ใครว่าสัตว์มีปีกตระกูลแมลงวันจะเป็นสัตว์ที่น่ารำคาญไร้ประโยชน์และเป็นพาหนะเชื้อโรคอย่างเดียว ต้องคิดใหม่ไปดูชาวจังหวัดสกลนคร กลับนำสัตว์เหล่านี้มาทำประโยชน์ และกลายเป็นสัตว์ที่มีราคารับซื้อหนอนแมลงวันสูงถึงกิโลกรัมละ 300 บาท ไปจนถึงคัดแยกขนาดใหญ่หรืออบแห้งกิโลกรัมละ 1,000 บาท แต่แมลงวันที่กล่าวถึงนี้ไม่ใช่แมลงวันทั่วไปที่พบเห็น แต่เป็นแมลงวันอีกสายพันธุ์ที่คนส่วนมากไม่คิดว่าจะเป็นแมลงวันดูยังไงก็ไม่เหมือน

ผู้สื่อข่าวเดินทางไปที่ ศูนย์วิจัยกำจัดอินทรีย์ชุมชน บ.โนนศาลา ม.12 ต.เชียงเครือ อ.เมือง จ.สกลนคร พบกับ ดร.สมควร โพธารินทร์ หัวหน้าโครงการ อ.คณะวิทยาศาสตร์และวิศกรรมศาสตร์ ม.เกษตรศาสตร์วิทยาเขตสกลนคร นายรามินทร์ ศรีโยหะ ผู้ช่วยงานวิจัย นายอำพร วงศ์ยะมะ ผู้ใหญ่บ้านโนนศาลา ม.12 ในการสอบถามถึงโครงการดังกล่าว โดยทราบว่าขณะนี้ชุมชนบ้านโนนศาลา ได้ดำเนินโครงการนำร่องนำหนอนแมลงวันลายไปย่อยสลายเศษอาหารของหมู่บ้านเพื่อลดมลภาวะ

นายรามินทร์ ศรีโยหะ กล่าวว่า สำหรับแมลงวันที่เอ่ยถึงนี้ คือแมลงวันสายพันธุ์ลาย หรือ black soldier fly เป็นแมลงวันที่พบอยู่ทั่วไปตามธรรมชาติในสภาพภูมิอากาศเขตร้อนและเขตอบอุ่น ขนาดลำตัวจะต่างจากแมลงวันทั่วไปคือลักษณะตัวยาวเรียวสีดำและใหญ่กว่านิดหน่อย ตามจริงแล้วงานวิจัยเหล่านี้เป็นศาสตร์พระราชาที่ให้ไว้กับชาวเขาเมื่อ 50 ปีก่อน แต่ปัจจุบันเราเพิ่งกลับมาสนใจเนื่องจากเห็นว่าแมลงวันลายมีประโยชน์อย่างมาก เพราะจากการศึกษาวิจัยแล้วพบว่าไม่เป็นพาหะนำโรค ไม่เป็นศัตรูพืช ที่สำคัญสามารถควบคุมแมลงวันทั่วไปได้ โดยการปล่อยสารยับยั้งการวางไข่ทำให้แมลงวันทั่วไปไม่เข้ามาใกล้อาณาเขต ตัวหนอนแมลงวันลายสามารถย่อยสลายมูลสัตว์ได้มากกว่า 50 % ซากพืชได้ถึง 80 %

หลังจากศึกษาทดลองจึงมีแนวคิดเอาแมลงวันลายมาเพาะขยายโดยทำเป็นโรงเรือนขึ้นมา จำลองสภาพธรรมชาติให้แมลงวันลายพ่อพันธุ์แม่พันธุ์อยู่ แมลงวันเหล่านี้ชื่อชอบความหวานจากเกสร ดอกไม้ น้ำหวานต่างๆจากธรรมชาติ เราจึงจำลองเป็นแอ่งน้ำแล้วนำต้นอ้อยมาวางไว้เป็นอาหาร ซึ่งระหว่างนี้จะทำให้แมลงวันลายได้ผสมพันธุ์กัน พฤติกรรมคือจะชอบไข่ใส่ซอกไม้ที่เตรียมไว้ จากนั้นจึงนำไข่ที่ได้ไปเพราะในกระบะดินโดยมีเศษผักเศษขยะเตรียมไว้เป็นอาหาร โดยวงจรชีวิตของแมลงวันลายคือ 4-6 วัน เท่านั้น จากนั้นจะเริ่มวางไข่ระยะฝักไข่ 4 วัน 19-23 วันจะเป็นตัวหนอนแล้วเป็นดักแด้ ก่อนจะโตเป็นแมลงวัน คุณประโยชน์คือ แมลงวันลาย ระหว่างที่เป็นหนอนและดักแด้สามารถย่อยสลายขยะหรือเศษอาหารได้อย่างรวดเร็ว จนขยะไม่มีกลิ่นเหม็นรบกวนหรือรุมตอม ต่างจากแมลงวันทั่วไปทั้งน่ารำคาญและเป็นพาหะนำโรค

ดร.สมควร โพธารินทร์ กล่าวว่า หนอนแมลงวันลายหากเปิดดูในเว็ปไซด์ต่างประเทศ จะขายกันกิโลกรัมละ 600-1,000 บาท แต่บ้านเราขายกันประมาณ 300-500 บาทต่อกิโลกรัม ถามว่าเราได้อะไรแมลงวันลาย คือขายตัวหนอนให้กับกลุ่มเกษตรกร ทั้งหนอนสดและหนอนอบแห้ง สามารถนำเป็นอาหารแก่ สัตว์เลี้ยง ไก่ เป็ด นก ปลา หรือ นกสวยงามได้ หนอนแมลงวันลาย มีคุณค่าทางโภชนการ โปรตีนมากกว่า 40% ไขมัน 35% พลังาน 2,900 แคลอรี่/กิโลกรัม หากนำไปต่อยอดให้ทุกชุมชนก็จะสามารถลดมลภาวะและเพิ่มรายได้แก่ชาวบ้านหรือเกษตรกรได้ ส่วนขยะที่เป็นมลภาวะจะกลายเป็นปุ๋ยอินทรีย์ ไปใส่ต้นไม้ เห็นได้ว่าหนอนแมลงวันลายสารพัดประโยชน์อย่างมาก ทางเราไม่หวงวิธีการเลี้ยงอยากถ่ายทอดเทคโนโลยีไปสู่ชุมชน ผู้สนใจสามารถสอบถามได้ที่ โทร 085-917-8857 หรือ 099-239-2664