ร้านดัง “มรณานุสติ คาเฟ่” ไม่ได้ขายความหลอน แต่เน้นคุณค่าการระลึกถึงความตาย

เรียกเสียงฮือฮาไม่น้อยตั้งแต่เปิดตัว สำหรับ Kid Mai Death Cafe (คิดใหม่ เดธ คาเฟ่) แหล่งแฮงก์เอาท์ ที่มีบรรยากาศอบอวลไปด้วยเรื่องราวเกี่ยวกับความตาย ไม่ว่าจะเป็นการตกแต่งร้านด้วยโลงศพ โครงกระดูก มุมเขียนพินัยกรรม ฯลฯ

แถมยังมีการจัดโปรโมชั่นแบบหลอนๆ เช่น หากใครลงไปนอนในโลง ทางร้านจะลดราคาเครื่องดื่มให้แก้วละ 5 บาท ฯลฯ กระทั่งยามนี้ดูจะเป็นสถานที่ยอดนิยมของเหล่าบรรดาวัยรุ่น ที่ต้องพากันมาเช็กอิน/เซลฟี่ ก่อนแชร์ไปบนโลกโซเชียลอย่างกว้างขวาง

 

สำหรับที่มาของแนวคิดคาเฟ่สุดแปลกรายนี้ มีคำชี้แจงจากมี ผศ.ดร.วีรณัฐ โรจนประภา  ว่า คาเฟ่แห่งนี้ เป็นการดำเนินการตามผลของงานวิจัยของ “สถาบันคิดใหม่” ซึ่งเป็นองค์ที่เกิดจากการรวมตัวของ มูลนิธิบ้านอารีย์ สมาคมบ้านปันรัก และ บริษัท คิดใหม่ จำกัด (กิจการเพื่อสังคม) ซึ่งตัวเขาเอง มี เป็นผู้ก่อตั้งและบริหารงาน  โดยมุ่งจะเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยแก้ปัญหาการทุจริตและความรุนแรงในสังคม ด้วยการนำเครื่องมือในทางพระพุทธศาสนาที่พระพุทธองค์ทรงสรรเสริญอย่างมาก นั่นคือ “มรณานุสติ” หรือ การระลึกถึงความตาย เพราะผู้ที่ตระหนักว่าความตายอาจมาถึงได้เสมอนั้น จะไม่ประมาทในการใช้ชีวิต และละความชั่ว พร้อมเร่งทำความดี

แต่ในสมัยนี้ในสังคม กลับมองว่าการพูดหรือนึกถึงความตายเป็นเรื่องอัปมงคล ทางสถาบันฯจึงได้นำ “มรณานุสติ”นี้  มาบูรณาการกับปรัชญากระบวนทรรศน์หลังนวยุค เพื่อสร้างเป็นวาทกรรม “โชคดีที่ได้ตายก่อนตาย” แล้วส่งสารนี้ออกไปผ่านสินค้าเชิงสัญลักษณ์ที่ประยุกต์ให้เข้ากับยุคสมัย นั่นคือ Cafe ดำเนินการร่วมกับการให้ความรู้ ที่จำเป็นเกี่ยวกับการเตรียมความพร้อมในชีวิต เช่น การทำพินัยกรรม หรือการแสดงเจตจำนงในการรับการรักษา

ดังนั้น ทาง Cafe จึงไม่ได้ตกแต่งสถานที่เพื่อมุ่งให้เกิดความสยดสยองแต่อย่างใด และสำหรับเรื่องของอาหารและเครื่องดื่มนั้นจึงเป็นเพียงบริการเสริม มีเพียงเมนูพื้นฐาน เช่น กาแฟ เครื่องดื่มร้อน/เย็นไว้บริการเผื่อจะนั่งแลกเปลี่ยนกันเท่านั้น

