ต้อนรับสงกรานต์! เปิดสูตร แป้งร่ำ เครื่องหอมเย็นโบราณ ทำใช้แก้ผดผื่นจากอากาศร้อนได้

แป้งร่ำ เครื่องหอมไทยชนิดหนึ่งที่หญิงไทยยุคโบราณ มักใช้นำมาผัดหน้าและทาผิวกาย เพื่อให้ผิวนวลเนียน ผุดผ่อง โดย แป้งร่ำในสมัยก่อน ทำมาจากแป้งหิน ซึ่งมีความละเอียด แต่ปัจจุบันแป้งหินนั้นหาได้ยาก จึงไเปลี่ยนมาใช้ ดินสอพอง ที่มีความละเอียดน้อยกว่า ในการทำแทน

นอกจากจะมีกลิ่นหอม ใช้ทาเพื่อให้ผิวหน้าผิวกายผุดผ่องนวลเนียนแล้ว แป้งร่ำ ก็ยังมีสรรพคุณในการรักษาผดผื่นต่างๆ ได้เช่นกัน โดย สมุนไพรอภัยภูเบศร ได้บอกขั้นตอนการทำแป้งร่ำหลักๆ มี 3 ส่วน ดังนี้

ส่วนที่ 1 แป้งร่ำ

• ดินสอพอง
• พิมเสน
• หัวน้ำอบ
• หัวน้ำปรุง

ส่วนที่ 2 เครื่องร่ำ

• ผิวมะกรูด
• ขี้ผึ้งแท้ขูด
• กำยานปั้น
• น้ำตาลทรายละเอียด
• แก่นจันทน์เทศป่น

ส่วนที่ 3 อุปกรณ์ในการอบร่ำ

• โหลแก้ว หรือ โถเคลือบ ที่มีฝาปิด
• ตะคัน ทวน
• เตาแผ่นหินร้อน หรือ เตาแก๊ส

วิธีทำ 1. การเตรียมแป้ง

1. โดยการนำดินสอพองมาบดให้ละเอียด จากนั้น นำแป้งมาร่อนผ่านตะแกรงอีกครั้ง

2. นำดินสอพองไปสะตุ เพื่อฆ่าเชื้อ ทำให้แป้งดินสอพองสะอาด โดยวิธีการสะตุ คือ นำดินสอพองที่ร่อนแล้วไปคั่วด้วยไฟอ่อน ประมาณ 5 นาที เมื่อได้ที่ สีดินสอพองจะเปลี่ยนไปเล็กน้อย เมื่อสะตุได้ที่แล้วปิดไฟและตั้งทิ้งไว้ให้แป้งคลายความร้อนออกให้หมด

3. จากนั้นหันมาทำตัวน้ำที่จะนำมาผสมกับดินสอพองเพื่อทำแป้งร่ำ โดยการนำ พิมเสน 1 ช้อนชา (หรือใครชอบเย็นๆ สามารถใส่เพิ่มได้ตามใจ) มาบดให้ละเอียด จากนั้นเติมหัวน้ำอบลงไป (กะปริมาณให้พอดีกับตัวแป้ง) คนให้เข้ากันกับพิมเสนจนได้เนื้อเหลวเล็กน้อย แล้วเติมน้ำปรุงตามลงไป

• หากใครไม่มีน้ำอบน้ำปรุง สามารถใช้น้ำหอมกลิ่นที่ชอบผสมกับพิมเสนแทนได้

4. เมื่อผสมเรียบร้อยแล้ว นำลงไปผสมกับดินสอพองที่สะตุแล้ว คนให้เข้ากัน โดยหากเนื้อเหลวเกินไป ให้เติมแป้งที่สะตุแล้วเพิ่ม หรือข้นเกินไปให้เติมน้ำแป้งร่ำลงเพิ่ม และหากใครอยากให้แป้งมีสีสัน สามารถใส่น้ำสีจากสมุนไพรต่างๆ ใส่เพิ่มเข้าไปได้

5. เมื่อคนผสมจนแป้งและน้ำเข้ากันดีแล้ว นำไปใส่ในถุงบีบ เพื่อทำการบีบหยอดให้ออกมาเป็นเม็ดแป้งบนใบตองและนำไปตากให้แห้ง

วิธีทำ 2. การเตรียมเครื่องร่ำ 

1. นำขี้ผึ้งแท้และมะกรูด มาขูด (ขูดเอาเฉพาะส่วนของผิวมะกรูด) จากนั้นนำมาผสมกับ จันทน์เทศป่น 1 ช้อนชา ผงกำยาน (เลือกใส่มากน้อยได้ตามใจชอบ) และ น้ำตาลทรายแดงละเอียด 3 ช้อนชา คนให้เข้ากัน

วิธีทำ 3. การอบร่ำ

1. นำตะคัน ไปเผาไฟให้ร้อนจัด จากนั้นหันมานำทวนใส่ลงไปกึ่งกลางโถเคลือบหรือโหลแก้ว

2. นำเม็ดแป้งที่ตากแห้งสนิทแล้ว ใส่ลงไปในโถรอบๆ ทวนได้เลย

3. ใส่เครื่องร่ำ ลงไปในตะคันที่เผาอยู่ จากนั้นคีบตะคันไปวางบนทวน ปิดฝาอบไว้จนหมดควัน ประมาณ 3-5 นาที ให้กลิ่นเข้าไปในแป้ง โดยทำซ้ำ 5-7 รอบ แล้วแต่ความชอบ เท่านี้ก็ได้แป้งร่ำเย็นๆ หอมๆ มาใช้ทาผิวหน้าผิวกาย แก้ผดผื่นจากอากาศร้อนได้อีกด้วย