30 ปีในวงการทองเหลือง “ยงค์เจริญการช่าง” รับเกียรติสูงสุดบรรจงผลิต “ขันสาคร”

นับเป็นพระราชพิธีมงคล ที่ประชาชนชาวไทยตั้งตารอกันมานาน หลังสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้ประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  ในระหว่างวันที่ 4 – 6 พฤษภาคม 2562

โดยพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นพระราชพิธี ที่พระมหากษัตริย์ไทยจะได้รับการสถาปนาอย่างเป็นทางการ ด้วยการถวายน้ำอภิเษกและการสวมพระมหาพิชัยมงกุฎ โดยพระราชพิธีบรมราชาภิเษกได้แบ่งออกเป็น 2 พระราชพิธีสำคัญคือ พระราชพิธีบรมราชาภิเษก และ พระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียร

ขั้นตอนในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มีอยู่ 5 ขั้นตอน ซึ่งขั้นตอนแรกของพิธีการ คือ “การถวายน้ำอภิเษก” พิธีเชิญน้ำจากแหล่งน้ำสำคัญของประเทศ มาตั้งพิธีเสกที่พุทธเจดียสถานและวัดสำคัญต่างๆ เพื่อทำน้ำพระพุทธมนต์และน้ำเทพมนต์ ซึ่งอุปกรณ์สำคัญที่ใช้ในขั้นตอนการเชิญน้ำฯนี้ คือ “คนโท” และ “ขันสาคร” นั่นเอง

ขันสาคร ประกอบด้วยคำว่า ขัน กับ สาคร ที่มาจากภาษาบาลีสันสกฤต แปลว่า แม่น้ำ ทะเล ขันสาคร จึงหมายถึงขันที่ใช้บรรจุน้ำปริมาณมาก โดยในอดีต ขันน้ำ เป็นสิ่งที่แสดงถึงฐานะของผู้เป็นเจ้าของ หรือเป็นเครื่องประกอบอิสริยยศอย่างหนึ่งของคนกลุ่มชนชั้นสูง

มีการใช้ศิลปะในการตกแต่งลวดลาย ให้ขันมีความวิจิตรสวยงามแตกต่างกันไปตามยศถาบรรดาศักดิ์ ตั้งแต่ที่เป็นเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศของพระมหากษัตริย์ สมเด็จพระอัครมเหสี พระอิสริยยศพระบรมวงศานุวงศ์หรือเจ้านายลำดับชั้นต่างๆ ลงมาจนกระทั่งขันประกอบยศถาบรรดาศักดิ์ของเสนาบดี ขุนนางชั้นผู้ใหญ่ ขันสาครจึงจะพบมากในหมู่ชนชั้นสูง

คุณกระแต – กมลพรรณ วิสุทธิกิจ อายุ 32 ปี ทายาทบริษัท ยงค์เจริญการช่าง จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่ผลิตขันสาคร ในพระราชพิธีราชาภิเษก ให้ข้อมูลกับ “เส้นทางเศรษฐีออนไลน์” ว่า  บริษัท ยงค์เจริญการช่าง จำกัด ก่อตั้งมาจาก ธุรกิจโรงหล่อพระ ในนามของโรงหล่อพระพุทธรูปยงค์เจริญการช่าง โดย คุณประยงค์และคุณบรรจง วิรุณจันทร์ทรา พ่อและแม่ของเธอ นับรวมแล้วก็เปิดมาได้ 30 ปีพอดี

โดยบริษัทรับสร้างสรรค์และผลิตออกแบบงานประติมากรรมทุกรูปแบบ โดยเฉพาะงานที่ผลิตจากโลหะ เช่น ทองเหลือง ที่มีความทนทานและเป็นนิยมกันมากในยุคนี้ โดยเน้นความเรียบง่าย คลาสสิก แต่มีความแข็งแรง สวยงาม และมีความทนทานเป็นพิเศษ  ซึ่ง “ขันสาคร” เป็นสินค้าอย่างหนึ่งที่ ยงค์เจริญการช่าง สามารถทำได้ ตามความต้องการของลูกค้า

