เอี๊ยะแซ ร้านขายยาร้อยปี เจน 4 ผุดไอเดีย แปลงร่าง น้ำเก๊กฮวยตู้แช่ ใส่ซอง อัดเม็ด  

การยืนระยะได้ยาวนานนับร้อยปี ของ เอี๊ยะแซ ร้านขายยาเก่าแก่ย่านตลาดน้อย ถนนเจริญกรุง ซึ่งปัจจุบันมีทายาทรุ่นที่ 4 เข้ามาสืบทอดแล้วนั้น นับเป็นเรื่องน่าศึกษาสำหรับผู้ประกอบการน้อยใหญ่ ที่ตั้งใจอยากนำพากิจการของตัวเอง ให้เจริญเติบโตได้ยาวนานและยั่งยืน

คุณแตงโม-นพรัตน์ เฉลิมชัยกิจ ทายาทรุ่นที่ 4 ร้านขายยา เอี๊ยะแซ กรุณาสละเวลามาให้ข้อมูล เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ ด้วยอัธยาศัยเป็นกันเอง เริ่มต้นว่า ทวดของเธอ มีความรู้เรื่องสมุนไพรเป็นทุน ถ่อเรือจากเมืองจีน ก่อนมาเปิดร้านขายยาครั้งแรก ที่จังหวัดชลบุรี จากนั้นอากง (ลูกของทวด-ปู่ของเธอ) เวลานั้นอายุ 10 กว่าขวบ ตามมาสมทบ เมื่อมีวิชาสมุนไพรพอตัว จึงขอทุนจากทวด มาเปิดร้านยาที่ตลาดน้อย ซึ่งก็คือ ร้านเอี๊ยะแซ ในปัจจุบัน

ส่วน ป๊าของเธอ เป็นลูกชายคนโตของอากง ได้รับการถ่ายทอดวิชาสมุนไพรจีนมาสะสมไว้พอตัว ก่อนจะไปเรียนต่อเป็นวิชายาแผนโบราณของไทย เพื่อให้มีใบรับรองจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทำให้ร้านดำเนินกิจการต่อมา ส่วนน้องชายคนถัดจากเธอ เรียนทางด้านแพทย์แผนจีน ขณะที่ตัวเธอเองนั้น ออกตัวว่าเป็น ลูกไม้ไกลต้น

“เป็นลูกสาวคนโต ปัจจุบันอายุ 55 ขวบ โตมากับร้านขายยา จบการศึกษา คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นลูกไม้ไกลต้น ทำงานกินเงินเดือนบริษัทเอเยนซี่โฆษณา” คุณแตงโม แนะนำตัว น้ำเสียงร่าเริง

ยาดม สินค้าสร้างชื่อ ยุคดิจิทัล

ครั้นเมื่อยุคสมัยก้าวเข้าสู่ยุคดิจิทัล ร้านขายยาจีน ที่เคยมีอยู่หลายเจ้า ก็ค่อยๆ หมดไปตามการเปลี่ยนแปลงของโลก ซึ่งโชคดีที่น้องชายคนเล็กของบ้าน ซึ่งมีความสามารถด้านเทคโนโลยี เข้ามาช่วยปรับรูปแบบการค้าขาย ด้วยการเปิดเว็บไซต์ของร้าน ทำใหคนรู้จักเอี๊ยะแซ ทางออนไลน์มากขึ้น

“แต่ก่อน ป๊า จะดูแลจ่ายยาให้แค่คนในชุมชน แต่พอโลกเปลี่ยนไป กิจการเราไปอยู่ในออนไลน์ คนเริ่มเห็นมากขึ้น ทุกวันนี้ลูกค้าของป๊า มาจากทั่วสารทิศ มาจากโลกออนไลน์ ตรงนี้น่าจะเป็นจุดหนึ่ง ที่ทำให้ร้านอายุร้อยปีอย่างเรา อยู่ต่อได้” คุณแตงโม บอก เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ อย่างนั้น

และเล่าต่อ อีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้ร้านเอี๊ยะแซ เป็นที่รู้จักในหมู่คนยุคนี้มากขึ้นอีก เห็นจะเป็นยาดม ที่น้องชายซึ่งมีความรู้ความสามารถด้านสมุนไพร เข้ามาปรับองค์ความรู้ของอากง เกี่ยวกับการทำยาดม ให้ใช้ได้สำหรับคนทั่วไป

“อากง เคยนำสมุนไพรจีนมาบรรจุขวดเป็นยาดม ใช้เฉพาะคนไข้โรคปอด โรคหัวใจ กระทั่งน้องชาย มาปรับให้ใครๆ ก็ดมได้ ช่วงแรกทำกระปุกเบ้อเร่อเลย ขายเฉพาะที่ร้าน กระทั่งมีช่างแต่งหน้าของดารา เขาซื้อไปดม แล้วติดเอาไปในกองถ่าย พอดาราคนไหนร้อน ก็ยื่นขวดใหม่ให้ลองดม ปรากฏกลายเป็นของฮิตในหมู่ดารา มีการฝากซื้อกันครั้งละหลายสิบกระปุก” คุณแตงโม เล่า ก่อนยิ้มกว้าง

