เปิดมา 100 กว่าปี แต้เล่าจิ้นเส็ง ตำนานขนมเปี๊ยะ-ไหว้พระจันทร์ รู้ไหมเคยไปเยือนเมืองปารีสมาแล้ว!

เทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นวัฒนธรรมจีนที่มีขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองการเก็บเกี่ยวช่วงกลางฤดูสารท ซึ่งมีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับเทศกาลสารทจีนที่เกิดขึ้นก่อนเทศกาลไหว้พระจันทร์ โดยที่เห็นกันบ่อยๆ ก็จะเป็น ขนมไหว้พระจันทร์ ขนมเปี๊ยะ ขนมโก๋ รวมถึง ขนมอี๋ หรือ บัวลอยของจีน เป็นต้น ซึ่งหากพูดถึง ขนมไหว้พระจันทร์และขนมเปี๊ยะในประเทศไทย พี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีนหลายๆ คน ต้องนึกถึงร้าน แต้เล่าจิ้นเส็ง ขึ้นมาเป็นชื่อแรกๆ อย่างแน่นอน!

เส้นทางเศรษฐีออนไลน์ มีโอกาสได้พูดคุยกับ คุณเสริมชัย ตฤติยศิริ เจ้าของร้าน แต้เล่าจิ้นเส็ง รุ่นที่ 4 เล่าที่มาที่ไปให้ฟังว่า ร้านแห่งนี้ เปิดมาได้ประมาณ 100 กว่าปีแล้ว โดยเริ่มต้นจากอากง (คุณปู่หรือคุณตา) หอบเสื่อผืนหมอนใบ เดินทางมาตั้งรกรากใหม่ที่ไทย เนื่องจากในสมัยนั้น ประเทศจีนมีการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อย้ายเข้ามา ก็ได้มาอยู่แถวย่านสำเพ็ง ทำขนมหาบขายอยู่แถวเยาวราช เพราะอากงและบรรดาพี่น้องที่มาด้วยกันนั้น มีวิชาทำขนมเปี๊ยะติดตัวกันมาตั้งแต่อาศัยอยู่ที่จีน

เมื่อขนมเปี๊ยะเริ่มขายดี ก็ขยับขยายกิจการ มาเปิดร้านห้องแถวเล็กๆ ที่สำเพ็ง จนเริ่มมีปัญหาภายในและแยกออกมาเปิดร้านของตัวเอง ประจวบกับที่คุณพ่อของคุณเสริมชัย ได้กลับจากการไปเรียนที่ต่างประเทศ จึงมาสืบทอดกิจการ และเริ่มการทำ ขนมไหว้พระจันทร์ ขายด้วย

“เตี่ยปรับปรุงทุกอย่าง เริ่มทำขนมไหว้พระจันทร์ ทำขนมเปี๊ยะ ขายมาเรื่อยๆ ก็เรียกว่าเห็นร้านนี้มาตั้งแต่เกิด รวมอายุของอากงด้วย ร้านนี้ก็น่าจะเกิน 100 ปีแล้วแหละ แล้วช่วงนั้นก็ขายดีมาก ผมก็จะเห็นประจำว่า คนนี่แบบ โอ้โห ร้านขายอะไรก็ไม่รู้ คนมาออซื้อกันเต็มไปหมด”

“ภาพที่จำฝังติดใจแล้วก็เป็นความทรงจำที่ดีๆ ก็คือ เป็นภาพขาวดำ ที่หลับตาปั๊บ ก็ยังเห็นคนใส่เสื้อสีขาว ใส่กางเกงสแลค ใส่ตันโจ (น้ำมันใส่ผมของจีน) ผมนี่แบบเรียบเลย ยืนออกันเต็มไปหมด ก็นั่นแหละ เห็นคนเยอะ โรงงานก็เล็ก ห้องแถวห้องเดียว คนงานไม่กี่คน พอสถานที่เล็ก ผลผลิตของขนมพวกนี้ มันออกมาไม่ทันคนซื้อ” คุณเสริมชัย เล่าภาพร้านในอดีตให้ฟัง

