วันที่ 14 พฤศจิกายน 2559 นายณรงค์ ภูอืด อายุ 45 ปี ชาวบ้านโคกคำ หมู่ 18 ต.บัวบาน อ.ยางตลาด จ.กาฬสินธุ์ กล่าวว่าฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าวนาปีของปีนี้ เป็นช่วงวิกฤติของชาวนาจริงๆ เนื่องจากค่าจ้างแรงงานยังสูงถึงคนละ 300-350 บาทต่อวัน หรือจ้างรถเกี่ยวข้าวไร่ละ 800 บาท ทำให้ชาวนาที่ขาดแคลนแรงงาน และไม่มีเงินจ้างแรงงานได้รับความเดือดร้อน ขณะที่ในกลุ่มของชาวนาที่จ้างแรงงานเก็บเกี่ยว ก็ต้องประสบปัญหาขาดทุน เพราะผลผลิตตกต่ำ ได้ปริมาณข้าวต่อไร่เพียง 250 – 300 กก. นอกจากนี้ตลาดรับซื้อข้าวเปลือกยังให้ราคาต่ำที่ตันละ 5,000 – 6,000 บาทเท่านั้น ตนจึงตัดสินใจเก็บข้าวไว้ก่อน ขณะที่เงินใช้จ่ายในปัจจุบันก็จะใช้จากการออกเก็บผักตามท้องทุ่งไปจำหน่าย มีรายได้ 300-500 บาทต่อวัน

นายณรงค์กล่าวอีกว่า เมื่อเกิดปัญหาดังกล่าว จึงพบว่ามีเพื่อนชาวนาในหมู่บ้านจำนวนมากที่ขายข้าวขาดทุน รายได้ไม่พอใช้หนี้เงินกู้ธนาคาร และค่าปุ๋ย จึงหาอาชีพเสริมออกหาเก็บผัก หาหอย หาปู ตามท้องทุ่งและแหล่งน้ำที่แห้งขอด โดยเฉพาะที่หนองเลิง แหล่งน้ำสาธารณะบ้านเชียงสา หมู่ 9 ต.บัวบาน ที่พบว่ามีผักพื้นบ้านอย่างผักแก่นขม หรือสะเดาดิน ผักบุ้งนา และอาหารป่าพื้นบ้านมาจำหน่ายให้กับแม่ค้าในตลาดสด ซึ่งกำลังเป็นที่ต้องการอย่างมาก

โดยเฉพาะผักแก่นขมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ซึ่งจะเกิดตามทุ่งนา บริเวณโล่ง ที่พื้นดินยังมีความชื้น ไม่มีวัชพืชปกคลุม ลักษณะใบทรงเรียวสีเขียว เครือสีเขียว หรือสีน้ำตาลแดง โดยจะถอนทั้งเหง้า แล้วนำไปล้างน้ำ ชำระดินและสิ่งสกปรกออก ก่อนนำไปลวกกับน้ำร้อน ให้รสชาติจืดออกเปรี้ยว กินกับแจ่วบอง กะปิ ป่นกุ้ง ป่นปลา อาหารประเภทก้อย ลาบ หรือแกงใส่ปลา บางคนเก็บได้มาก ก็นำไปแบ่งขาย ขีดละ 20-30 บาท หรือราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 200 บาท นอกจากนี้ก็ยังมี หอยขม ปลานา กบนา และเขียด ซึ่งเป็นอาหารพื้นบ้านที่เป็นที่นิยม จึงเป็นการพลิกวิกฤติจากขายข้าวขาดทุน หาเก็บผักแก่นขมกินในครัวเรือน และสร้างรายได้ในช่วงนี้เป็นอย่างดี