ในพื้นที่บ้านท่าเตียน ตำบลแหลม อำเภอหัวไทร จังหวัดนครศรีธรรมราช มีหลากหลายอาชีพที่เกิดขึ้นมาหลังจากโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนัง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เกิดขึ้น ซึ่งรวมถึงอาชีพการเพาะเลี้ยงปลาดุก

ผลกระทบจากเศรษฐกิจที่ตกต่ำในช่วงปี 45 ส่งผลทำให้ราคาปลาเริ่มตกลงตามไปด้วย  อีกทั้งยังถูกผูกมัดเรื่องราคารับซื้อจากพ่อค้าแม่ค้า ทำให้เกษตรกรผู้เลี้ยงต้องเผชิญกับปัญหาขาดทุนกันทั่วหน้า ปัญหาดังกล่าวเกษตรกรผู้เลี้ยงปลาดุกในหมู่บ้านจึงได้รวมกลุ่มระดมความคิดเห็น หาทางแก้ไขปัญหา โดยการนำมาแปรรูปทำเป็นปลาดุกร้าส่งจำหน่ายภายในชุมชนและต่างจังหวัด ภายใต้ชื่อกลุ่ม  “ปลาดุกร้า 2 รส บ้านท่าเตียน”

รวมกลุ่มแปรรูปเพิ่มมูลค่า

ติดตลาด  ขยายการผลิต

กลุ่มปลาดุกร้า 2 รส บ้านท่าเตียน ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2547 โดยมีคุณลุงช่วง ชูเมือง เป็นประธานกลุ่ม คุณลุงช่วง เล่าให้ฟังว่า กลุ่มเกิดจากความร่วมมือของคนในชุมชน ที่ประสบปัญหาราคาปลาตกต่ำ โดยเริ่มมีสมาชิกเข้าร่วมกลุ่ม 12 คน

“การนำปลาดุกมาแปรรูปเป็นปลาดุกร้า ทำกันมานานกว่า 20 ปี โดยแต่ละบ้านที่เลี้ยงปลาดุกจะนิยมนำมาแปรรูปเก็บไว้บริโภคภายในครอบครัว จนทำให้มีความรู้ความชำนาญในการแปรรูปปลาดุกพอสมควร ในช่วงแรกที่เริ่มทำการแปรรูปทำเป็นปลาดุกร้าจะมีสูตรดั้งเดิมที่ทำกันมาโดยผลิตภัณฑ์ที่ทำออกมาจะวางขายภายในชุมชนและส่งเข้าไปจำหน่ายในจังหวัดก่อนในช่วงแรกๆ ซึ่งระยะแรกยังไม่ค่อยได้รับการตอบรับมากเท่าที่ควร เนื่องจากยังไม่เป็นที่รู้จัก อีกทั้งรสชาติยังไม่ลงตัว หวานบ้าง เค็มบ้าง ซึ่งจากคำติชมเหล่านี้ทางกลุ่มจึงได้เก็บมาพัฒนาปรับปรุงแก้ไขจนได้สูตรที่ลงตัวมีรสชาติที่อร่อยเป็นที่ต้องการของตลาดเพิ่มมากขึ้น”

สำหรับปลาดุกที่นำมาแปรรูป คุณลุงช่วง บอกว่า จะมีทั้งปลาดุกพื้นบ้านที่เลี้ยงเองและปลาดุกบิ๊กอุ้ย โดยบางส่วนจะสั่งซื้อจากตำบลข้างเคียง เนื่องจากปริมาณความต้องการมีเพิ่มมากขึ้นทุกเดือน อีกทั้งเกษตรกรเลิกเลี้ยงและหันมาแปรรูปกันหมดส่งผลทำให้ปลาในพื้นที่มีไม่เพียงพอต่อการนำมาแปรรูป

ขั้นตอนและวิธีทำ คุณลุงช่วง เล่าให้ฟังว่า ก่อนอื่นต้องนำปลาดุกที่คัดเลือกน้ำหนักต่อตัวเฉลี่ยประมาณ 3-4 ขีด มาตัดหัวและนำไปล้างน้ำ 4 น้ำ จากนั้นนำเกลือและน้ำตาลทรายแดงที่ผสมกันไว้ทาลงไปที่ตัวปลาให้ทั่วก่อนนำลงไปวางเรียงไว้ในภาชนะหมัก ปิดฝาทิ้งไว้ 3 คืน (ช่วง 3 คืนต้องมาพลิกกลับปลาทุกวัน) หลังจากที่ทิ้งไว้จนครบก็จะนำขึ้นมาตากในโรงเรือนเพื่อป้องกันแมลงวันและนกประมาณ 3-4 แดด ก่อนนำบรรจุจำหน่ายในราคากิโลกรัมละ 240 บาท (7-8 ตัว) 100 บาท (2-3 ตัว)

แต่ละสัปดาห์กลุ่มจะแปรรูปปลาดุกร้าเพิ่มขึ้นทุกๆ วัน ถึง ณ วันนี้ ตกอยู่ที่สัปดาห์ละประมาณ 1 ตัน โดยกระบวนการทำงานของกลุ่มจะมีสมาชิกเข้ามาหมุนเวียนกันทำงานทุกวัน เนื่องจากการแปรรูปและกระบวนการทำปลาดุกร้าค่อนข้างจะต้องใช้แรงงานคนและเวลาเนื่องจากมีหลากหลายขั้นตอน อีกทั้งต้องยึดหลักความสะอาด  เพื่อความปลอดภัยต่อสุขภาพของผู้บริโภคเป็นสำคัญ

การนำมาประกอบอาหาร คุณลุงช่วง แนะนำมาว่า ปลาดุกร้าจะทานให้อร่อยต้องนำไปทอดและหั่นซอยหอม พริกใส่ บีบมะนาวใส่เล็กน้อย ซึ่งเมื่อทานกับข้าวเหนียวร้อนๆ รสชาติไม่ต้องพูดถึง “แซ่บเวอร์”

ด้วยปลาดุกร้าจะมีรสชาติหวานและเค็มผสมกันอยู่ หากจะนำมาทอด คุณลุงช่วง บอกว่า ต้องใช้ไฟอ่อนๆ เนื่องจากมีน้ำตาลหากใช้ไฟแรงทอดอาจจะทำให้เนื้อปลาไหม้ก่อนที่ข้างในจะสุก แต่หากใครที่ชอบแบบปิ้งย่างก็สามารถทำได้ แต่ต้องใช้ไฟอ่อนๆ เช่นกัน

วันนี้ ปลาดุกร้า 2 รส บ้านท่าเตียน มีวางจำหน่ายในหลายจังหวัด ทั้งสุราษฎร์ธานี ภูเก็ต นครศรีธรรมราช  แต่ยังอยู่เฉพาะกลุ่มเท่านั่น แต่อย่างไรก็ตาม ด้วยความสะอาดและดีกรีสินค้าโอท็อประดับ 5 ดาว จะใช้เวลาไม่นานตลาดอื่นๆ ก็จะรู้จักกันเป็นอย่างดี

สนใจติดต่อ กลุ่มปลาดุกร้า 2 รส บ้านท่าเตียน เลขที่ 86/2 หมู่ 10 ตำบลแหลม อำเภอหัวไทร จังหวัดนครศรีธรรมราช โทรศัพท์ (086) 942 9905, (085) 672 8313 บริการส่งจำหน่ายทั่วประเทศ