ยอดนักสู้ กาแฟ “อาข่า อาม่า” จากดอยสูง ตีตลาดเมืองไทย เสิร์ฟไกลตลาดนอก

ตำรา ธุรกิจสมัยใหม่ เน้นเรื่องทำเลเป็นสำคัญ กูรูการตลาดหลายคน บอกว่าคาถาแห่งความสำเร็จคือ Location…Location…Location

แต่ร้านกาแฟ “อาข่า อาม่า” ของหนุ่มลี-อายุ จือปา หนุ่มอาข่านักสู้วัย 35 ซุกตัวในซอยเล็กๆ แถมคลุมด้วยต้นไม้เสียแทบสนิท ขนาดเดินจนจะหลุดเข้าไปในร้านแล้วยังหาไม่เจอ

แต่เขาเปิดร้านโดยใช้ชื่อบ่งถึงชาติพันธุ์และความรักที่มีต่อแม่นี้มาได้ 7 ปี และคนเดินบุกบั่นตามเข้าไปจิบกาแฟเขาต้อยๆ ไม่เคยขาด ตำราโลเกชั่นถึงกับพังทลายเลยทีเดียว

บัดนี้ เขาและกาแฟของเขา ไม่เพียงเป็นที่รู้จักของคนเชียงใหม่ หรือคนไทย หรือนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเที่ยวเชียงใหม่ แต่มันเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก เทศกาลกาแฟในยุโรปเอากาแฟของเขาไปเป็นตัวแทนกาแฟพิเศษจากไทย

และในอีกไม่นาน กาแฟของเขากำลังจะเสิร์ฟในร้านใกล้ๆ ซิลิคอน วัลเลย์ ในอเมริกา

ลีเปิดร้านกาแฟที่ซอกหลังอพาร์ตเมนต์เล็กๆ แห่งหนึ่ง ในซอยลึกกลางเมืองเชียงใหม่ ด้วยเหตุผลว่า “มีเงินจ่ายค่าเช่าเท่านี้”

6

ร้านกาแฟสวยงามโด่งดังของเชียงใหม่จะยึดทำเล ถนนนิมมานเหมินทร์ ถนนห้วยแก้ว ถนนช้างคลาน ย่านไนท์บาซาร์ หรือในย่านคูเมือง ซึ่งเขาก็ไปดูมาหมด แต่เมื่อรู้ราคาค่าเช่าก็ต้องถอยยะย่ายพ่ายจะแจ

“ตอนนั้นหวังแค่จะมีร้านกาแฟเอาไว้ติดต่อขายส่งกาแฟ เงินทุนไม่มี ตรงนี้เป็นห้องเล็กๆ ว่างอยู่ ผมขอเขาเช่าเดือนละ 1,500 เขาให้ ผมก็เช่านับแต่นั้น”

วันนี้ร้านของเขาขยับขยายจนเต็มพื้นที่ โอ่อ่าขึ้นแต่ยังเงียบสงบ ดังที่ร้านกาแฟทั่วไปควรจะเป็น ลูกค้าของเขาเข้ามากินกาแฟ ไม่ได้มาเซลฟี่

ตำราว่าจะดูร้านกาแฟไหนขายกาแฟจริง หรือกาแฟดีจริงๆ ให้ดูตรงนี้

กาแฟของลี ปลูกบนดอยสูงที่อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย เขาโตมาในหมู่บ้านชาวอาข่าบนดอยสูงที่ยากจน แม้จะพยายามขวนขวายหาพืชใหม่มาปลูกมาขาย แต่ก็ไม่เคยเงยหน้าอ้าปากได้ เมื่อปลูกกาแฟก็ถูกกดราคารับซื้อเมล็ดกาแฟจากพ่อค้าคนกลาง จนลีซึ่งมีโอกาสได้ร่ำเรียนถึงขั้นมหาวิทยาลัย ตัดสินใจนำผลผลิตของแม่ มาขายด้วยตนเอง

4

“มันเริ่มจากสงสารแม่ เขาทำงานหนักมาก แต่เงินไม่เคยพอกินพออยู่ อยากให้เขาสบาย ผมบอกเขาว่าผมจะขายกาแฟของเขา กับของพี่น้องบนดอยให้ได้ราคาคุ้มกับที่เขาเหนื่อยยาก”

ลีตัดสินใจไม่ขายเมล็ดกาแฟดิบราคาถูกอย่างที่เคยทำมา แต่นำมาตาก มาคั่ว บรรจุ ขายในรูปกาแฟเมล็ดคั่วสำเร็จพร้อมดื่ม เขาเชื่อว่ามูลค่าที่หล่นหายไปเนิ่นนานนั้น เขาจะตามหามันกลับคืนมาด้วยวิธีนี้

เขาเริ่มหาตลาดด้วยตนเอง เอากาแฟให้ร้านกาแฟร้านแล้วร้านเล่าชิม นำเสนอกาแฟของตนเองครั้งแล้วครั้งเล่า และต่อมาเปิดร้านเพื่อจะได้ชงกาแฟของตนเองให้คนอื่นได้ชิม เวลาผ่านไปมันเป็นผลสำเร็จที่เขาวางแผนและเฝ้ารออย่างระมัดระวัง