“ผมทำธุรกิจแนวใหม่มาหลายตัว อย่าง ร้านหนังสือชุมชนที่มีร้านกาแฟอยู่ในร้านหนังสือ ทำมาก่อนบีทูเอส หลายปี  ทำธุรกิจขายตรงผ่านทีวีก่อนทีวีไดเร็คท์ ใช้กลยุทธ์ ไม่พอใจยินดีคืนเงินมาใช้เป็นคนแรก  ทำร้านข้าวมันไก่ สไตล์ฟาสต์ฟู้ด ตั้งแต่เมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน เพราะมองว่าร้านต่างชาติทำได้ ทำไมร้านข้าวมันไก่ ต้องกินแต่ข้างถนน  ผมเลยเปิดร้านข้าวมันไก่ติดแอร์  มีการดีไซน์ร้าน  มีหัวน้ำอัดลมให้กด เหมือนร้านสะดวกซื้อทุกวันนี้ ซึ่งธุรกิจแต่ละตัวค่อนข้างประสบความสำเร็จ” ผศ.ดร.วีรณัฐ ในวัย 49 ปี ที่อนุญาตให้เรียกกันเองว่า คุณใหม่ เผยความเป็นมา

และเผยมุมมองการทำธุรกิจในแบบของเขาว่า สังคมจะเคลื่อนไปเร็วขึ้นเรื่อยๆ ถ้ายังทำธุรกิจแบบที่เป็นอยู่ปัจจุบันจะตามมกระแสไม่ทัน หากเป็นภาษาเศรษฐศาสตร์ จะเรียกว่าเป็นการทำสินค้าแบบ Me Too หรือ “ฉันขอพ่วงขบวนไปด้วย” ซึ่งในความเป็นจริงส่วนมากมักตกขบวนไม่ได้เรื่องอะไร ฉะนั้นเขาจะทำธุรกิจแบบ “ดักล่วงหน้า ดูก่อนว่า สังคมขาดอะไร มีปัญหาอะไรที่สังคมยังมองไม่ออกแต่น่าจะเกิดขึ้นแน่ๆ

คุณใหม่  ยังย้อนประวัติส่วนตัวให้รู้จักพอสังเขป จบการปริญญาตรีด้านวิศวกรรมศาสตร์ ก่อนมาศึกษาต่ออีกหลายศาสตร์ ทั้งบริหาร นิเทศฯ เศรษฐศาสตร์ ช่วงปี 2540 ทำธุรกิจนำเข้า ทำให้มีกำไรเป็นกอบเป็นกำ จึงมีโอกาสได้ศึกษาเรียนรู้ศาสตร์เก่าแก่ที่มีอายุกว่าสองพันปี ซึ่งก็คือ พุทธศาสนา นั่นเอง

หลังจากนั้น เมื่อราว 10 ปีที่แล้ว เขาเป็นคนแรกที่เข้ามาทำงานด้านปัญหาของสังคมผู้สูงอายุ จนปัจจุบันกลายเป็น “แบรนด์” ที่ติดตลาด เพราะทำเป็นคนแรก

“การทำธุรกิจของผมจะเริ่มจากปัญหา แล้วถามตัวเองว่ามีความสุขใจในการเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งในการแก้ปัญหานั้นมั๊ย   และถ้าเราลงสนามก่อนใคร พออีก 5 ปีข้างหน้า เมื่อกระแสของปัญหามากระทบสังคมเต็มๆ  เราจะกลายเป็นหัวแถว อย่างตอนนี้ถ้าพูดถึงสังคมผู้สูงอายุต้องนึกถึงผม ในฐานะกิจการเพื่อสังคม”คุณใหม่ อธิบายอย่างนั้น

ก่อนบอกต่อ คิดใหม่ เดธ คาเฟ่ คือ ตัวอย่างหนึ่ง ที่เข้ามาแก้ปัญหาล่วงหน้าของสังคม ที่นี่ไม่ใช่ร้านกาแฟ แต่เป็นผลจากการทำวิจัยทางสังคม ที่พบว่าอนาคตของสังคมไทยจะเลวร้ายมาก  คนโลภจะโลภมากขึ้น คนโกรธกันจะเร็วและแรงขึ้น และถ้ามีใครซักคนเข้ามาแก้ปัญหานี้ได้ด้วยเชิงการค้า รับรองประสบความสำเร็จแน่นอน ดูอย่าง มาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก ที่แก้ปัญหาความเหงาของมนุษย์ทั้งโลกด้วย เฟซบุ๊ก เขาจึงร่ำรวยมหาศาล เพราะลงสนามก่อน

