ลุงเป้ง เกษตรกรระดับชาติ “ได้ดีทุกวันนี้ เพราะเชื่อในหลวง เดินตามรอยพอเพียง”

เศรษฐกิจพอเพียง แม้จะเป็นวลีฮิตที่หลายคนนิยมกล่าว ทว่าน้อยคนไม่ได้ลงมือทำ แต่สำหรับ คุณเชาวรัตน์ อ่ำโพธิ์ หรือ คุณลุงเป้ง เกษตรกรตามแนวพระราชดำริ เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ ปี 2552 และประธานชมรมส่งเสริมและพัฒนาพันธุ์แพะ แกะ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี อดีตผู้รับเหมาก่อสร้างรายใหญ่ เขาได้ผันตัวมาเป็นเกษตรกร พร้อมยึดหลักการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9 อย่างแท้จริง ปัจจุบันไม่ต้องไปคอยแก่งแย่งชิงดีในสังคมทำงาน มีอาชีพที่มั่นคง มีรายได้ที่ยั่งยืน มีความสุขทุกวันอยู่ในผืนแผ่นดินไทย

สำหรับประวัติคุณลุงเป้ง ครั้งหนึ่ง เขาคือผู้รับเหมาก่อสร้างรายใหญ่ ต้องคอยไปประมูลงานราชการ เพื่อให้ได้มาซึ่งรายได้ที่ดี กระทั่งปี 2536 ตัดสินใจเป็นเกษตรกร เพราะต้องการหนีชีวิตที่ต้องคอยเอาแต่แย่งชิงคนอื่น มาใช้ชีวิตเรียบง่ายอย่างที่ควรจะเป็น ได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ อยู่กับต้นไม้สีเขียว มีรายได้ยั่งยืนโดยไม่ต้องฝืนใจทำ จึงเป็นที่มาของชื่อไร่ว่า “คุณสุขฟาร์ม”

“ผมจบการศึกษาระดับ ปวส. ด้านเทคนิคและพาณิชยการ เมื่อก่อนตอนทำงานรับเหมาก่อสร้าง ต้องคอยไปประมูลงานราชการ เพราะรายได้ดีมีงานให้ทำตลอด กระทั่งเริ่มรู้สึกว่าสิ่งที่ทำอยู่นั้นไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง เพราะแต่ละวันไม่มีความสุข แม้จะมีรายได้ดี แต่ชีวิตไม่มั่นคง ต้องมากังวลว่าจะประมูลงานได้หรือไม่ เป็นแบบนี้นานหลายปี หนที่สุดตัดสินใจมาเป็นเกษตรกร เพราะประเทศไทยเป็นเมืองเกษตร อย่างไรก็หนีไม่พ้น” ลุงเป้ง เล่า

และว่า เริ่มทำอาชีพเกษตรกรรมเมื่อปี 2536 โดยปลูกพืชไร่ อาทิ ข้าวโพด อ้อย ต่อมาทำไร่องุ่นไร้เมล็ด ราวปี  2546 เริ่มเลี้ยงโคขุน เลี้ยงแพะ แกะ เพราะเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่าย ต้นทุนการผลิตต่ำกว่าการเลี้ยงโคขุน ต่อมาพบปัญหาเรื่องต้นทุนอาหารแพะเริ่มสูงขึ้น ประกอบกับแพะ-แกะป่วยเป็นโรค เช่น โรคปอดบวม โรคพยาธิ โรคแท้งติดต่อ ตลอดจนด้านการตลาดจึงได้พยายามศึกษาหาความรู้ทั้งจากเอกสาร ปรึกษาหารือกับผู้เลี้ยงแพะ ไปดูงานในหน่วยงานต่างๆ รวมถึงได้เข้าไปโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา เมื่อปี 2552 น้อมนำเรื่องการใช้จุลินทรีย์ลดกลิ่นมลพิษ นำกากมันสำปะหลังที่หีบแล้วมาลดต้นทุนค่าอาหาร และใช้พืชสมุนไพรช่วยในการรักษาสุขภาพแพะ-แกะ ทำวัคซีนป้องกันโรค

“น้อมนำองค์ความรู้หลายอย่างที่ได้จากการไปศึกษาที่สวนจิตรลดา อาทิ นำจุลินทรีย์ที่หมักจากต้นกล้วยและกากน้ำตาล เป็นเวลา 21 วัน ไปให้แพะกิน ช่วยลดกลิ่นแอมโมเนีย ทำให้แพะตัวไม่เหม็น นำกากมันสำปะหลัง หมักใบกระถิน ใบไม้ยืนต้นต่างๆ มาหมักยีสต์ ลดต้นทุนค่าอาหารได้ 10 เท่า เพราะปกติแพะจะกินอาหารข้น กิโลกรัมละ 12 บาท มันสำปะหลังหมักยีสต์ต้นทุนกิโลกรัมละเพียง 1 บาท ให้อัตราส่วน 1 : 1 นอกจากนั้นยังใช้พืชสมุนไพร เช่น ฟ้าทะลายโจร บอระเพ็ด รักษาโรค ไม่ใช้เคมี” ลุงเป้ง บอก

