ผู้เขียน | อ้อมแอ้ม ณ แอลเอ |
---|---|
เผยแพร่ |
ประเด็นเรื่องเชื้อชาติเป็นเรื่องที่อเมริการะมัดระวังมาก ที่ว่าระมัดระวังหมายถึงมันยังมีอยู่นะ ขาวเกลียดดำ เกลียดเหลือง เกลียดน้ำตาล แล้วทั้งดำทั้งเหลืองทั้งน้ำตาลก็เกลียดขาวอะไรประมาณนี้
ถ้าคุณอยู่ในสังคมอเมริกัน คุณจะรู้ว่ามันยังมีอยู่ เพียงแต่กฎหมายเขาเข้มงวดมาก ต่อให้คุณเกลียดกันอย่างไรคุณก็ต้องระมัดระวังปากคอท่าทาง ไม่งั้นคุณจะเจอข้อหาเหยียดผิว ซึ่งสำหรับคนอเมริกันเขาถือเป็นเรื่องน่าชังมาก (แล้วทำไมยังปล่อยให้มันมีอยู่ งง?)
คนอเมริกันมาจากหลายเชื้อชาติ และเขาภาคภูมิใจมากที่ประเทศเขาเป็น Melting Pot ที่มีประสิทธิภาพ หลอมรวมทุกเชื้อชาติไว้เป็นหนึ่งเดียว รักกัน เป็นอเมริกันเหมือนกัน
แต่ไม่จริงทั้งหมดหรอก มีความรู้สึกบางอย่างแอบอยู่ใต้พรม ฉันสัมผัสมา ฉันยืนยัน
เวลาคุยกับคนอเมริกันหัวเก่า เขาจะร่ายยาวถึงเชื้อชาติตนเองว่าอยู่อเมริกามาแต่รุ่นสร้างชาติ 200 กว่าปีก่อน เคยรบในสงครามนั่นนี่อะไรนั่น พวกที่อนุรักษนิยมและหนึบหนับกับความเป็นอเมริกันของตนเองมากนี่ จะมีประกาศนียบัตร เหรียญตรา รูปภาพ นานาของสิ่งที่เกิดขึ้นมานมนานแล้ว เช่น ปู่เคยรบในสงคราม ประกาศนียบัตรฉันอาสาช่วยเหลือคนตอนนั้นตอนนี้แสดงหราอยู่
เวลาไปบ้านคนพวกนี้ฉันเหนื่อยจริง เพราะยิ่งเขาพยายามบอกว่าเขาเป็นอเมริกันแท้แค่ไหน หลักฐานมันก็บอกว่า เขาก็เหมือนคนอเมริกันอีกทั้งแผ่นดิน คือ มาจากผู้อพยพทั้งสิ้น
คนอเมริกันหัวก้าวหน้าหรือเปิดกว้างหน่อยก็จะบอกว่า คนอเมริกันที่แท้จริงคือพวกอินเดียนแดงไง เขาเป็นเจ้าของที่มาก่อน พอพวกเราอพยพมาเราก็ฆ่าเขาทิ้ง เผาบ้านเผาช่องเขา จับเขามาเป็นทาส จับเขาไว้ในเขตกักกันเหมือนสัตว์ จนทุกวันนี้พวกนี้ก็ยังอยู่ในพื้นที่ที่รัฐบาลขีดวงให้
ซึ่งมันเป็นเรื่องจริง
เห็นไหม อเมริกันน่ะไม่ได้น่ารักนักหรอก เพื่อนอเมริกันฉันหลายคนคุยเรื่องนี้แล้วก็จะจบลงตรงที่ประโยคที่ว่า That’s why they so hate us so much all over the world. อันนี้ฉันไม่อธิบายเพิ่มนะ
คนอินเดียนแดง ซึ่งเป็นคนพื้นเมืองตัวจริงในอเมริกาเหนือ ซึ่งรวมไปถึงแคนาดาด้วย จะอยู่อาศัยในพื้นที่ที่รัฐบาลจัดให้ ซึ่งบอกกันตามตรงนะ มันเป็นที่ดินที่คนขาวไม่เอาแล้วนั่นแหละ จากนั้นก็ให้อยู่อาศัยในนั้น ทดแทนที่ดินที่แย่งเขามา
คนอินเดียนแดงอยู่อาศัยในทุกรัฐ แต่ถ้าจะเอาเฉพาะย่านที่เขาอยู่อาศัยกันเป็นเรื่องเป็นราว ก็คงแถวมิดเวสต์ ย่านรัฐวิสคอนซิน มินนิโซตา อินเดียนา และรัฐใกล้เคียงอื่นๆ
วิสคอนซินที่ฉันเคยอยู่ อินเดียนแดงมีพื้นที่ของตนเอง เขาทำเป็นย่านการค้า มีโรงแรม มีกาสิโน ให้นักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยว มีคนค่อนแคะเหยียดหยามว่า อี๊ อินเดียนแดงทำบ่อน ฉันอยากถามว่าถ้าคุณถูกจับโยนไปอยู่ในที่ที่มีแต่หิน ปลูกอะไรก็ยาก ซ้ำยังอยู่ไกลความเจริญ ถนนหนทางเขาก็ไม่มาสนใจเอาอกเอาใจอะไรกับคุณมาก คุณจะทำอะไรได้สักกี่อย่าง
