กลุ่มทอผ้าเทศบาลตำบลบ้านเชียง จ.อุดรธานี หรือที่ผู้คนรู้จักกันในชื่อ กลุ่มทอผ้าบ้านเชียง เริ่มต้นมาจากชาวบ้านที่ทอผ้า ย้อมคราม เพื่อสวมใส่กันเองภายในหมู่บ้าน ก่อนจะได้รับความนิยมมากขึ้น เพราะเป็นเอกลักษณ์ของชาวบ้านเชียง จนได้กลายมาเป็นสินค้าโอท็อปของหมู่บ้าน และมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายมากขึ้นในปัจจุบัน

คุณสมบัติ มัญญะหงษ์ ที่ปรึกษากลุ่มทอผ้าบ้านเชียง วัย 65 ปี เล่าให้ฟังถึงความเป็นมาของผ้าทอบ้านเชียงว่า “เดิมชาวบ้านทอผ้าฝ้ายย้อมครามสีพื้น และต่อมาก็มัดหมี่เป็นลายต่างๆ ตามที่จินตนาการได้ หรือดูลายจากหนังสือ ภายหลังได้ลอกลายเขียนสีจากหม้อดินเผาบ้านเชียง ซึ่งเป็นเครื่องใช้ของมนุษย์ในสมัยก่อน ประวัติศาสตร์ที่ขุดค้นได้ในแหล่งโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์บ้านเชียงมาประยุกต์เป็นลายผ้า  ปรากฏว่าความสวยงามและเอกลักษณ์ของลายนี้ ทำให้ผ้าฝ้ายย้อมครามลายบ้านเชียงเป็นที่นิยมขึ้นอย่างกว้างขวาง”

ผ้าทอบ้านเชียง เป็นผ้าทอพื้นเมืองที่เป็นมรดกตกทอดกันมา ทางด้านวัฒนธรรม โดยเฉพาะเรื่องของเสื้อผ้าและเครื่องแต่งตัวตามอารยะธรรม ชุมชนไทพวนที่ถักทอเองและตัดเย็บสวมใส่เอง สิ่งสำคัญที่เด่นอยู่จนถึงปัจจุบันนี้คือ เป็นเครื่องแต่งกายของชาวไทพวน ซึ่งมีเอกลักษณ์ที่มีความโดดเด่นชัดเจน และในปัจจุบันได้นำเอาภูมิปัญญาของบรรพบุรุษแต่ดั้งเดิมมาสานต่อให้เกิดเป็นชิ้นงานที่มีคุณค่า มีเอกลักษณ์โดยสร้างสรรค์ลวดลายที่มาจากเครื่องปั้นดินเผา ของบ้านเชียง จนสามารถสร้างงาน สร้างรายได้ และสร้างอาชีพให้กับชาวบ้าน อีกทั้งยังสร้างชื่อเสียงให้กับบ้านเชียงด้วย ในการดำเนินงานของกลุ่ม แบ่งออกเป็น 3 สมัย คือ

สมัยที่ 1 กลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองบ้านเชียง เริ่มเมื่อปี พ.ศ. 2514 มีคุณยายทองล้วน สิทธิพรหม เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งมีการทอผ้าแบบพื้นเมือง และย้อมสีธรรมชาติได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และในปี พ.ศ. 2516 ได้พัฒนารูปแบบเป็นกี่กระตุกซึ่งได้รับการสนับสนุนด้านวิชาและงบประมาณวัสดุอุปกรณ์ จากกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรมและกรมพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย ได้จัดให้มีการฝึกอบรมพัฒนาคุณภาพผ้าทอพื้นเมืองและสีย้อมให้มีคุณภาพดีมาตลอด

สมัยที่ 2 กลุ่มทอผ้าเทศบาลตำบลบ้านเชียง เป็นกลุ่มทอผ้าที่ดำเนินการต่อเนื่องมาจากกลุ่มสตรีทอผ้าเดิม พ.ศ. 2547 มีเครื่องมือ อุปกรณ์ เป็นที่ทอผ้าแบบกี่กระตุก สมาชิกทุกคนยังเป็นสมาชิกกลุ่มเดิม มีผลิตภัณฑ์ที่ทำออกมาแล้วสามารถจำหน่ายได้เป็นอย่างดี สามารถสร้างงาน สร้างรายได้ ให้แก่กลุ่มเป็นอย่างมาก พอเข้าสู่สมัยที่ 3 กลุ่มทอผ้าเทศบาลตำบลบ้านเชียง เป็นกลุ่มทอผ้าที่ดำเนินการต่อเนื่อง นำโดยคุณแม่สุนทรี มัญญะหงษ์ เป็นประธานกลุ่ม เริ่มตั้งแต่ มกราคม 2555 ซึ่งจัดเป็นศูนย์เรียนรู้ในด้านสิ่งทอ และหัตถกรรมไทย มีสมาชิกร่วมกิจกรรรม และเครือข่ายประมาณ 50 คน มีกี่ทอผ้าแบบพื้นเมือง และระบบกี่กระตุก มีกี่แบบประยุกต์กระตุกผสมกี่พื้นเมือง ย้อมสีธรรมชาติ (ย้อมคราม)

“ผลิตภัณฑ์ที่กลุ่มทออยู่ปัจจุบัน ได้แก่ ผ้าพันคอ , ผ้าตัดเสื้อ, ผ้าซิ่นมัดหมี่ 2 ตะกอ และ 4 ตะกอ ผ้าขาวม้า, ผ้าคลุมไหล่, และผ้าสีพื้นเรียบสำหรับตัดชุดไทพวน และรับทำผ้าตามสั่งทั่วไป ปัจจุบันกลุ่มผ้าทอบ้านเชียงมีรายได้ต่อเดือน อยู่ที่ประมาณ 3-4 หมื่นบาท หรือบางเดือนที่ขายดีมากๆ จะอยู่ที่ประมาณ 5-7 หมื่นบาท ซึ่งจะแบ่งรายได้ให้กับสมาชิกในกลุ่มตามงานที่ทำ โดยมีช่องทางการขาย 2 ช่องทาง เป็นหน้าร้านเปิดขายที่กลุ่มผ้าทอบ้านเชียง และขายผ่านช่องทางออนไลน์มีหน้าเว็บไซต์ และหน้าเพจเฟซบุ๊ก โดยรายละเอียดของการขายก็จะปรากฏให้เห็นที่หน้าเพจเลย เพื่อความง่ายและความสะดวกของคนที่สนใจ หรือต้องการจะซื้อ ส่วนสีผ้าที่เป็นที่นิยมของคนในปัจจุบัน ก็คือสีพื้นๆ อย่างสีดำ สีกรมท่า และสีคราม

ปัจจุบันนอกจากจะเปิดทอผ้าขายเป็นอาชีพเสริมแล้ว ทางกลุ่มยังจัดตั้งให้กลุ่มทอผ้าที่นี่เป็นเสมือนแหล่งเรียนรู้ให้กับนิสิตนักศึกษาและผู้ประกอบการทั่วไป ที่ต้องการศึกษาเรียนรู้ขบวนการด้านสิ่งทอ ที่สนใจซึ่งทางกลุ่มยินดีที่จะถ่ายทอดความรู้ตามที่ท่านต้องการ” คุณสมบัติกล่าว

หากคนที่สนใจก็สามารถเข้าไปดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เฟซบุ๊ก กลุ่มทอผ้าฝ้ายย้อมครามบ้านเชียง – ส.หงษ์แดง เบอร์มือถือ : 0833456839 LINE ID : pyingppoo