และอธิบายต่อว่า จุลินทรีย์ที่หมักจากต้นกล้วยและกากน้ำตาลมีประโยชน์หลายอย่าง อาทิ ผสมในน้ำดื่มของแพะ แกะ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการย่อยอาหาร ลดกลิ่นของมูลที่ถ่ายออกมา บริเวณฟาร์มก็ฉีดพ่นด้วยน้ำจุลินทรีย์ เพื่อลดกลิ่นรบกวนและแมลงวัน สามารถนำไปหมักมูลเพื่อให้ย่อยสลายเร็ว ลดการใช้ปุ๋ยเคมี

ตลอดระยะเวลากว่า 13 ปี คุณลุงเป้งได้พัฒนาการเลี้ยงแพะ แกะ ตามหลักวิชาการอย่างเป็นระบบต่อเนื่องมาโดยตลอด ทำให้คุณภาพแพะ แกะ จากไร่ “คุณสุขฟาร์ม” เป็นที่ยอมรับโดยทั่วกัน ทั้งด้านสายพันธุ์มีการปรับปรุงสายพันธุ์แพะเพื่อให้ทนต่อสภาพแวดล้อม โตเร็ว ตัวอย่างเช่น แม่พันธุ์แพะใช้พันธุ์ลูกผสม ระหว่างพันธุ์แองโกลนูเบียน (Anglo  Nubian) กับ จัมนาปารี (Jumnapari) ส่วนพ่อพันธุ์ใช้พ่อพันธุ์แพะลูกผสมระหว่างพันธุ์บอร์กับพันธุ์ซาแนน ปัจจุบันมีการเลี้ยงแพะ-แกะ แม่พันธุ์แพะ จำนวน 200 ตัว พ่อแม่พันธุ์แกะ 50 ตัว ปัจจุบันขยายพื้นที่ทำฟาร์มแพะเกือบ 100 ไร่

ด้านการตลาด คุณลุงเป้งจะผลิตแพะเพื่อจำหน่ายปีละประมาณ 100-200 ตัว คุณภาพตรงตามความต้องการของตลาด มีราคาที่ดีโดยตลอด โดยวางแผนการผสมพันธุ์เพื่อให้แม่แพะออกลูก สามารถขุนจำหน่ายสู่ตลาดในช่วงเวลาที่มีความต้องการสูง อีกทั้งยังได้เป็นผู้นำในการรวบรวมสมาชิกเครือข่ายผู้เลี้ยงแพะ-แกะ ซึ่งทำให้มีอำนาจต่อรองราคากับผู้ซื้อได้

นอกจากคุณลุงเป้งยังได้เพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์แพะ-แกะ โดยทำการฟอกหนัง เพื่อทำเป็นหมวก เข็มขัด  กระเป๋า รองเท้า เพื่อจำหน่าย สำหรับแพะนม ได้นำน้ำนมแพะมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เสริมความงามต่างๆ เช่น ครีมบำรุงผิว สบู่

“ผมได้ดีทุกวันนี้ เป็นเกษตรกรก็เพราะเชื่อในหลวง เพราะเดินตามรอยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผมตอบแทนสังคมด้วยการเปิดศูนย์เรียนรู้ และฝึกอาชีพให้แก่ผู้ที่สนใจ ยังได้ร่วมกับเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะในตำบลลำสมพุง ก่อตั้งชมรมส่งเสริมและพัฒนาพันธุ์แพะ แกะ อำเภอมวกเหล็ก มีการประชุมคณะกรรมการและสมาชิกทุก 3 เดือน เพื่อกำหนดแนวทางการทำโควตาประจำปี และจัดกิจกรรมต่างๆ” ลุงเป้ง บอกอย่างนั้น

ด้วยความพยายามฟันฝ่าอุปสรรคและการแก้ไขปัญหา ความสำเร็จที่เกิดขึ้น ทำให้คุณลุงเป้งได้รับเลือกจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้เป็นเกษตรกรดีเด่นระดับชาติ ประจำปี 2552 สาขาอาชีพการเลี้ยงสัตว์ และปราชญ์เกษตร ปี 2558 จัดโดยมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์