เวลาไปเที่ยวถิ่นอินเดียนแดง ไปเดินตลาดอินเดียนแดง จึงขอให้เข้าใจประวัติศาสตร์ และบริบทล้อมรอบเขาด้วย อย่าโลกสวยไร้สติ
เดินตลาดอินเดียนแดง ของที่ระลึกที่คนนิยมซื้อมากที่สุดคือ เจ้า Dream Catcher หรือเครื่องดักฝัน เป็นเครื่องรางของขลังของอินเดียนแดงเขา รูปทรงกลมๆ มีขนนกประดับสวยงาม เอามาแขวนไว้แถวประตูหน้าต่างแล้วเขาว่ามันจะดักฝันดีๆ ไว้ให้เรา เป็นของเบาหอบหิ้วง่าย ราคาไม่แพง แถมยังความหมายดี คนจึงซื้อกันมาก
ส่วนพวกเครื่องประดับที่ส่วนใหญ่มีส่วนผสมของเทอร์คอยซ์นั้น สวยมาก แต่บางชิ้นก็ราคาหนักเหลือเกิน รองเท้าหนังเสื้อหนัง เครื่องประดับศีรษะ หรือเครื่องปั้นดินเผาที่เขาเรียกว่า Acoma Pottery ซึ่งฉันเห็นก็อยากได้ เอามาประดับบ้านหรือเอาไว้นั่งมองเวลาคิดถึงพวกเขาก็ดีล้ำ แต่ก็ช่างแพงเหลือเกิน ถามเขาเขาบอกมันทำด้วยมืออ่ะ มันเลยต้องแพง เพราะแม้เขาจะเป็นอินเดียนแดง แต่เขาก็เป็นอเมริกัน เขาคิดค่าแรงเขาเป็นชั่วโมงนะคุณ
อินเดียนแดงมีพิธีกรรมมากมาย กิจกรรมหลักเวลามีพิธีกรรมคือเต้นแบบของเขาน่ะ ยกแข้งยกขาน่าเกรงขามอยู่ คนอเมริกันเรียกว่า Hoop Dance เวลามีนักท่องเที่ยวมาเขาก็แสดงให้ดู ในแต่ละปีเขามีการประกวดระดับชาติด้วยนะ
พิธีกรรมของอินเดียนแดงส่วนใหญ่กลายเป็นของแปลกให้นักท่องเที่ยวไปเยี่ยมชม แต่เขาก็ไม่ได้รังเกียจรังงอนอะไรนะ เขาก็มีรายได้ไง
คนรุ่นเก่าอาจจะรู้สึกไม่สบายเนื้อสบายตัวกับการเต้นระบำรำฟ้อน เป่าปาก กระโจนรอบกองไฟให้คนนอกดู แต่คนรุ่นใหม่เขาถือว่านี่เป็นสมบัติของเขา เขาจะเอามาใช้แลกเงิน ไม่มีอะไรเสียหาย เพราะศักดิ์ศรีเป็นสิ่งที่ใครก็เอาจากใครไม่ได้
เขาบอกว่า ถ้าเป็นอินเดียนแดงยากจน รอกินเงินสวัสดิการสังคม อย่างนั้นเขาอายกว่า
เรื่องกินเงินสวัสดิการสังคมนี่ก็พูดกันได้อีกยาว คนอเมริกันผิวขาวเวลาเหยียดผิว จะเน้นด่าเรื่องมากินเงินสวัสดิการสังคมฉันเปล่าๆ ปลี้ๆ ทำไม แต่ตัวเลขบอกว่าคนขาวนั่นหละตัวดี ตัวกินเงินสวัสดิการสังคม พวกผิวดำ ผิวน้ำตาล ผิวเหลือง ที่ทำงานงกๆ น่าจะมีมากกว่าคนผิวขาวด้วยซ้ำไป
เขียนนี่ก็รู้สึกตะหงิดๆ ใจนะ ทำไมเราต้องมาพูดเรื่องสีผิว แต่อย่างที่ฉันบอก เรื่องพวกนี้ในอเมริกายังมีจริง จะประกาศอย่างไรนั้นช่าง แต่ของจริงยังมี
สิ่งที่ย้อนแย้งที่สุดและก็จริงที่สุดในทุกที่ก็คือ แม้จะเหยียดเขาอยู่ในตัว แต่คนอเมริกันก็ชอบซื้อหาข้าวของของคนอินเดียนแดงมาใช้ มาประดับร่างกาย บ้านเรือน คำพูดเก่าแก่ที่ว่าผู้ชนะจะรับวัฒนธรรมของผู้แพ้นั้นจริง คนอเมริกันใช้ข้าวของของอินเดียนแดงเพื่อแสดงความเท่ ไม่ได้ใช้จริง
ขณะที่คนอินเดียนแดงเองก็พยายามรักษาอัตลักษณ์ของตนไว้ คนรุ่นใหญ่จนถึงรุ่นกลางยังใส่ นุ่งห่มเครื่องแต่งกายเหมือนบรรพบุรุษ ไม่สนใจใครหน้าไหนจะมอง เวลาเราไปในเมืองที่มีอินเดียนแดงอยู่ เราจะเจอเขาเดินมากันเรื่อยๆ บางคนใส่เครื่องประดับขนนกบนศีรษะมาเต็มสตีม โดยเฉพาะพวกที่เขามีตำแหน่งผู้นำในกลุ่มของเขา
ส่วนคนรุ่นใหม่นั้นเป็นอเมริกันไปเสียสิ้นแล้ว จะใส่เสื้อผ้าตามรุ่นพ่อแม่ก็ต่อเมื่อมีเทศกาลเท่านั้น