นึกสนุก หาสินค้าเพิ่ม จากความขัดแย้ง

สนทนามาถึงสินค้าไฮไลต์ของร้านขายยาเอี๊ยะแซล่าสุด ซึ่งคุณแตงโม รับหน้าที่เป็นผู้ริเริ่ม นั่นก็คือ น้ำเก๊กฮวยตู้แช่ ใส่ซอง อัดเม็ด

“อายุมากขึ้น รีไทร์จากงานประจำมาทำโฮสเทล ตอนนั้นโควิด ยังไม่มา แต่นึกสนุกอยากหาอะไรทำเพิ่ม พอดีหน้าร้าน มีตู้แช่ขายน้ำสมุนไพร พวกน้ำเก๊กฮวย น้ำจับเลี้ยง ซึ่งเป็นส่วนหารายได้ของแม่ ขายมาประมาณ 30 ปีแล้ว แต่พ่อไม่ชอบ ท่านมีความขัดแย้งกันอยู่ พ่อบอกเกะกะ แต่แม่ชอบขาย พอเห็นความขัดแย้งนี้เรื่อยๆ เลยคิดทำน้ำเก๊กฮวยแบบพกไปไหนได้ ไม่ต้องมายืนกินเฉพาะหน้าร้านขายยา ซึ่งทุกวันนี้หาทานยากแล้ว” คุณแตงโม เล่ายิ้มๆ

เมื่อตัดสินใจจะแปลงร่าง น้ำเก๊กฮวยในตู้แช่ ให้ออกมาเป็นลูกอม พกพาไปไหนมาไหนได้แล้ว สิ่งที่คุณแตงโม ลงมือทำต่อคือ หาความรู้จากโลกโซเชียลว่า ลูกอมโฮมเมด นั้น เขาทำกันยังไงบ้าง ซึ่งยอมรับมีความยากเย็นเข็ญใจอยู่ไม่ใช่น้อย จนมีบางช่วงเกือบจะถอดใจ ไม่ทำแล้ว กันเลยทีเดียว

“หาวิธีทำลูกอมของเมืองไทย ในยูทูบ ไม่มีเลย ต้องของเมืองนอกทั้งนั้น เป็นพวก ฮาวทู ทำแคนดี้ ทั้งหลาย แม้แต่ฝรั่งเอง เขายังบอกเลยว่าทำแล้วล้มเหลว เลยต้องมาปรับจากสูตรที่เขาทำ ใช้ทุนไปหลักหมื่น แต่เคยทิ้งเป็นกองๆ ตอนแรกเก็บไว้ด้วยนะ เสียดาย กินก็ไม่ได้ แต่เสียดาย” คุณแตงโม บอก เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ ก่อนหัวเราะอารมณ์ดี

แต่ระหว่างที่ลูกอมเก๊กฮวย ในแบบของเธอ ใกล้จะสำเร็จ คือ ได้สูตรส่วนผสมที่ลงตัว ได้วิธีทำให้แข็งตัว ได้รสชาติ ที่พอใจแล้ว ทางศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (TCDC) ซึ่งกำลังจะจัดงาน Bangkok Design Week มาติดต่อทางร้าน เพราะเห็นว่าทางเอี๊ยะแซ เป็นร้านเก่าแก่ ในย่านเจริญกรุง และมีผลิตภัณฑ์ยาดม ซึ่งเป็นที่รู้จักของคนรุ่นใหม่ จึงอยากเข้ามาช่วยเปลี่ยนแพ็กเกจจิ้งให้ดูดีขึ้น เพื่อเป็นสินค้าในท้องถิ่นที่ทันโลก

แต่ปรากฏว่าทางร้าน ไม่พร้อมจะเปลี่ยนดีไซน์แพ็กเกจจิ้งของยาดม เพราะอาจมีปัญหายุ่งยากในแง่ของการขายส่ง เลยแจ้งกับทาง TCDC ไปว่า กำลัง “กวนลูกอม” อยู่ เขาสนใจ เพราะเป็นสินค้ามีแนวคิดชัดเจน และนั่นคือที่มาของการออกแบบแพ็กเกจจิ้งลูกอมเอี๊ยะแซ โดยทางนักออกแบบของ TCDC ทำงานไปพร้อมกัน เพราะเธอมีรูปแบบในใจแล้ว อยากให้แพ็กเกจจิ้งหน้าตาออกมาแบบไหน ภายใต้งบประมาณที่กำหนด