“จากการทำวิจัยหาข้อมูลว่ายาตัวไหนสามารถแก้โรคความโลภ ความโกรธ ได้ กระทั่งพบพระพุทธเจ้า ทรงสอนไว้ในเรื่องของมรณานุสติ ว่าการระลึกถึงความตายเป็นเรื่องดี เพราะจะทำให้ละวางตัวตนและเร่งทำความดี ซึ่งมันก็จริง ถ้าคิดว่าพรุ่งนี้เป็นวันสุดท้ายของชีวิต คืนนี้จะไปกินเหล้ากับเพื่อนมั๊ย คงไม่ เราคงกลับไปกราบเท้าแม่ กลับไปกอดลูก อยากทำสิ่งที่จะไม่ได้ทำอีกแล้วมากกว่า”คุณใหม่ เผยอย่างนั้น

และว่า เมื่อพบว่ายาแก้ปัญหาสังคมยุคปัจจุบัน ที่สามารถส่งต่อไปถึงอนาคตอันใกล้ได้ คือ มรณานุสติ  คราวนี้จึงกลับ “โจทย์ของเรา” คือ โลกอนาคต ยุค 4.0 หรือสังคมโพสต์โมเดิร์น มันเป็นยุควิถีแห่งสัญลักษณ์ อย่างเมื่อก่อนตอนเรียนจบใหม่ๆ หากใครฝักใฝ่ทางการเมือง ต้องไปชุมนุม ไปร่วมเวทีต่างๆว่าเราชอบพรรคการเมืองอะไร แต่ยุคนี้เป็นยุคของการใส่เสื้อสีอะไร หรือแต่ก่อนกว่าใครคนหนึ่งจะประสบความสำเร็จ คงต้องทำงานให้ผลงานเป็นที่ยอมรับ แต่ยุคนี้ หากใครใช้แบรนด์เนมหรือรถยี่ห้อนั้น ยี่ห้อนี้ กลับเป็นสัญลักษณ์ของความสำเร็จหรือแสดงความมีชื่อเสียง

“วิถีเชิงสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของคนยุคหน้า คือ วิถีแห่งคาเฟ่ เพราะคนจะไม่อยากทำงานประจำ อยากจะเป็นฟรีแลนซ์ อยากมีอิสระ รู้สึกชิล-ชิล สโลว์ไลฟ์ นั่งจิบกาแฟ สั่งงานทางไลน์  ทำงานทางเน็ต ค้าขายออนไลน์ นี่คือวิถีในโลกยุคที่กำลังจะเกิดขึ้น เลยนำมารวมกันเป็น มรณานุสติ คาเฟ่  เหล่านี้คือผลจากงานวิจัย ดังนั้นร้านนี้ไม่ใช่ร้านกาแฟ นี่คืองานแสดงวิจัยของเรา แต่ถ้าใครจะนำไปปรับใช้ให้เหมาะกับแต่ละธุรกิจ สามารถให้ถอดหลักคิดไปต่อยอดได้ และเชื่อว่าสามารถประสบความสำเร็จได้ไม่ยาก”คุณใหม่ อธิบายให้เข้าใจตรงกัน

และว่า การออกแบบธุรกิจคาเฟ่ต่อยอดจากงานวิจัยครั้งนี้ ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ เข้ามาทำให้เป็นรูปธรรม  มีการระดมสมองกันว่าจะสื่ออะไรออกมา กระทั่งได้ข้อสรุป ต้องใช้โลง เป็นไฮไลต์  เพราะกระชากความรู้สึกได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ยังมี “น้องผลัดวัน” เป็นโครงกระดูกที่ให้เป็นตัวแทน ของพวกชอบผลัดวัน ประกันพรุ่ง ไม่ทำความดีซักที สุดท้ายก็เหลือแต่กระดูก

