชิมในเวลาไม่นาน

ร.ต.ต.ไตรวิชเผยว่า ตอนสร้างบ้านได้ขุดบ่อเก็บน้ำใต้ดินไว้ ปริมาณน้ำ 30,000 ลิตร เก็บน้ำฝนเตรียมไว้ใช้เผื่อถึงหน้าแล้ง กับมีน้ำในถังบนหอสูงความจุอีก 20,000 ลิตร รวมแล้วเป็นปริมาณน้ำสำรอง 50,000 กว่าลิตร สามารถใช้ดูแลพืชผลในสวนรอบๆ บ้านยามฝนทิ้งช่วง

นี่คืองานหลังเกษียณของครอบครัวเล็กๆ ครอบครัวหนึ่งบนสมุย ที่ใครๆ อาจนึกภาพเห็นเพียงกิจกรรมการท่องเที่ยว ธุรกิจการท่องเที่ยว หรือทำสวนมะพร้าวเพียงอย่างเดียว แต่ครอบครัวนี้ทำเกษตรพอเพียง ปลูกพืชผลกินได้รอบๆ บ้าน

นอกจากได้ออกกำลังกาย ได้เก็บเกี่ยวพืชผลรอบๆ บ้าน กินด้วยความมั่นใจว่าปลอดภัยจากยาฆ่าแมลง และแบ่งปันแจกจ่ายเพื่อนบ้านแล้ว อาจมีผลผลิตเหลือขายบ้างเล็กๆ น้อยๆ เป็นรายได้เสริม

ร.ต.ต.ไตรวิช นับเป็นข้าราชการตัวอย่างคนหนึ่งในการปฏิบัติราชการ ในการวางตัว ในการใช้ชีวิต ตั้งแต่สมัยรับราชการไม่เที่ยวเตร่เฮฮา ไม่ใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย เก็บหอมรอมริบตลอดมา สามารถสร้างครอบครัวได้อย่างเข้มแข็ง

เขาไม่ใช่คนพื้นเพสมุย หากเป็นคนจังหวัดกาญจนบุรี สำเร็จการศึกษาโรงเรียนพลตำรวจ แล้วมารับราชการที่สมุยตลอดกระทั่งเกษียณอายุ วันนี้มีครอบครัวที่สมุยกลายเป็นชาวสมุยไปแล้ว

ข้าราชการที่ปฏิบัติดี เตรียมตัวมาดี เมื่อถึงวัยเกษียณอายุราชการก็มีความสุขได้

 

ที่มา เทคโนโลยีชาวบ้านออนไลน์