“ไม่มีฟลุกครับ ไม่มี แต่มีแรงช่วยแรงหนุนจากเพื่อนจากคนที่เข้าใจผมมากมาย ผมเดินขายคนเดียวอยู่หลายปีกว่าจะพอมีกำลังหาคนมาช่วย ผมบอกทุกคนตรงๆ ว่าปัญหาของผมและพี่น้องบนดอยคืออะไร และผมพยายามปลูกกาแฟให้ได้ผลดีที่สุด มีแค่นั้น ไม่มีเคล็ดลับวิเศษอะไร”

2

ลีใช้ภาษาอังกฤษได้ดี จากการเรียนเอกภาษาอังกฤษในมหาวิทยาลัยราชภัฏ เขายังพูดภาษาจีนได้ดี จึงสื่อสารกับลูกค้าต่างชาติได้อย่างชัดเจน และหาทางขยับขยายให้กาแฟของเขาไปเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลกได้ รางวัลแล้วรางวัลเล่าที่เขาได้รับมีเกินกว่าที่จะกล่าวให้หมดในเวลาอันสั้น

ความสำเร็จของเขาที่คุยกันเล่นๆ ในวงเพื่อน คือบัดนี้สถาบันการเงินต่างตามหาเขา เพื่อจะให้กู้เงินลงทุนทำธุรกิจ แต่เขาไม่ได้สนใจ “เพราะตอนที่ผมไม่มีทุน ไม่มีที่ไหนยอมสนับสนุนผมเลยสักแห่ง”

กาแฟของลีมีมากมายหลายแบบ คั่วและปรุงผสมด้วยประสบการณ์ของเขาเอง เขามีทั้งกาแฟ Single Origin คั่วในแบบต่างๆ ทั้งอ่อน-กลาง-เข้ม ไปจนถึงกาแฟที่ผสมจากเมล็ดกาแฟหลากหลายสายพันธุ์ จนเป็นกาแฟที่มีเอกลักษณ์ของตนเอง เขาให้ชื่อกาแฟของตัวเองตามลักษณะของกาแฟชนิดนั้นๆ เช่น กาแฟ Ponlamai ที่มีคนอ่านผลไม้บ้าง พรละมัยบ้าง เป็นกาแฟหอมกรุ่นโชว์เนื้อกาแฟแท้ หรือกาแฟ A Pee ซึ่งเป็นชื่อของหนุ่มอาข่าคนหนึ่ง Café Blend สำหรับกินได้ทุกวัน และ Strong ที่มีการ์ตูนหน้าตาน่ารักทำหน้าเข้มรับประกันความเข้มอยู่อย่างน่าหยิก

img_4767

หรือจะ Italian Roast ที่เข้มหนักแบบที่คนอิตาเลียนชอบ คือหนักหน่วงสุดๆ ลีก็มีไว้เอาใจคอกาแฟระดับฮาร์ดคอร์ หรือกระทั่งกาแฟแบบ Cold Brew กลั่นด้วยน้ำเย็นแล้วรอ 9 ชั่วโมงเพื่อให้ได้น้ำกาแฟเข้มคลั่กออกมา เขาให้ชื่อ Black Juice วันหนึ่งทำได้ไม่กี่ขวด

สินค้าของเขาขายในราคาไม่แพงไปกว่ากาแฟคุณภาพระดับบนอื่นๆ และหากเทียบกับกาแฟต่างประเทศที่ยกย่องกันนักหนาว่าดีงามนั้น ของเขาถูกกว่ามาก และดีไม่แพ้กัน

แทนที่จะใช้ลวดลายสวยงามบนบรรจุภัณฑ์ ลีใช้บรรจุภัณฑ์ง่ายๆ มีรูปของคนในหมู่บ้านเขา หรือคนที่ปลูกกาแฟนั้นเองพิมพ์ลงไป บอกให้ทุกคนรู้ว่ากาแฟถุงหรือแก้วนั้นมาจากคนหน้าตาแบบไหน พร้อมให้รายละเอียดให้เรียนรู้ เช่น เป็นกาแฟสายพันธุ์ใด ปลูกบนพื้นที่ความสูงเท่าใด คั่วแบบใด ให้รสชาติและกลิ่นแบบใด และที่ไม่ลืมคือคนปลูกชื่ออะไร เขาบอกว่าคนในหมู่บ้านเขาคือเครื่องหมายการค้ารับประกันความแท้ความจริงมากกว่าการรับประกันอื่นใด

วันนี้ อาข่า อาม่า มี 2 ร้านในตัวเมืองเชียงใหม่ ร้านดั้งเดิมเงียบสงบย่านสันติธรรม และร้านฮิตในหมู่นักท่องเที่ยวต่างชาติหน้าวัดพระสิงห์ เขายังส่งกาแฟขายทั่วประเทศ และในอีกหลายประเทศ เขาซื้อที่ดินแปลงใหญ่ไว้สำหรับทำการเกษตรธรรมชาติ และสร้างสังคมอุดมมิตร เดินสายให้ความรู้แก่คนปลูกกาแฟ และคนที่อยากทำให้กาแฟเป็นธุรกิจเพื่อสังคม

มากไปกว่านั้น ลีเห็นแม่ของเขาและคนในหมู่บ้านบนดอยสูง ยิ้มได้เต็มหน้า