เจ้าของรุ่นที่ 4 ยังเล่าต่อว่า ร้านของเขายังถือได้ว่าเป็นร้านที่ทำพวกขนมไหว้พระจันทร์ไส้ทุเรียน ขนมไหว้พระจันทร์ไส้โหงวยิ้ง และขนมไหว้พระจันทร์ไส้ลูกบัว เป็นเจ้าแรกๆ ซึ่งไส้โหงวยิ้ง ถือเป็นไส้ที่ดังที่สุดของที่ร้านแต้เล่าจิ้นเส็งเลยทีเดียว

“สมัยก่อน เขาจะใส่หมูแฮม ขาหมูที่คนจีนเขาเอามาใส่เกลือแล้วก็แช่ไว้ พอถึงเวลา ก็จะเอามาหั่นเป็นเหมือนหมูแผ่นสไลซ์ออกมา แล้วเอามาใส่ในโหงวยิ้ง ทำออกมาก็คือ อร่อยมาก”

คุณเสริมชัย เล่าต่อว่า ตนเคยทำงานเป็นสจ๊วตอยู่ 25 ปี ก่อนที่จะเข้ามาสืบทอดกิจการ เพราะเนื่องด้วยคุณแม่ ไม่มีใครช่วย ตนเกิดและเติบโต วิ่งเล่นอยู่ในโรงงานมาตั้งแต่เด็ก จึงรู้หมดว่าขนมหรือวิธีการทำอะไรยังไง จึงตัดสินใจเข้ามาช่วยงานที่บ้านในที่สุด

และแม้ว่าเครื่องจักรจะเข้ามามีบทบาทในธุรกิจมากขึ้น แต่กรรมวิธีการทำดั้งเดิมอย่าง การนวดแป้งด้วยมือ คุณเสริมชัยก็ยังคงรักษาไว้เป็นเอกลักษณ์ของขนมที่ร้าน นอกจากนั้น จุดเด่นของขนมที่ร้านแต้เล่าจิ้นเส็งคือการใช้แต่ของดีมีคุณภาพในการผลิต แถมราคาก็ย่อมเยาจับต้องได้ทุกคน

“เคล็ดลับของทุกคนที่เป็นร้านเบเกอรี่ คือ การนวดแป้ง เขาจะไม่ใช่ใช้เครื่องกัน เพราะถ้าใช้เครื่องจะไม่รู้เลยว่าแป้งได้ที่ไหม ใครจะมารังเกียจว่าต้องใช้ถุงมือ ใช้อะไร มันไม่ใช่หรอก เพราะคนทำเขาก็มีจรรยาบรรณ เขาล้างมือก่อนเสมอ เรื่องความสะอาด ผมไม่ยอมเลย ต้องสะอาด ห้องน้ำหรือของทุกอย่าง แมลงสาบไม่มี รับประกันได้ว่าแทบจะไม่มี ที่นี่ไม่เคยมีเหตุการณ์แบบนั้น”

“เราใช้ของนำเข้าทั้งนั้น ยกตัวอย่าง โหงวยิ้ง อย่างเมล็ดผลไม้ 5 อย่าง ก็จะประกอบด้วย เม็ดมะม่วงหิมพานต์ เม็ดอัลมอนด์ อัลมอนด์จีน เม็ดเห่งยิ้ง แล้วก็มีเม็ดกวยจี๊ แต่นี่ทุกวันนี้ที่ผมใส่เพิ่มเข้าไปคือ พิสตาชิโอกับเม็ดเก๋ากี้ เพราะว่าทุกอย่าง และไส้ขนมเราคือทุเรียนก็เป็นทุเรียนไม่มีผสม แล้วที่สำคัญ คุณภาพและราคา หาไส้ทุเรียนเต็มๆ แบบนี้ ราคา 100 บาท ไม่ได้หรอก” คุณเสริมชัย ว่าอย่างนั้น