 ด้วยเพราะมีประสบการณ์ด้านงานประติมากรรมทองเหลือง จนมีชื่อเสียงในวงการงานทองเหลืองมากว่า 30 ปี จึงทำให้ถูกเลือกให้รับหน้าที่สำคัญ อย่าง “การผลิตขันสาคร” ซึ่งเป็นอุปกรณ์สำคัญ ที่ใช้ในพระราชพิธีราชาภิเษก

“ยงค์เจริญการช่าง เป็นบริษัทที่รับทำงานประติมากรรมทุกรูปแบบ และมีชื่อเสียงในด้านงานทองเหลืองมากว่า 30 ปี เราได้รับหน้าที่สำคัญ ในการทำขันสาคร ที่ใช้ในพิธีราชาภิเษก ก็รู้สึกภูมิใจและนับว่าเป็นเกียรติอันสูงสุดของวงศ์ตระกูล ซึ่งเป็นงานที่เราตั้งใจ ใช้ความละเอียด และมีความพิถีพิถันประณีตที่สุด เราใช้ทองเหลืองแท้ 100% ในการทำขันสาครจำนวน 117 ใบ และกระบวยตักน้ำพร้อมที่จับ ที่เป็นอุปกรณ์ที่ใช้คู่กับขันสาคร อีก 117 อัน โดยขั้นตอนการทำ ตั้งแต่ออกแบบ ทำแม่พิมพ์ นำขึ้นรูป ไปจนถึงขัดกลึงให้เข้ารูปสวยงาม ใช้ช่างกว่า 20 ชีวิตในการทำ วันหนึ่งทำได้ประมาณ 5 เซต หนึ่งเซตขันสาครและกระบวยตักน้ำ  ที่ผ่านมาเคยทำขันสาครให้กับคนที่มาจ้างทำ เช่น ภาคเอกชน แต่เพิ่งจะได้รับงานใหญ่ อย่างนี้เป็นครั้งแรก” คุณกระแต กล่าว

เธอ ยังเล่าต่อว่า ขันน้ำสาครที่ใช้ในพิธีราชาภิเษกนี้ ไม่เหมือนกับ ขันสาครแบบที่เคยทำมา เพราะขันสาครทั่วไป ลักษณะเหมือนขันน้ำมนต์ของพระ คือ ไม่มีฝาครอบ แต่ขันสาครที่ใช้ในพิธี ถูกออกแบบใหม่หมด คือ ให้มีความเรียบ เน้นเป็นทรงไทย ทำหูจับด้านข้างให้มีความแข็งแรงมากขึ้น ลบความคมของวัตถุ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ และมีการทำฝาครอบขันสาคร เพื่อไม่ให้ฝุ่นผงต่างๆ ตกลงไปในขัน

ปัจจุบันลูกค้าของยงค์เจริญการช่าง มีหลากหลาย ทั้งบุคคลธรรมดา ภาคเอกชน รวมถึงหน่วยงานภาครัฐ ซึ่งจะมาสั่งทำประติมากรรมและงานทองเหลืองต่างๆ เช่น พระพุทธรูป องค์พระประธาน งานประติมากรรมทองเหลือง รวมถึง ขันน้ำสาคร รายได้เฉลี่ย อยู่ที่หลักล้านต่อเดือน

หน้าร้านของ ยงค์เจริญการช่าง ตั้งอยู่บนถนนเส้นหลัก เพชรเกษม อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม หากใครสนใจงานทองเหลืองแต่ไม่สะดวกไปที่ร้าน สามารถติดต่อได้ที่ เว็บไซต์ www.yongcharoenkanchang.com และเฟซบุ๊ก @yongcharoenBuddha