“เราไม่ใช่คาเฟ่ที่ทำให้หลอน ไม่ได้ขายความแปลกใหม่ แต่ขายความโบราณดึกดำบรรพ์ 2 พันกว่าปีมาแล้ว คือ เรื่องของคุณค่าของการระลึกถึงความตาย ที่ไม่ใช่แค่การเตรียมพร้อมที่จะตายดี แต่เป็นเรื่องของการใช้ชีวิตที่เราไม่รู้ว่าจะเหลืออีกเท่าไหร่ให้ดีที่สุด”คุณใหม่ บอกอย่างนั้น

และว่า เป้าหมายหลักของ เดธ คาเฟ่ คือ ต้องการส่งสาร ผ่านสื่อออกไป ว่า ศาสดา เราพูดไว้อย่างนี้นะ เราต้องการช่วยสังคมใส่ค่านิยมใหม่กลับไป และตัวชี้วัดของเรา ไม่ใช่ จำนวนแก้วกาแฟ แต่ถ้าได้ผลจริง สถิติอาชญากรรมควรลดลง จำนวนคุณแม่วัยใสควรลดลง ดัชนีความโปร่งใสในระบบราชการควรสูงขึ้น

“การให้คนไทย 70 ล้านคนเปลี่ยน Mind Set มาให้ความสำคัญกับมรณานุสติ อาจเป็นอุดมคติ แต่แค่มีคนจำนวนหนึ่งสนใจและสื่อสารกันต่อไป ถือว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดีมาก  เพราะเราไม่ได้วัดผลสำเร็จจากจำนวนคนมาหาเรา แต่วัดที่ความสามารถในการส่งสารนี้ ออกไปได้แค่ไหนมากกว่า”คุณใหม่ บอกจริงจัง

ถามว่าคิดใหม่ เดธ คาเฟ่ สามารถเป็นต้นแบบธุรกิจอื่น ได้มากน้อยแค่ไหน  คุณใหม่ บอก  ถ้ามองในแง่หลักการตลาด คาเฟ่แห่งนี้ มีความแปลกใหม่ มีคุณค่า และอินเทรนด์  แต่ถ้าใครอยากนำไปเป็นโมเดลต้นแบบ ก็อยากให้เริ่มต้นจากความตั้งใจดีว่าธุรกิจที่จะเกิดขึ้นนั้น เพราะต้องการแก้ปัญหาสังคม เพราะโดยส่วนตัวเขาไม่เชื่อในทฤษฎี ซีเอสอาร์ ที่ว่าสังคมต้องการอะไรแล้วต้องไปทำตรงนั้น เมื่อมีกำไรแล้ว ค่อยนำกำไรมาช่วยสังคม

“ผมมีความเชื่อว่านักธุรกิจที่จะประสบความสำเร็จ ต้องเริ่มจากการแก้ปัญหาสังคม ถ้าคุณเริ่มจากการทำร้ายสังคมแล้วค่อยมาช่วย สุดท้ายมันไม่ยั่งยืน ผมเชื่อว่าไม่มีใครฆ่าหมอคนเดียวในหมู่บ้าน ถ้าคุณให้ยาแก้แก่พวกเขาได้ ยังไงชาวบ้านก็ต้องเลี้ยงคุณ”คุณใหม่ ฝากทิ้งท้ายไว้อย่างนั้น

“คิดใหม่ เดธ คาเฟ่” ตั้งอยู่บนถนนพหลโยธินขาเข้า ติดกับอาคารเอ็กซิมแบงก์ ใกล้กับทางออกหมายเลข 1 สถานีรถไฟฟ้าบีทีเอส-อารีย์ เปิดทุกวันตั้งแต่สิบโมงเช้าถึงหนึ่งทุ่ม สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Facebook/Kid-Mai Death Cafe  โทรศัพท์ 065-095-6959  หรือ Line ID : @kid-mai.deathcafe

 

เผยแพร่ครั้งแรก 19 มิถุนายน 2561