นอกจากนั้น สิ่งที่ร้านแต้เล่าจิ้นเส็งมีไม่เหมือนใคร คือ กล่องใส่ขนม ที่มีแยกหลากหลายตามจุดประสงค์การใช้งาน แบ่งได้หลักๆ เป็น กล่องแม่ลูก ที่ทำมาสำหรับใส่ขนมไหว้พระจันทร์โดยเฉพาะ ถือเป็นกล่องคลาสสิคที่ใช้กันมานาน กล่องผัวเมีย ใช้สำหรับในพิธีแต่งงาน และ กล่องเหล็ก ใส่ขนมไหว้พระจันทร์ ที่ถือว่าเป็นบรรจุภัณฑ์ที่มีเรื่องราวเหมือนกันนะ

“เมื่อหลายสิบปีก่อน กล่องนี้ เคยไปโบยบินอยู่ที่ฝรั่งเศส ส่งไปขายที่ใน ตัง แฟร์ (Tang Freres) ซูเปอร์มาร์เก็ตในปารีส ที่เขาเอาไปเพราะน่าจะเป็นเพราะอร่อยและเป็นของดี เคยถามคนฝรั่งเศสที่เขามาซื้อของที่ร้าน เอาให้ดู เขาก็อ๋อ ก็รู้จักกันหมดเพราะซูเปอร์มาร์เก็ตเขาใหญ่มาก ขนมที่ไปขายที่ ตัง แฟร์ ก็คือ ขนมไหว้พระจันทร์เลย ซึ่งขึ้นชื่อมาก” คุณเสริมชัย เล่า

ถามถึง 2 ปีที่ผ่านมากับการค้าขายในยุคโควิด-19 ครองเมือง เจ้าของรุ่น 4 บอกว่า ร้านของตนก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน ทั้งเรื่องเศรษฐกิจ เรื่องยุ่งต่างๆ แต่ขนมที่ร้านก็ยังพอขายได้บ้าง โดยเฉพาะช่วงปีใหม่กับตรุษจีน

“มันก็พอขายได้ แต่ขนมไหว้พระจันทร์ ขายไม่ค่อยดีเหมือนเมื่อก่อน เพราะแบรนด์ดังๆ เขาไม่ยอมโฆษณาทางทีวี ถ้าเขาโฆษณาทางทีวี คนก็ยังนึกได้ว่าช่วงนี้ไหว้พระจันทร์ ก็ต้องมาซื้อกันแล้ว แล้วเศรษฐกิจมันไม่ดี ก็จบเลย พอเลยปีใหม่จะเข้าตรุษจีนก็เจอโควิดรับประทานอีก เฮียเสียรายได้ไป 80% เลย ขนมแต่งงานก็ไม่มีใครแต่ง เพราะโรงแรมโดนปิดหมด จัดงานไม่ได้”

“ปกติขนมแต่งงาน ถือเป็นรายได้เสริมของร้านเลยนะ ช่วงปลายปีกับต้นปี เพราะคนจะแต่งงาน ฤกษ์มันจะใกล้เคียงกันหมด ก็จะขายดีช่วงนั้น แต่ 2 ปีมานี้มีลูกค้าขนมแต่งงานแบบนับมือได้เลย มันก็เป็นเหมือนกันหมด แต่โชคดีที่เราขายขนมมงคล ซึ่งส่วนใหญ่เขาจะเอาไปไหว้เจ้า ไหว้เจ้าที่ ไหว้ศาลพระภูมิ หรือไปไหว้ที่ศาลเจ้า ซึ่งเขาก็ต้องพึ่งพระพึ่งเจ้า ไหว้แล้วเฮงไหว้แล้วขายดี ซื้อไปปุ๊บ เอากลับมากินได้ ก็ยังอร่อยอยู่ เจ้ากินแล้วเอามาให้ลูกน้องที่บ้านกิน ก็เป็นมงคล ตัวกินเองก็ได้” คุณเสริมชัย เล่าทิ้งท้าย

ร้านแต้เล่าจิ้นเส็ง ตั้งอยู่ที่ 927-929 ถนนเจริญกรุง แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร
10100 หากใครสนใจซื้อหามาทาน สามารถซื้อได้ที่ เฟซบุ๊ก แต้เล่าจิ้นเส็ง หรือ โทร. (02) 236-4641

เผยแพร่เมื่อ วันพุธที่ 22 กันยายน พ.ศ.2564