คนรุ่นกึ่งศตวรรษขึ้นไป คุ้นเคยกับไข่ข้าวดี ถึงแม้แต่อยู่ในเมืองหลวงก็จะเห็นพ่อค้าแม่ค้าที่โดยมากเป็นชาวอีสาน หาบไข่ข้าวมาขายตามแหล่งที่มีคนงานอีสานมาทำงาน เช่น ตามโรงงานและตลาดนัดต่างๆ

นับเป็นของแปลกสำหรับคนกรุงเทพฯ หลายคนไม่เคยกินและไม่กล้ากิน เพราะภาพของลูกเป็ดที่กำลังเป็นตัวดูน่ากลัวมากกว่าน่ากิน ภาพเหล่านี้ฉันเห็นมาตั้งแต่เด็ก แต่เอาเข้าจริงกว่าจะกล้ากินก็ตอนที่ไปอยู่ที่เวียดนามแล้ว

ไข่ข้าว เป็นไข่ที่ผสมแล้วกำลังเป็นตัวอ่อน จะกี่วันก็แล้วแต่ความชอบ ยิ่งแก่ส่วนที่เป็นไข่ก็น้อยลงแต่ตัวอ่อนก็โตขึ้น นิยมไข่เป็ดมากที่สุด ในเวียดนามขายกันทั่วไปทั้งในตลาดสดและซุปเปอร์มาร์เก็ต โดยขายเป็นไข่สด ครั้งหนึ่งฉันซื้อมาแพ็กหนึ่งด้วยเข้าใจว่าเป็นไข่เป็ดปกติ พอต่อยใส่ชามเท่านั้นเจอลูกเป็ดตัวน้อย ทำเอาตกใจหัวใจจะวายคาครัว ได้แต่สงสัยว่าถ้าเราไม่เอาไปต้ม ทิ้งไว้มันจะฟักเป็นตัวหรือไม่?

ที่เวียดนามคนนิยมกินไข่ข้าวมากกินกันจริงจัง จะมีร้านขายไข่ข้าวตามริมถนนให้ไปนั่งกินกัน โดยเฉพาะสาวๆ นี่ชอบนักเชียว ซดน้ำซุปในไข่และแทะกินกันอย่างเอร็ดอร่อย ชาวเวียดเรียกว่า “จรึ๋งวิตโหล่น” (Trứng vịt lộn) หรือ “โหตวิตโหล่น” (Hột vịt lộn)

วิธีกินก็จะนำไข่ข้าวที่ต้มสุกเอาช้อนคันเล็กเคาะเปลือกด้านบนให้แตกแล้วซดน้ำซุปร้อนๆ ซดโฮกกันอย่างพอใจ เขาจะมีพริกไทย เกลือ มะนาว ไว้จิ้ม และมีน้ำจิ้มอีกแบบคือแบบ 3 รส เค็มเปรี้ยวหวานด้วยน้ำปลา น้ำตาล และมะขามเปียก ใส่พริก โรยถั่วลิสง กินแนมกับผักแพว ซึ่งถือว่าเป็นของคู่กันขาดไม่ได้เลย นอกจากไข่เป็ดแล้ว ชาวเวียดยังกินไข่ข้าวไข่ไก่และไข่นกกระทาด้วย

จะว่าไปวิธีกินไข่ข้าวของชาวเวียดนามคล้ายกับชาวฟิลิปิโนที่เรียกว่า “บาลุต” (Balut /Balot) ที่นิยมกินแบบที่ไม่สุกมากให้มีน้ำซุปหวานๆ ไว้ซด กินแนมกับใบสะระแหน่หรือใบโหระพา จิ้มเกลือและพริกไทย บีบมะนาวหรือส้มจี๊ด หรือจะทำน้ำจิ้มใส่พริกและน้ำส้มสายชูตามแต่จะสร้างสรรค์ สำหรับชาวฟิลิปิโนแล้วไข่เป็ดที่มีอายุ 18 วันถือว่าอร่อยที่สุด

ชาวขะแมร์เรียกว่า “โปงเตี๊ยะกูน” (ពងទាកូន) ในกัมพูชานอกจากจะกินแบบทั่วไปแล้วยังนิยมเอาไปทำกับข้าวอื่นๆ ด้วย เช่น เอาไปชุบแป้งทอด หรือเอาไปใส่ในหม้อไฟ นับว่าสร้างสรรค์ดี

ไข่ข้าวในไทยและลาว มักจะนำไปต้มให้สุกแข็ง มีตั้งแต่อายุไม่กี่วันจนถึงขนขึ้นแล้ว บางทีก็นำมาวางบนตะแกรงปิ้งอีกที กินกับพริกไทย เกลือ หรือซอสฝาเขียว ฝาแดง ในยุคที่น้ำจิ้มซีฟู้ดครองโลกด้วยความจี๊ดจ๊าดก็จะเห็นว่ามันเหมาะกับไข่ข้าวเช่นกัน

 ไข่ข้าว นอกจากอร่อยแล้ว ยังถือเป็นอาหารบำรุงสุขภาพราคาถูกที่ทุกคนกินได้ อุดมด้วยกรดอะมิโน โปรตีน และแคลเซียม ใครเตะปี๊บไม่ดัง ลองดูนะคะเขาว่าช่วยได้