ช่องทางจำหน่ายออฟไลน์ ยังไม่เปิด

“ลูกอมเอี๊ยะแซ รสน้ำเก๊กฮวยในตู้แช่ รุ่นโฮมเมด ได้เปิดตัวในงาน Bangkok Design Week ปรากฏ ขายดีมาก ต้องจดออร์เดอร์ไว้ แล้วส่งตามไปให้ หลังจากนั้น หลายส่วนให้ความสนใจ รวมทั้งห้างดัง มาติดต่อ เข้าไปขายในส่วนของสินค้าชุมชน ตอนนั้นยังไม่มีโควิด เขาจะสั่งทีละหลายหีบ เพราะมั่นใจทัวร์จีนลง แป๊บเดียวหมด ปรากฏยังไม่ทันส่งสินค้า โควิดมา เลยส่งขายได้แค่นิดหน่อย เพราะถ้าเอาของไปสต๊อกไว้นานไม่ดี” คุณแตงโม เผย

และด้วยความโดดเด่นของสินค้า คล้อยหลังห้างดังไม่นาน ทางบริษัทค้าปลีกยักษใหญ่ ก็เข้ามาติดต่อขอ เป็นตัวแทนจำหน่ายให้ ทางคุณแตงโม จึงแจงไปว่า ลูกอมในแบบของเธอ ยังไม่ได้เครื่องหมาย อย. ทางบริษัทค้าปลีกรายเดิม จึงเสนอจะติดต่อโรงงานในเครือผลิตให้ พร้อมกับได้เครื่องหมาย อย. ส่วนทาง เอี๊ยะแซ เป็นเจ้าของสูตร ทำหน้าที่ควบคุมรสชาติ

ซึ่งเบื้องต้น ตกลงกับทางโรงงานผลิต ขอทยอยออก 2 รส เริ่มจาก เก๊กฮวย กับ หล่อฮังก้วย ก่อน พอผลิตออกมาได้ล็อตแรก ปรากฏว่า โควิดมาหนักจัดเต็ม ช่องทางจำหน่ายหลัก ซึ่งเป็นกลุ่มร้านขายยา ปิดหมดเลย สรุป ลูกอมรสชาติเก๊กฮวยตู้แช่ กับ หล่อฮังก้วย รุ่นโรงงานผลิต เพิ่งจะสามารถกระจายต่อ ช่วงเวลานี้เอง ส่วนอีก 3 รส คือ จับเลี้ยง ขิง กระชายขาว ยังเป็นการทำสไตล์โฮมเมด ผลิตตามออร์เดอร์ ขายออนไลน์อยู่

สำหรับสินค้าส่วนที่เป็นล็อตผลิตจากโรงงานมีเครื่องหมาย อย. นั้น คุณแตงโม บอก ได้ซื้อคืนมาบางส่วน เพื่อขายทางออนไลน์ ซึ่งกำลังไปได้ดี แต่ช่องทางจำหน่าย ผ่านร้านขายยา ยังเหนื่อยมาก ความที่กิจการปิดมานาน ไม่อยากรับสินค้าใหม่ๆ ไปขาย และประกอบกับเศรษฐกิจช่วงนี้ด้วย

“ความเครียดของเราตอนนี้ คือ สต๊อกที่อยู่ในโรงงานผลิต ซึ่งแม้ช่องทางขายออนไลน์จะดี แต่ออฟไลน์ ที่จะเข้าไปในร้านขายยา เขาอาจยังไม่รู้จัก หรือไม่ใช่สินค้าเรียกหา และเมื่อเทียบกับราคาลูกอมในร้าน ถือว่าแพง แต่ถ้าเทียบวัตถุดิบที่ใช้จะรู้ว่าไม่แพง แต่คนไม่นั่งมองตรงนี้ ก็ไม่เป็นไร อาจปรับเปลี่ยน เทคนิคการขาย เปลี่ยนซองให้เล็ก ขายถูกลง คนจะได้จับต้องได้ง่ายขึ้น” คุณแตงโม เผย เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ อย่างนั้น

ก่อนบอกส่งท้าย

“ลูกอมเอี๊ยะแซ ไม่เจือสี ไม่แต่งกลิ่น ไม่ใช้น้ำตาล ต้นทุนเลยค่อนข้างสูง พอบอกราคาทางออนไลน์ไป บางคนตกใจ ทำไมแพง นึกว่าซองละ 10-20 บาท เราบอกถ้าขายราคานั้น ทุนยังไม่ได้เลย ที่จริงทางโรงงานแนะนำให้ใส่ส่วนผสมสมุนไพรน้อยลง และแต่งสี แต่งกลิ่นเอา ต้นทุนจะได้ถูกลง แต่ไม่เอา เพราะเราแบกต้นทุนชื่อเสียงร้านขายยาเอี๊ยะแซ ไว้ด้วย”

สนใจลูกอมเอี๊ยะแซ เก๊กฮวย หล่อฮังก้วย จับเลี้ยง ขิง และกระชายขาว สอบถามโปรโมชั่น ได้ที่ เพจ ลูกอมเอี๊ยะแซ

เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อวันพุธที่ 15 ธันวาคม พ.ศ.2564