หมูยอห่อใบตองเป็นรูปทรงกระบอก หั่นเป็นแว่นๆ เสิร์ฟพร้อมกับน้ำจิ้มที่ผสมด้วยน้ำปลา พริก น้ำตาล และน้ำมะนาว หรือจะจิ้มกับพริกไทยบดกับเกลือและน้ำมะนาว เป็นออร์เดิร์ฟเรียกน้ำย่อยของชาวเวียดนาม หมูยอยังสามารถนำไปดัดแปลงใส่ในอาหารได้สารพัดชนิดที่คนไทยคุ้นเคยมากที่สุดคือ ข้าวต้มเส้นหรือก๋วยจั๊บญวน ที่เรียกว่า จ๊าวบั๊นกัน (Cháo bánh canh)

ชาวเวียด เขามีวิธีกินที่หลากหลายกว่านั้น เช่น เสิร์ฟคู่กับปากหม้อ (มีไส้) ที่เรียกว่าบั๊นก้วน (Bánh cuốn) กินกับแป้งปากหม้อ (ไม่มีไส้) เรียกว่าบั๊นเอื้อก (Bánh ướt) ใส่เป็นไส้ขนมปังบาแก็ตที่เรียกว่าบั๊นหมี่ (Bánh mì) หรือใส่เป็นไส้แซนด์วิชของบั๊นหย่าย (Bánh giầy /bánh dầy / bánh dày) ซึ่งเป็นแป้งแผ่นกลมที่ทำจากข้าวเหนียว ใส่ในขนมจีนน้ำที่เรียกว่ากันบุ๊น (Canh Bún) บุ๊นหม็อก (Bún mọc) และขนมจีนเนื้อของชาวเมืองเว้ที่เรียกว่า บุ๊นบ่อเว้ (Bún bò Huế) และอีกสารพัดวิธีกินหมูยอ

คนไทยนั้นนอกจากนำมาแทะกินเล่นแล้วยังนิยมนำมาทอดจิ้มซอสศรีราชา หรือยำให้มีรสเปรี้ยว เค็ม หวาน และเผ็ดจี๊ดจ๊าด แล้วพัฒนาไปไกลกว่านั้นด้วยการใส่ในส้มตำ จะว่าไปแล้วคนไทยเรากินหมูยอกันมานานนมจนลืมไปว่าหมูยอนั้นมาจากต่างวัฒนธรรม ไม่ว่าไปเชียงใหม่ เชียงราย ขอนแก่น อุบลราชธานี อุดรธานี และหนองคาย ล้วนมีของกินของฝากขึ้นชื่อนามว่าหมูยอ ก็เพราะว่าจังหวัดดังกล่าวมีชาวเวียดนามอาศัยอยู่มาก หลังๆ มานี้เราจึงได้ยินคำอวดอ้างสรรพคุณว่าเป็นหมูยอสูตรเวียดนาม

การทำหมูยอนั้นไม่ยากนัก เนื่องจากเป็นสิ่งที่ชาวเวียดกินกันบ่อยๆ ส่วนมากจะทำกันเป็นแต่ที่ซื้อเอาก็มีมากซึ่งไม่ใช่ว่าทำไม่เป็น เพียงแต่ขี้เกียจหรือไม่มีเวลา ส่วนผสมหลักคือ เนื้อหมูบด หอมแดง กระเทียม แป้งมัน พริกไทย เกลือ น้ำตาล น้ำปลา และผงฟู นำไปปั่นรวมกันให้เนียนพร้อมกับน้ำเย็นจัดนวดให้เหนียว ห่อใส่ใบตองมัดด้วยเชือกแล้วนึ่งให้สุก นอกจากหมูยอนึ่งสุกแล้วในตลาดยังมีขายหมูยอสดที่ผสมและนวดแล้วให้นำกลับไปทำอาหารเองได้ ซึ่งหมูยอสดนี้เอาไปปั้นเสียบไม้ย่างเป็นหมูแหนมเนืองได้

หมูยอนั้นกล่าวได้ว่าเป็นอาหารเวียดนามซึ่งนอกจากมีที่มาจากชาวเวียดนามแล้ว สิ่งที่บอกได้ชัดเจนที่สุดคือ ชื่อ คำว่า “ยอ” นั้นมาจากคำว่า “หย่อ” (Giò) ที่ย่อจากหย่อหลัวะ (Giò lụa) ซึ่งเป็นชื่อที่คนทางเหนือเรียก ส่วนคนทางใต้จะเรียกว่า จ๋าหลัวะ (Chả lụa) โดยมากในเมืองไทยนิยมกินหมูยอเนื้อล้วน ส่วนในเวียดนามนั้นหมูยอยังแบ่งได้หลากหลายชนิดตามเครื่องที่ใส่ลงไปทั้งหนังหมู เรียกว่า หย่อหลัวะบี่ (Giò lụa bì) ใส่หูหมูและหัวหมู เรียกว่า หย่อถือ (Giò thủ) และยังมีหย่อบ่อ (Giò bò) ที่ทำมาจากเนื้อวัว

 ฉันเป็นคนคลั่งไคล้หมูยอ จึงไม่ต้องแปลกใจเลยว่าจะขนซื้อหมูยอสารพัดชนิดกลับมาจนน้ำหนักเกินทุกรอบ ใครมีโอกาสไปเวียดนาม ลองไปลิ้มชิมรสต้นตำรับแท้ๆ ดูนะคะ